KAYNAK: MANŞET GAZETESİ
HABER: ESRA ÇEVİK

Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Ulaşım Eylem Planı Güncelleştirmesi kapsamında, kentteki ulaşım ve trafik sorunlarının çözümüne ilişkin kolları sıvadı. Pek çok alanda çok sayıda inceleme, araştırma, anket ve gözlem çalışmasının ardından ortaya çıkacak olan rapor ile ulaşımda yeni adımların da atılması bekleniyor.
Söz konusu bilimsel ve akademik çalışmalar sonrasında devreye sokulacak yeni kararlarla kentin ulaşım konusundaki eksikliklerin de yerini çözüme bırakması beklenirken, Manşet gazetesi olarak ‘ulaşım sorununa’ büyüteç tuttuk. İşte şuana kadar yapılanlar ve yapılacak olanlar sizlerle:

BUGÜNE KADAR NELER YAPILDI
  • Eskişehir’in 2002-2015 yılları arasında ulaşım ağının ele alındığı, ulaşımda yaşanan aksaklık sıkıntı ve durum tespitinin ortaya çıkarıldığı özel araştırma çalışmasının değerlendirildiği “ Ulaşım Ana Planı Revizyon Çalıştayı” gerçekleştirildi
  • Çalıştayda İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Haluk Gerçek, Prof. Dr. Ergun Gedizlioğlu ile Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Ulaştırma Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Murat Karacasu birer sunum yaparak ulaşım alanındaki araştırma çalışmalarının sonuçlarını paylaştı
 
 
ANA BAŞLIK: TAFİKTEKİ ANA PROBLEMLER NELER?
 

12 BİN HANEDEN 35 BİN KİŞİYLE GÖRÜŞÜLDÜ
 
Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Engin Çakmak çalıştay sonrasında ele çıkan sonucun, Eskişehir kent içi ulaşım ve ulaştırma ağının sorunlarının çözümü konusunda oluşturulacak rapora büyük katkı sağlayacağını dile getirdi. Göreve ilk geldiği zaman Eskişehir’in sorunları üzerine yapılan toplantılar içerisinde en uzun toplantının ulaşım konusunda yapıldığını ve kent içi ulaşım planının revize edilmesi gerektiği gerçeğine ulaştıklarını belirten Çakmak, Eskişehir’in 142 km olan ulaşım ağının yeni yasa ile birlikte 14 bin km’ye ulaştığını söyledi. Bununla ilgili çalışmaların hız kesmeden başlatıldığını ve Eskişehir’de hâkim olan trafik sorunu var algısını ortadan kaldırmak gerektiğini savunan Çakmak, “ Eğitimin mühendisliğin ve yasal düzenlemelerin birbirinden ayrıştırılmadan bir arada dahil edildiği bir çalışma ve programın oluşturulması gerektiği düşüncesi ile yola çıktık. Eskişehir yeni seyir isimli bir eğitim programı başlattık. Mühendislik aşamasında ise Osmangazi Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi çalışmaya dahil edildi. 12 bin hanede 35 bin kişi ile görüşülerek Eskişehir’in ulaşım ve trafik sorunu ile ilgili bilgiler elde ettiler. Kentin 170 noktasında birebir incelemeler yapıldı. Yasal yaptırımlarla da bu konunun desteklenmesi gerekiyor. Bu kentte her kurumun ve kişinin üzerine düşeni yapmadığını görüyoruz. Büyükşehir Belediyesi ulaşım konusunda tek başına sorumlu değil. Bütün kurumların kendi üzerine düşeni yapmak zorunda” şeklinde konuştu.
 
170 KAVŞAKTA BİREBİR GÖZLEM

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Ulaştırma Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Murat Karacasu , yapılan inceleme ve araştırmalar sonucunda ulaşım ile ilgili temel ihtiyaçların değiştiğinin saptandığını ifade ederek,  kent içi 33 bölgede 12 kilometrelik alanda yol kenarı parklar ile 170 kavşakta birebir gözlem ve inceleme yapıldığını kaydetti. Yayalaştırılmış 16 noktada 1597 kişinin fikrinin alındığı çalışmada kentin tüm yoğunluğunun Köprübaşı ve çevresinde toplandığı ve bunun bir an evvel dağıtılması gerektiğinin saptandığını belirtti. Tramvay ve otobüs durakların genişletilerek toplu ulaşım araçlarının taşıma kapasitelerinin de arttırılması gerektiğine vurgu yapan Karacasu, “ Eskişehir’de herkes her yerin kendi evine yakın olmasını her nereye gidecekse buralara araçla gitmek istiyor. Değişim insandan başlar. Herkes kurallara uyarak üzerine düşeni yapmadığı sürece istediğiniz kadar düzeltme yapın sorun çözülmez” dedi.
 
GÜNLÜK 1 MİLYON 200 BİN YOLCULUK!
 
İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Haluk Gerçek 2002-2015 yılları arasında Eskişehir’de kentsel hareketlilik nasıl değişti sorusuna yanıt verdi. Eskişehir’de her bin kişiye 174 otomobil düştüğünü bu oranın İstanbul Bursa ve İzmir’den daha yüksek olduğunu kaydeden Gerçek, Aylık Ortalama Hane Gelirinin 2357 TL olduğunu Eskişehir2’de günde 1 milyon 200 bin yolculuk yapıldığının altını çizdi. Yapılan bu yolculukların yüzde 41 oranının yaya yolculuğu, yüzde 15’inin özel araç yolculuğu, yüzde 15’inin servis aracı yolculuğu, yüzde 12’sinin tramvay yolculuğu, yüzde 9,5’inin belediye otobüsü yolculuğu, yüzde 4,5’inin minibüs-dolmuş yolculuğu, yüzde 1,2’sinin bisiklet ve yüzde 0.5’nin taksi yolculuğu olduğunu ifade etti. Gerçek çalışma ile ilgili şu bilgileri verdi: “ Yolculuk amaçlarına baktığımızda yüzde 26 oranında ev-okul, yüzde 28 oranında ev-iş, yüzde 36,8 oranında ev-diğer olarak dağılmaktadır. Diğer Taraftan anket alanlarından elde ettiğimiz bilgilere göre Eskişehir’de 490 bin kişi yaya olarak yolculuk yaparken, 186 bin kişi servis, 185 bin kişi otomobil, 137 bin kişi Estram, 115 bin kişi otobüs, 55 bin kişi minibüs dolmuş, 14 bin kişi bisiklet, 7 bin kişi ise taksilerle yolculuk ediyor. İş yolculuklarının yüzde 34,5’i, okul yolculuklarının ise yüzde 29,6’sı sabah 07.00-09.00 arasında yapılmaktadır. Otomobille yapılan yolculukların % 51,2 si 15 dakikanın altında ve % 46,7 si 5 km den kısa mesafelere yapılıyor.”
 
KAVŞAKLARDA SORUN BÜYÜK
 
İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ergun Gedizlioğlu “Kısa ve orta dönemli ulaşım ve trafik iyileştirme etüt ve Projeleri” isimli konuşmasında inceleme yapılan alanlarda saptanan aksaklıklardan söz etti.  170 kavşakta birebir incelemelerin ve gözlemlerin yapıldığını dile getiren Gedizlioğlu, araçların yüzde 75’inin yol kenarlarında 15 dakikanın altında park ettiğini, en ciddi park sorunlarının ise Ziyapaşa Caddesi ile Cumhuriyet Bulvarı’nda olduğunu söyledi. Merkezi bölgelerde trafik tıkanıklıklarının azaltılması için cadde ve bulvarlarda otoparkın ya yasaklanması ya da ücretli hale getirilmesi gerektiğine dikkat çeken Gedizlioğlu, Eskişehir’de birçok ana cadde ve kavşakta sinyalizasyonlarda, kaldırım yapılarında işaretlemelerde sıkıntılar olduğunu, özellikle de bazı kavşaklarda ters yönlendirme ve işaretlendirmelerin kullanıldığını kaydetti. Gedizloğlu son olarak ana ulaşım ağının bisiklet kullanımına uygun olmadığını belirterek, “ Yolların bisiklete uygun olduğunu düşünenlerin oranı sadece yüzde 16. Bisiklet kullananların yüzde 33’ü bunu spor amaçlı yaparken, yüzde 30’u ise okula gitmek için tercih ediyor. Son bir yılda bisiklet kazası geçirenlerin oranı yüzde 17’ye yükselmiş durumda.”
 

SÜRDÜRÜLEBİLİR KENT İÇİ
HAREKETLİLİK PLANLARI ÇALIŞTAYI:
 
Avrupa Birliği  ‘Sürdürülebilir Şehirler Konferansı’ İstanbul’da gerçekleştirildi. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, ülkemizde ilk kez Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planlamalarına (SUMP) uygun olarak çalışma yapan kurum oluşundan dolayı bu konferansa davet edildi.
 
Konferansta şehirlerin ulaşım alanındaki sorunları artı ve eksi yönleri, bu yönlere ilişkin atılan adımlar, izlenen yollar, yapılan çalışmalar da gözler önüne serildi. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin o konferansta ulaşım konusunda kendisine yöneltilen sorulara verdiği yanıtlar ise şu şekilde: “
 
Kentinizde Sürdürülebilir Kent içi Hareketlilik Planları adı altında sürdürülen ya da tamamlanmış bir çalışma/proje var mı? Var ise yazınız.
SUMP’ye uygun olarak Ulaşım Ana Planı revize edilmektedir. Tramvay ve teleferik gibi temiz yakıt kullanan toplu taşıma araçlarının kurulumu ya da yaygınlaştırılması sağlanmaktadır. Yayalaştırılmış bölgeler arttırılmaktadır.
Kentinizde farklı Sürdürülebilir Ulaşım Çözümleri var mıdır? Var ise yazınız.
WRI Türkiye Sürdürülebilir Şehirler ile birlikte Kent içi Yol Güvenliği projesi kapsamında trafik kazaları azaltılmıştır. Toplu taşımada teleferik sisteminin kullanılması çalışmaları yapılmaktadır. (Proje aşamasında)
Ulaşım Ana Planı’ndan Sürdürülebilir Kent İçi Hareketlilik Planlarına geçişte yaşanan Güçlü/Zayıf Yönler – Fırsatlar/Tehditler nelerdir? 
Güçlü yönler: İnsan odaklı bir kent olması, Zayıf yönler: kentlerin daha detaylı çalışmalara ve revizyonlara ihtiyacının olması, Fırsatlar: hali hazırda Avrupa Komisyonu kriterlerine uyumlu olması ile  birlikte hibe fırsatlarına açık olması, Tehditler:   Kentlerin, planlara uygun hale getirmenin kolay olmaması.
Sürdürülebilir Ulaşım Çözümlerinin uygulanmasında karşılaşılan Güçlü/Zayıf Yönler - Fırsatlar/Tehditler nelerdir?
Güçlü yönler: Konforlu bir şehir hayatı sunabilmek, Zayıf yönler: Planların hayata geçirilmesi için alınacak kararların radikal olması, Fırsatlar: Planların uygulanma sürecinde hibe ve kredilere başvuru imkanıyla parasal destek bulabilmesi, Tehditler:   Karbon emisyon verilerinin kayıt edilmemiş olması nedeniyle bu verilere ulaşılamıyor olması Kentte yapılacak olan değişim ve revizyonların gerçekleşmeme olasılığı.


ULAŞIMDA ÖNCELİK İNSANDIR

Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Planlama Şube Müdürü Aytaç Ünverdi ile Eskişehir ulaşımına dair yürütülen çalışmalara ayna tuttuk.

ULAŞIM ANA PLANI GÜNCELLENİYOR

Eskişehir’de ulaşım konusunda yürütülen çalışmalar ağırlık kazandı. Son olarak ‘Sürdürülebilir Şehirler Konferansı’na katılım sağlanması ve Ulaşım Ana Planı güncelleme çalışmaları göze çarpıyor. Bu konularda atılan adımlardan söz edebilir misiniz?

Avrupa Birliği  ‘Sürdürülebilir Şehirler Konferansı’ İstanbul’da gerçekleştirildi. İstanbul’a davet edilme sebebimiz ülkemizde ilk kez Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planlamalarına (SUMP) uygun olarak çalışma yapan kurum oluşumuzdur. Bu nedenle öncü kuruluş olduğumuz için bu çalışmaya nasıl başladığımız ve bu konu ile ilgili ne tür çalışmalar yaptığımızı anlatmamız için davet edildik. Katıldığımız konferansta yaptığımız çalışmalar ile ilgili bilgiler verdik. Günümüzde Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planlamaları dünyada çok önem verilen bir konudur. Yeni yapılan çalışmalarda tüm planları kentsel sürdürülebilirlik kriterlerine göre yaya, bisikletli ve toplu taşıma kullanıcılarına ulaşımda öncelik verecek şekilde tasarlamaktayız.
Ulaşımda öncelikli unsur insandır. Biz de ulaşım ana plan güncellemesini 18 Mayıs 2015’te SUMP’a uygun şekilde yapmaya başladık. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin ortak hizmet sözleşmesi ile adımlar atıldı. 2003’ten beri yürürlülükte olan 20 yıl geçerli Eskişehir ulaşım ana planımız vardı. Ancak yeni 6360 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu ile büyükşehir belediyelerinin sınırları il mülki sınırları olarak değiştirildi. İlçe belediyelerin büyükşehir belediyesine bağlanması ile ortaya çıkan yeni ihtiyaçlar, şehirdeki hızlı nüfus artışı ve artan araç sahipliği gibi birçok unsur mevcut Ulaşım Ana Planının güncellenmesi ihtiyacını doğurdu. Büyükşehir Belediye Meclisinden alınan yetki doğrultusunda çalışmalarımıza altlık teşkil edecek görüşler ilgili kurumlardan toplanmıştır. İl genelinde mevcut durumun tespitine ilişkin arazi verileri toplanmış ve 70 bin kişiye anket yapılıp ulaşım ile ilgili ihtiyaçları sorulmuştur. Yapılan anket ve arazi çalışmaları analiz edilmek üzere İstanbul Teknik Üniversitesi’ne gönderildi. Bir başka analizde Eskişehir’de yapılan trafik sayımları ve ölçümleriyle oluşturuldu. İl merkezinde ve ilçelerde kavşak çalışmaları yürütülerek aksaklıklar tespit edildi, kavşakların optimum kullanım sağlayacak şekilde yeniden düzenlenmesine yönelik çalışmalarda aynı çalışma kapsamında yürütülmeye başlandı.

Akıllı kavşaklar ve Trafik Kontrol Merkezi tam olarak nedir ve trafiğe nasıl bir etkisi bulunuyor?

26 Şubat 2014’ten beri çalışmakta olan Trafik Kontrol Merkezi ve Akıllı Kavşak sistemimiz var.  Burada kent merkezinde bulunan en yoğun 17 kavşak noktası Trafik Kontrol Merkezi tarafından izleniyor. Şehir merkezindeki kavşaklarda, akıllı kavşak kontrol cihazları ve kameralar bulunuyor. Alınan görüntüler önce görüntü işleme programına gönderiliyor. Akıllı Kavşak Sistemi hangi geçişte ne kadar yoğunluk varsa, o geçişe kaç saniye yeşil ya da kırmızı ışık yakacağına kendisi karar verip 24 saat boyunca çevrim sürelerini değiştiren bir sistemdir. Sürekli aynı sürelerde araçları bekletmek yerine çok yoğun olmayan saatlerde daha kısa süre ışıklarda bekletmeyi hedefleyen bir sistem. Ayrıca sisteme Trafik Kontrol Merkezinden de komutlar verilerek ışık süreleri ayarlanabilmektedir. Kullanıcılar, akıllı kavşaklarda hiç kırmızı ışıkta beklememek istiyorlar. Akıllı kavşak sisteminin yapılış amacı, kavşakların yapılarının değiştirilemediği durumlarda bile teknolojiden faydalanarak ışık sürelerinin anlık olarak değiştirilmesiyle ışıklardan oluşan beklemelerin en aza indirgenmesidir. Ancak Eskişehir merkezinde cadde, kavşak ve geçişler 40-50 yıl önce planlanıp yapıldıkları genişlikte. At arabaları için tasarlanmış olan yollar. Şuan 255 bin taşıta hizmet veriyor. Bu yolların genişletilmesi mümkün değil. Bunun yapılabilmesi için şehir merkezindeki ana yerleşim yerlerinin yıkılıp sil baştan yolların yapılması gerekiyor. İşte bu noktada teknolojiden faydalanarak trafiği bir nebze olsun rahatlatmak istiyoruz. Burada sürücülere de görev düşüyor. İki şeritli bir yolun bir şeridini araç otoparkı ile kapattığınızda tek şeritten trafik akışı sorun çıkarıyor. Bu duruma da akıllı kavşak çözüm üretemiyor. Sürücülerin de bilinçli olması lazım. En sıkıntılı kavşaklarımız Akarbaşı ve Atatürk Lisesi önündeki kavşaklar. Her iki kavşağımız da birçok geçişin ve bağlantı yolunun kesiştiği devasa kavşaklar. Ulaşım Ana Planını güncellerken acaba buralarda fiziki değişiklikler yapabilir miyiz diye düşünüyoruz. Işıkla her şeyi tamamen çözmek mümkün değil. Amacımız iyileştirmek. 2014 Şubat ayında trafiğe kayıtlı 181 bin araç vardı. İki yılda bu sayı 255 bine ulaştı.

EN BÜYÜK SIKINTI YOĞUNLUK

Kent merkezindeki trafiğin en büyük sıkıntısı nedir?

En büyük sıkıntı trafiğin yoğunluğudur. Bunun da en büyük sebebi insanların toplu taşımayı çok fazla tercih etmemesi ve kent merkezine araçları ile girmek istemesi. Yolların kapasiteleri şuanda mevcut araç yoğunluğu kaldıracak kadar yeterli değil. Bununla ilgili biz yolların kapasitelerini arttıramıyorsak, özel araç kullanımını azaltarak önlem alabiliriz. En önemli çözüm toplu taşımayı daha ulaşabilir, daha kolay kullanılabilir, daha çok tercih edilebilir bir hale getirerek özel araç tercih edenleri toplu taşıma kullanımına yönlendirmektir. Bunun çalışmalarını sürdürüyoruz. Ek otobüs alımı, otobüs hatlarının düzenlenmesi ve otobüs durakları ile ilgili de çalışmalar yürütmekteyiz. Otobüslerin sefer saatleri ve sıklıklarını alınacak otobüslerle yeniden düzenleyip yolcuları toplu taşımaya özendirerek özel araç kullanımını da azaltmış olacağız.  Ayrıca yeni tramvayların alımıyla ilgili çalışmalarımız devam ediyor. Hafif raylı sistem taşımacılığının yanı sıra yolcuların tramvayla ulaşamadıkları yerlere otobüs ile ulaşabilmelerini sağlıyoruz toplu taşıma sistemlerini birbirleriyle entegre çalışacak şekilde planlayan çalışmalar yürütüyoruz.

Teleferik ve bisikletle ulaşım konusunda neler yapılıyor? Ne tür adımlar atıldı?

Teleferik ile ilgili proje çalışmalarımız sürüyor. Bu yıl içerisinde yapım işlerine başlamayı planlıyoruz. Fizibilite, güzergâh ve proje çalışmaları zaman alıyor. Türkiye’de teleferik çok yoğun ilgi gören bir ulaşım aracı ve Türkiye’de üretim firmaları da sayılı bu nedenle aşırı yoğunluk var. Biz de bu yoğunluk içerisinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz ve iyi gidiyor. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi olarak amacımız, kentte ulaşımı rahatlatacak aynı zamanda turizmi de olumlu etkileyecek teleferik projesini hayata geçirmektir. İnsanların hem tramvaydan hem de otobüsten aktarma yapabileceği, aynı kartla ulaşım sağlayabileceği ve büyük bir kitleye hitap eden bir ulaşım aracı olsun istiyoruz.
Kent içi ulaşımda bisiklet ulaşımı büyükşehir belediyesi olarak üzerinde hassasiyetle durduğumuz bir konu. Eskişehir genç ve dinamik nüfusu fazla olan bir il, merkezi ile çevre mahalleleri arası mesafeler çok uzak değil bu nedenle bisiklet ulaşımı ilimize çok uygun.  Eskişehir’de toplam 65 kilometrelik bir bisiklet yolu var. Yeni yapılan kaldırımların tamamında bisiklet yolu yer alıyor. Fakat bunların birbirleri ile güvenli olarak bağlantılarının da yapılması gerekli. Bisiklet kullanıcılarını tehlikeye atmayacak şekilde güvenli ağlar oluşturmayı planlıyoruz. Ayrıca Akıllı Bisiklet Ulaşım Sistemleri ile istasyonlar kurularak kent içinde insanların bu istasyonlardan aldıkları bisikletlerle ulaşım sağlaması için de çalışmalarımızı sürdürüyoruz.



TELEFERİKLE ULAŞIM

Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen de Teleferik ulaşımına ilişkin daha önceden yaptığı açıklamada şunları dile getirmişti: “ Tarihi bir bölge olan Odunpazarı’nda ulaşım sorunlarını çözmek için dar sokakları genişletmemiz söz konusu değil. Bu bölgeye ulaşımı kolaylaştırmak ancak teleferik yoluyla mümkündür. Çankaya Mahallesi-Odunpazarı arasının seçilmesindeki en önemli neden 2 istasyon arasında 131 metre kot farkının olması bu da teleferik hattının kurulması için çok uygun bir yükseklik. İhtiyaç doğrultusunda hattın Ihlamurkent civarına da uzatılması mümkün olabilir. Biletlendirme standart tarife üzerinden Eskart ile yapılacak. Hemşerilerimiz her iki durakta da tramvaya kolayca ulaşıp, gidecekleri yere daha kolay gidebilecekler. İki durak arası mesafe sadece 6 dakika olacak. Saatlik 2 bin 500 yolcu kapasitesine sahip sistemde 8 kişilik 36 vagon sürekli çalışacak. Yaklaşık 7 milyon Euro maliyete sahip projede, hatları germek için 14 direk dikilecek. “
 
Editör: TE Bilişim