Demiryollarının kurucusu, Büyükelçi, milletvekili ve Bakan olarak görev yapan Behiç Erkin, mezarın başında anıldı.
Eskişehir Demiryolu Meslek Okulu Mezunları, TESUD, Talat Paşa Komitesi işbirliği ile yapılan anma törenine Tepebaşı Belediye Başkanı Ahmet Ataç, ADD yöneticileri, demokratik kitle örgüt yöneticileri, Tülomsaş, demiryolcular katıldı.
Törende konuşan TCDD Meslek Okulu Mezunlar Derneği Eskişehir Şube Başkanı Caner Yurdadön, Behiç Erkin’in istiklal madalyalı, kurmay subay, bakan, milletvekili, MİT ve Emekli Sandığının kurucusu, bir çok ülkede büyükelçilik yaptığını ve 20 bin Yahudi vatandaşı ölümden kurtaran bir diplomat olduğunu söyledi.
Erkin’in, demiryollarının kurucusu ve ilk genel müdürü olduğunu ifade eden Yurdadön, “Demiryolu işletme dilini Fransızca’dan Türkçe’ye çeviren, ilk demiryolu kitabını yazan, savaş yıllarında dahi tek bir tren kazası yaptırmadan tren işleten lojstik dehası, ‘Türkler demiryolu işletemez’ ön yargısını yıkıp, işin ehli uzman personelin yetişmesi için Demiryolu okulunu açan kişiyi bu okuldan mezun olan biz demiryolu meslek okulu mezunları ve demiryolu çalışanları olarak anmak için buraya bulunmaktayız” dedi.
Behiç Erkin’in “Vefatımda ben üç tarafımda tren geçen ve tren sinyali eksik olmayan bir bölgeye defnedin” vasiyetini hatırlatan Caner Yurdadön, “Vasiyeti üzerine ilk genel müdürlük görevini aldığı İzmir-İstanbul-Ankara hatlarının birleştiği Eskişehir(Enveriye) istasyonunda bulunun bu üçgende ki anıt mezara defnedilmiştir.
Eskişehir’in her köşesinde adının yaşatılması için hızlı tren garı arkasındaki caddeye demiryollarındaki sivil toplum örgütleri olarak talebimiz üzerine Büyükşehir ve Tepebaşı belediyesinin çabaları sonucu Behiç Erkin adı verilmiştir. Yine Behiç Erkin adını Tepebaşı’ndaki spor tesislerine adını veren, anıt mezarı ve çevresinin her türlü bakımını yaparak her daim ziyaret edilebilir durumda bulunduran ve emeğini esirgemeyen Tepebaşı Belediye Başkanım sayın Ahmat Ataç beye teşekkür ediyorum” diye konuştu.
Tüm dünyaya insanlık dersi verdi
Talatpaşa Komitesi ve Türkiye Emekli Subaylar Derneği adına ortak açıklama yapan Türkiye Emekli Subaylar Derneği Eskişehir il başkanı Fatih Çelik, Nazi işgali altındaki Fransa’da büyükelçi iken Türk ve Türk olmayan 20 bine yakın Yahudiye Türk Pasaportu vererek insanlık tarihinin ilk ve tek soykırımı olan “Yahudi Soykırımı”ndan kurtardığını ve tüm dünyaya insanlık dersi verdiğini söyledi.
Çelik, Behiç Bey’in bir Osmanlı subayı olara 1912 yılında demiryolu işletmelerindeki hataları dört ülkenin sistemi ile karşılaştırıp elde ettiği bilgiler Kurtuluş Savaşı’nın kaderini belirleyecek demiryolu şebekesini oluşturduğunu kaydederek, “Sonraki yıllarda da demiryollarını millileştirerek demiryolu okulu ve müzesini kurmuştur. İşletme dilini Fransızca’dan Türkçe’ye çevirmiştir. Kurduğu demiryolu ağlarıyla asker erzak ve mühimmatı cepheye ulaştırıp; zafer kazanılmasında en büyük haya sahip kahramanlardan biridir” dedi.
Erkin, Türk Bilimine de büyük katkıları oldu
Törende konuşan Tepebaşı Belediye Başkanı Ahmet Ataç, Behiç Erkin istenilen düzeyde tanınmadığını, tanıtılamadığını belirterek şunları söyledi:
“Almanlar o yıllarda Behiç Erkin’e özel “Altın Haç” ödülü vermişlerdi. İşte o Altın Haç sayesinde trenin rahatlıkla Türkiye’ye getirmişti. O trenin içinde bugün Türkiye’nin çok önemli olan üniversitelerimizin büyük bir yönde kuruluşu olarak düşünüyorum, örneğin ben Diş Hekimiyim, bizim fakültemizde yani o trenden gelen Yahudi profesörden, eczacılıkta da ve bir çok fakültelerde o trenden gelen profesörler vardı. Sanki özel sipariş gibi o trenle profesörleri getirmişti. Türk bilim hayatına büyük bir katkıda bulunmuştur.En önemli yaptığı işlerden bir tanesi budur.
Mecliste ben Ambarlar Sokak’ta değil Şahin Caddesi’ne isminin verilmesini istemiştim. Ama daha önce yapılan başvuru nedeniyle Ambarlar Sokağı’na verildi. Ama ben hala bu konuda Şahin Caddesi’ne isminin verilmesini istiyorum, bu konuyu takip edeceğim.”
