Çevrelerini dolayısıyla hayatı tanımak için her şeyi inceleyen hatta inceledikleri eşyaların bazılarını ağzına götüren çocuklar için ev tehlikeli bir ortam haline gelebiliyor. Tüm kazaların neredeyse %25’ini oluşturan ev kazaları küçük önlemlerle engellenebilirken, aileler tarafından bilinmesi gereken basit ilk yardım müdahaleleri hayat kurtarıcı olabiliyor. Memorial Hizmet Hastanesi Çocuk Cerrahi Bölümü’nden Op. Dr. Mustafa Akman, ev kazaları ve alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.
Evinizi çocuğunuz için güvenli hale getirin
Genellikle basit tedbirlerle önlenebilen ev kazaları tüm kazaların neredeyse %25’ini oluşturmaktadır. Zamanlarının çoğunu evde geçiren 0-6 yaş arası çocuklar meraklarını giderip çevrelerini tanımak için sürekli hareket halindedir. Büyüklerini taklit eden ve tehlikelerin farkında olmayan bu yaş gurubundaki çocuklar için ev içindeki birçok eşya tehlikeli olabilmektedir. Evleri çocuklar için daha güvenli hale getirmek için;
Mobilya ve televizyonları sabitleyin. Halı ve paspasların kaymamasını sağlayın. Yere dökülen sıvıları çocukların kayıp düşmemesi için hemen silin.
Evde açık elektrik kablosu ve priz bırakmayın.
Kibrit, çakmak gibi yanıcı maddeleri ortada bırakmayın.
Bıçak, cam kaplar, pil, ilaç, temizlik malzemeleri gibi zarar verebilecek eşyaları çocukların ulaşamayacağı yerlerde muhafaza edin.
Çocukların uzanabileceği yerlerde sıcak sıvılar ve yemek bırakmayın. Masa ve ocakta tencerenin, tavanın sapını içe dönük tutun.
Boğaza kaçabilecek; kuruyemiş, şeker, boncuk, mücevher, düğme gibi eşyaları ortada bırakmayın.
Yıkanma sırasında havuz ya da deniz kenarında çocukları asla yalnız bırakmayın.
Oyun alanlarının ve oyuncakların çocuk için uygun olup olmadığını kontrol edin.
İlk yardım hayat kurtarır
Evlerde yaşanan kazalarda, doğru ellere ulaşma imkanı yoksa sorunun ilerlemesini önleyici ilk yardım müdahalelerinde bulunmak hayat kurtarabilmektedir. Solunumun durması veya kalp atımı durduktan sonra, 5 dakikadan itibaren kalıcı beyin hasarı başlamaktadır. Profesyonel yardım gelene kadar yapılan doğru ilk yardım sayesinde sağ kalım ve beyin fonksiyonlarının etkilenmemesi, anlamlı derecede artmaktadır.
Anne babaların bilmesi gereken 8 ilk yardım müdahalesi
1-Heimlich Manevrası’nı öğrenin
Boğaza kaçan yabancı cisimlerle solunum yolunun ani tıkanması durumunda yapılan bu hareket, mucizevi sonuçlar verebilmektedir. Boğazına yabancı cisim kaçan kişinin arkasına geçilip kollar bele dolanır. Bir yumruk başparmağı avucun içine alacak şekilde göbeğin hemen üzerine yerleştirilirken diğer el yumruğu sıkıca kavrar ve hızla içeriye doğru bastırılır. Bu basit ama etkili manevrayı öğrenmek ve uygulamak kolay olduğu gibi yanlışlık yaparak çocuğa zarar verme riski de yok denecek kadar azdır.
2-Yaraları sıkı bandajla kapatmayın
Her yaşta yaşanabilecek ezilme, sıyrık, kesik, kırık veya delici alet batması gibi cilt bütünlüğünün bozulmasına yönelik yaralara doğru müdahale çok önemlidir. Yara temizliğinde veya kapatılmasında pamuk kullanılmamalıdır. Yaranın steril gazlı bezlerle tamamen örtülmesi, cilt ile pansuman malzemesinin yapışmasına dikkat edilmelidir. Yaranın iyileşmesi, dokunun kanlanması ile ilgili olduğu için sıkı bandaj yapılmamalıdır. Doku içi yabancı cisim varsa, oksijenli su ile yara temizlenmeli, yara kuru veya ıslak bırakmamalıdır.
3-Batan cismi kendiniz çıkarmaya çalışmayın
Bıçak, kalem, sopa, şiş gibi cisimlerin vücuda batması sonucu oluşan yaralanmalarda, batan cismin çevre dokulara zarar verebilmesi ve kanamayı artırma ihtimali göz önünde bulundurularak yerinden çıkarılmalıdır. Batan cismin hareket etmesini önlemek için etrafı sargı bezi ile desteklenmelidir.
4-Kırık bölgesini sabitleyin
Burkulma, çıkık ve kırıklar çocuklarda sık görülen sorunlardır. Bu gibi durumlarda çevre dokuların fazla zarar görmesini önlemek, ağrı ve şişkinliği gidermek için kırık bölgesi sabitlenmelidir. Sorunlu bölge kalp seviyesinin üzerinde tutulmalıdır. Kırık ya da çıkık kemiğin yerine konulmasına çalışılmamalı, mutlaka ehil ellere bırakılmalıdır.
5-Yanıklara buz uygulamayın
Hafif yanıklarda 15 dakika su altında bölgesi soğutmak yeterli olabilmektedir. Daha ağır yanıklarda ise sağlık merkezine ulaşana kadar deride oluşan minik baloncukların patlamamasına özen gösterilmelidir. Derideki hasarı artıracağından üzerine buz konulmamalı ve pamukla kapatılmamalıdır. Yanık yerindeki giysiler çıkarılmalı ancak yaraya yapışan giysiler zorlanmamalıdır.
6-Kanamalarda kol ve bacakları vücut seviyesinin üzerine çıkarın
Kanama geçiren kişilerde basit baskı ile birlikte kol ve bacakların vücut seviyesinin üzerine çıkarılması, kanama şiddetini azaltır. Fışkırma tarzındaki kanamalarda, kısa süreli dolaşım yavaşlatıcı turnike uygulaması uygun olacaktır.
7- Elektrik akımından kurtardıktan sonra müdahale edin
Evlerde yaşanabilecek elektrik çarpması durumlarında önce elektrik akımı kesilmelidir. Elektrik akımından etkilenmemek için kalın tahta veya gazete destesi üzerine basarak ve tahta sopa kullanarak çocuk akımdan çekilmelidir. Kurtarılan çocukta oluşan yara yerleri temiz sargı ile kapatılmalı, üzerine hiç bir şey sürülmemeli ve yara kabukları kopartılmamalıdır.
8-Kimyasal zehirlenmelerde çocuğunuz kusturmayın
Böcek, tarım ilacı veya çamaşır suyu gibi kimyasal zehirlenmelerde çocuk bu maddeleri yuttuysa ağızdan bir şey verilmemeli ve kusturulmamalıdır. Çocuk en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna getirilmelidir.
