Eskişehir Osmangazi Üniversitesinde (ESOGÜ) 2016 yılında başlatılan Türkiye’de ilk ‘akıllı fabrika’ çalışmalarında sona gelindi.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Akıllı Fabrika ve Robotik Laboratuvarı tarafından 2016 yılında sunulan ve TÜBİTAK 1003 tarafından desteklenen "Akıllı fabrikalar için otonom taşıyıcılar ve gerekli insan-makine ve makine- makine ara yüzlerinin geliştirilmesi" projesi kapsamında 2017 Ekim ayında çalışmalar başladı. ESOGÜ yönetici kuruluş olmak üzere Osmangazi Teknopark’ta alanında uzman iki özel sektör firması ve özel bir üniversitenin yer aldığı veri odaklı yapay zekayı yoğun olarak kullanan otonom sistemler üzerine çalışılan projede test aşamasına gelindi. ESOGÜ Akıllı Fabrika ve Robotik Laboratuvarı Türkiye’de akıllı fabrikalar ile ilgili kritik teknolojilerin entegre edildiği ilk entegre uygulamalı laboratuvar olma özelliğini taşırken, proje Bilgisayar Mühendisliği, Endüstri Mühendisliği ve Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümleri işbirliğinde gerçekleşiyor.
“2016 yılında başladığımız akıllı fabrika projesinin test çalışmalarını yapıyoruz”
2016 yılında sundukları akıllı fabrika projesinin test çalışmalarını yaptıklarını anlatan ESOGÜ Bilgisayar Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Yazıcı, “Geçmiş süreç içerisinde bu proje kapsamında sanayi devrimi veya akıllı fabrikalardaki temel teknolojiler olan otonom taşıyıcı araçlar, nesnelerin iletişimi altyapısı, simulasyon amaçlı dijital ikiz dediğimiz hazırlıkları bitirdik. Önümüzde 5-6 aylık süreç sonunda bunları entegre edip iyileştirmelerini yapmayı planlıyoruz. Dünyada bu alanda çok farklı çalışmalar var. Yaygınlaşmış bir teknoloji ortaya çıkmış değil. Ülkemizde ise bu alan oldukça yeni. Devletin de teşvik ettiği önerdiği bir alan. Biz bu alanda uluslararası stratejileri dikkate alarak, 2016 yılında özel sektör ile iş birliği içerisinde üniversite ile birlikte Tübitak’a bir proje sunduk. Bizim burada yaptığımız çalışmalar, sanayicilerin de kullanımına açık. Zaman zaman düzenlediğimiz çalıştaylarda sanayicilerle bir araya gelerek, onların ihtiyaçlarına göre yapılacak çalışmalara yönleniyoruz” dedi.
“Otonom taşıyıcılarla daha esnek taşıma sistemi tasarlayabiliyorsunuz”
Fabrikalarda istenen parçanın istenen zamanda belirtilen hatta olmasının önemine değinen ESOGÜ Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İnci Sarıçiçek ise tasarlanan araçlar hakkında şunları söyledi:
“Aksi halde malzemelerin yokluğundan hat duruşları olabiliyor. Bunlar ciddi bir verimsizlik sebebi. Bu süre zarfından adam ve makine saat cinsinden ciddi kayıplar oluyor. Endüstri Mühendisliği bölümünden bizim bu projede görev aldığımız kısım, robotlara görev atanması, robotların hangi işleri hangi sıra ile yapacağının belirlenmesi ve dolayısıyla robotların atölye içindeki rotalarının belirlenmesi. Burada yapay zeka alanında yaygınca kullanımı olan meta-sezgisel algoritmaları kullanarak görev planlama sistemlerini tasarlıyoruz. Buradaki amacımız ise, robotların kapasitelerini etkin şekilde kullanarak daha az enerji harcayarak bu işleri yapması. Otonom taşıyıcı dediğimiz araç, akıllı bir araç. Geçmişte fabrika içi taşımalarda kullanılan otomatik yönlendirmeli araçların (AGV) yerini otonom araçlar almaya başladı. Otonom taşıyıcı araçlar (ATV) daha akıllı araçlar. Otonom taşıyıcılarla daha esnek taşıma sistemi tasarlayabiliyorsunuz.”
