Kitap ülkelerin gelişmişlik göstergesidir. Çünkü bilgidir. İnsanı geliştirendir. Japonya’da kişi başına okunan kitap sayısı 25’dir. En gelişmiş ülkeler arasındadır. Ülkemizde bu rakam bir kitap bile değil 24 kişiye bir kitap düşmektedır.
Ülkemizde şehirlere göre kitap okuru araştırması yapan İdefix’dir. Ona göre Eskişehir 2018 yılında İstanbul, Ankara’dan sonra gelen 3. sıradadır. 2022 yılında araya İzmir girmiş 4.cü sıraya düşmüş. 2024 yılında araya bir de Muğla girerek 5. Sıraya düşmüşüz. Bu yıldan yıla düşme olduğunu gösteriyor.
Peki, bizim gördüğümüz ne?
Eskişehir’de, ülkemizin en donanımlı, modern İl Halk Kütüphanemize sahibiz. Günün her saatinde arı kovanı gibidir. Gençimiz, yaşlımız orada ve eve ödünç kitap alanlar var. Orayı görünce yüreğiniz büyüyor. Kütüphaneye büyük gereksinimiz varmış diyorsunuz. Bir de parmakla sayılacak kadar kitap satışı yapan kitapçımız var. Sahaflarımız var. Her zaman bu kitap satışı yapılan kitapçılarda da azınsanmayacak kitap alanını görüyoruz.
Gözlemlediğimiz, Eskişehir’de kitap okuru ve satın alanı ev kadınları, biraz da öğretmen, bürokrat ve subay emeklileri gibi …
Bu günler 4. Eskişehir Kitap Fuarı var. 200 yayınevi stand açmış, 400 yazar, edebiyatçı konuşmacı gemiş , yazar ve kitap tanıtımları yapılıyor. Ayrıca düzenlenmiş etkinlik… Peki kitap alanı, yazarları dinleyeni ne durumda?
Önce kitabı okuyacak, kitap etkinliklerini izleyecek kesim üniversitelerimiz, okullarımız. Eskişehir’de 3 üniversite var. 100 bin öğrenci, yaklaşık 5 bin civarında öğretim üyesi var. İnternetten aldığım rakamlara göre Eskişehir’de Lise sayımız 72, Ortaokul sayımız 130, İlkokul sayımız 148. Toplam öğrenci sayımız yaklaşık 135 bin. Öğretmen sayımızda 12 bin civarında…
Bu rakamları önümüze koyup bakınca şaşırtıcı bir görüntü çıkıyor ve bu rakamların 10’da biri, 20’de biri fuara gelmiş olsa Eskişehir Kitap Fuarında iğne atsan yere düşmez durum olması gerekiyor. Oysa bir yoğunluk görülmüyor. Kitap satışları düşük. Kimisi kitaplar pahalı diyor, kimisi fuar yeri uzak. Pahalı diyenlerin bir paket sigara ücretini düşünmeli. Uzak diyenler de bir maç için gittikleri mesafeyi gözlerinin önüne getirsinler. Bunlar mazeret değil. Kitap okurluğu bir yaşam biçimidir. Ondan beslenenler toplumda farklıdırlar.
Kitaplar ayağımıza gelmiş, ilgilendiğimiz alanda bilmediğimiz ya da aradığımız kitap, standlarda karşımıza çıkıyor. Kitabını okurken hayranlık duyduğumuz yazar gelmiş, onunla tanışma, merak edip sorma hatta bir fotoğraf çektirme, onu dinleme ortamı yaratılmış. Hatta bir yazarın, edebiyatçıyı en mutlu eden okuru ile buluşması, okurundan birkaç bir şeyler dinlemesidir.
91 yaşındaki ünlü edebiyatçımız Adnan Özyalçın çıkıp gelmiş Eskişehir’e okurlarıyla buluşmak için. Fuarda geziniyor, konuşmacı olarak edebiyatı anlatıyor. Karşısında onu dinleyen 10 kişi. Eskişehir’de 2 Edebiyat Fakültesi, İletişim Bilimleri Fakültesi ve içersinde Türk Dili –Edebiyatı Öğretmenliği Bölümü olan Eğitim Fakültesi var…