Özel Eskişehir TSG Anadolu Hastanesi   Üroloji Uzmanı  Op.Dr.Kutlu Teberik İyi huylu prostat büyümesi (BPH) ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu.

  Prostat ve İyi huylu prostat büyümesi (BPH)  nedir?  sorusunu cevaplayan Teberik, "Mesanenin  (idrar kesesi) hemen altında, rektumun (makat) önünde yer alan  küçük beze prostat denir.  İdrarın mesaneden vücut dışına  atılmasını  sağlayan üretrayı  (idrar kanalı) çevreler. Spermin  içinde taşındığı   semen sıvısını  (meni) üretir.  Benign Prostat Hiperplazisi (BPH), prostat  bezinin iyi huylu büyümesini ve bu büyümenin sebep olduğu idrar akımıyla ilgili problemleri tanımlar.  
Prostat bezinin büyüyerek idrar kanalını  sıkıştırması  özellikle 50’li yaşlardan sonra başlar. Altmış  yaşın üzerindeki erkeklerin  yarısında, seksen yaşına gelen erkeklerin %80’inde iyi huylu prostat büyümesi vardır.  Ancak, erkeklerin yarısında prostat büyümesine bağlı şikayetler ortaya çıkar"dedi.


 NELER BU HASTALIĞA SEBEP OLABİLİR? 

Hastalığa sebep olan konular ve belirtiler hakkında da bilgi veren Teberik, "Yaşlanma ve testosteron (erkeklik  hormonu) varlığı  prostatın büyümesi için gerekli olan faktörlerdir. 
Kişinin sosyal yaşantısını etkileyen sorunlar arasında gece boyunca idrara çıkmak için uykudan kalkmak ve gündüz sık sık idrar yapma gereksinimi sayılabilir. Özellikle bu iki sorun kişinin sosyal yaşantısında uykusuz kalma, yorgunluk, gitmek istediği yerde tuvalet arayışı gibi sorunlara neden olmaktadır. Ayrıca, idrar akışındaki güç ve hız eskiye göre azalmış ve yavaşlamış olabilir. İdrar yapmaya başlamada bekleme, zorlanma olabildiği gibi, idrarın belli başlı kısmı aktıktan sonra hala idrar sonrasında   damla damla idrar gelebilir. Bunun yanında kişi idrar yaptıktan sonra idrar kesesinin tamamen boşalmamış olduğu hissine kapılabilir.
İdrar yapmayı  başlatmada zorlanma, idrar yaparken zorlanma, kesik kesik idrar yapma, idrarın hepsini boşaltamama, idrarın kalınlığının ve tazyiğinin azalması, gece tuvalete kalkma ihtiyacı  olması  gibi bulgularla kendini  gösterebilir"şeklinde konuştu.

TEDAVİSİ VE TANISI  NASILDIR?  

Teberik prostat ve İyi huylu prostat büyümesi tanısının belirlenmesi ile ilgili şu bilgileri paylaştı; "Tanı  kişinin bu  şikayetlerle doktora başvurması  sonrasındaki incelemelerle konur. Şikayetlerin sayısal değerlerle tanımlandığı  anket formu, işeme testi, kesede ne kadar idrar kaldığı  değerlendirilir. Tanı  sırasında  en önemli araç makattan yapılan prostat muayenesidir. Bunun yanında PSA denilen kan tahliliyle de prostattaki  bu büyümenin  iyi huylu ya  da kötü huylu olduğu konusunda değerlendirme yapılır.  Muayene  bulguları  ve  PSA  değerleri kötü huylu büyüme adına şüphe uyandırıyorsa prostat biyopsisi yapılarak bu şüpheler netleştirilir."
Hastalığın tedavisi ile ilgili konuşan
Teberik, "Medikal (ilaçlar) ve cerrahi yöntemler vardır.  İlaç tedavisi büyümeyi tamamen  ortadan kaldırmaz ancak prostatı  gevşeterek idrar  kanalını  rahatlamayı  amaçlar.  İlaç tedavisini başarısız olduğu kişiler  veya ilaç tedavisinin faydalı  olamayacağının düşünüldüğü kişilerde cerrahi tedaviler uygulanır. Bu  ameliyatlarda prostatın hepsi değil tıkanıklığa  yol  açan iç kısmı  çıkarılmaya çalışılır. Açık ve endoskopik cerrahi yöntemleri vardır. Ancak, bilinmelidir ki böyle bir ameliyat olmadan önce  prostattaki  büyümenin  iyi huylu olduğuna karar verilmiş olmalıdır.
 Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
BPH tedavisinde ilk basamak mutlaka medikal tedavi olmalıdır. Medikal tedaviden beklenen sonuç alınamıyorsa ya da tedaviye rağmen iyileşmiş olan belirtiler zamanla tekrar meydana geliyorsa artık farklı tedavi alternatifleri gündeme gelmelidir.

İlaç tedavisinde prostat içindeki kasları gevşeten ve idrarın akımına bir pasaj sağlatan ilaçlar (alfa-bloker ilaçlar) buna ek olarak prostatın hacminde azalmaya yol açan ilaçlar (5-alfa redüktaz inhibisyonu yapan ilaçlar) kullanılmaktadır. Bunun yanında içinde sabal ekstresi denilen bir bitki ekstresi de medikal tedavide rahatlıkla kullanılabilir.

Alfa-bloker denilen ilaçlar mesane (idrar kesesi) boynundaki ve prostat içindeki kasları gevşeterek, büyümüş ve yolu tıkayan prostatın gevşemesini ve idrar kanalındaki baskının azaltılmasını sağlar. Ağızdan alınan tablet şeklindeki ilacın etki süresi 24 saat olduğundan devamlı etki sağlamak için günde 1 tablet devamlı alınması gerekir.

5-alfa redüktaz inhibitörü denilen ilaçlar ise prostatın büyümesinde etki olan aktif testosteron (erkeklik hormonunu) oluşumunu engeller ve prostatın büyümesini engellediği gibi, prostatın ufalmasını da sağlar. Ancak bu ufaltıcı etki 50 gram üzerindeki prostat hacimlerinde belirgindir. Ayrıca ufaltıcı etki için ilacın en az 6 ay süreli kesintisiz kullanılması gereklidir.

Sabal ekstresi bitkisel kökenli bir ilaç olup, prostat içindeki iltihaplanmayı ve prostatın büyümesindeki faktörleri engelleyerek prostat üzerinde rahatlatıcı etki gösterir.

Medikal tedavinin yeterli gelmediği durumlarda artık girişimsel tedavi alternatifleri gündeme gelmelidir. Bunlardaki en iyi alternatifler etkinlik sırasına göre,

Transüretral rezeksiyon (TURP); bipolar enerji ile, plazmakinetik enerji ile ya da monopolar enerji ile uygulanır
Açık prostat ameliyatı
Lazer vaporizasyon; KTP, Diod, Thulium lazer ile uygulanır
Lazer enükleasyon; Holmium lazer ile uygulanır

*Tedavi edilmezse ne gibi sorunlara  yol açar? 
İdrarın tam  boşaltılamamasına bağlı  olarak idrar yolu enfeksiyonu gelişebilir. Mesanede taş oluşabilir.  İdrar yolu tam olarak tıkanırsa idrar yapamama durumu oluşabilir. Bu problemler uzun süreli devam ettiği sürece böbrek yetmezliği gelişebilir. Prostattan tekrarlayan ve durdurulamayan inatçı kanama olabilir.

*Takipler nasıl yapılır? 
İlaç tedavisi  de alsanız cerrahi müdahale uygulanmış  olsa da aralıklarla PSA tahlillerinizin ve prostat muayenenizin yapılması uygun olacaktır."

 

Editör: TE Bilişim