Eskişehir Milletvekili ve Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Üyesi Prof. Dr. Emine Nur Günay, Paris’te AKPM Sosyal İşler ve Sürdürülebilir Kalkınma Komite toplantısında parlamenterlere Avrupa’da nükleer enerji güvenlik ve emniyeti konusunda hazırladığı taslak raporu sundu. Prof. Dr. Günay 10 Ekim 2016’da “Beyaz Rusya’da nükleer enerji santralinin Avrupa ülkelerine potansiyel bir tehdit oluşturması” konusunda raportör olarak görev almış daha sonra bu çalışma “Avrupa’da ortaya çıkan terör tehditleri ışığında nükleer güvenlik” raporu ile birleştirilmişti. Prof. Dr. Günay ise Avrupa Ülkeleri için hayati öneme sahip bu çalışmanın raportörü olarak seçildi ve başlığı “Avrupa’da nükleer güvenlik ve emniyet” olarak değiştirdi.

NÜKLEER EMNİYET VE GÜVENLİK FARKLI KAVRAMLAR

Raporun hazırlanmasında AKPM’nin tek başına yeterli olamayacağını, bu yüzden bu alanda uzman birçok kurum ve kuruluşla iş birliği yapıldığını ve yapılması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Günay, ayrıca nükleer emniyet ve nükleer güvenlik kavramlarına dikkat çekti. Günay, ‘’Nükleer güvenlik (nuclear safety) nükleer tesislerin güvenli bir şekilde işletilmesi ve işletim sırasında çalışanlar, halk ve çevrenin iyonlaştırıcı radyasyonunun olası etkilerinden korunması ile ilgilidir. Radyoaktif atık yönetimi, doğal afetlere karşı hazırlık, radyasyondan koruma gibi konuları içerir. Kısacası, doğa kaynaklı dışsal risklere karşı güvenliği kapsamaktadır. Nükleer emniyet (nuclear security) ise, nükleer maddenin ve tesisin kasıtlı kötü niyetli saldırılara karşı fiziksel olarak korunması ile ilgilidir, insan kaynaklı kötü niyetli girişimleri içermektedir. Dolayısı ile nükleer emniyet ve güvenlik, nükleer enerjiyi destekleyip desteklemeyeceğimize karar vermeden önce değerlendirmemiz gereken en önemli iki konudur. Bu nedenle kendi çıkarımlarımızı yapmadan önce, konunun uzmanlarına başvurduk.’’ şeklinde konuştu.

TOPLANTIYA İKİ KONUŞMACI DAVET ETTİ

Konu ile ilgili uzman görüşlerine başvurmak amacıyla iki konuşmacıyı toplantıya davet eden Günay, ‘’ Etkinlik, emniyet, güvenlik ve ekonomi konusundaki tartışmaların gün geçtikçe gündemimize gelecek önemli konular olacağını belirtmek gerekiyor. Bu tartışmayı zenginleştirmek ve fikir alışverişinde bulunmak için günümüzde alanında uzman kişileri dinleyeceğiz. İlk misafirimiz, Avrupa Komisyonu Enerji Genel Müdürlüğü'ndeki D1 'EURATOM Birliğinin koordinasyon, hukuki konular ve uluslararası ilişkiler için Başkan Yardımcısı Sayın Michael Kuske.İkinci uzmanımız ise Greenpeace'in Nükleer Kampanya Görevlisi Bay Roger Spautz. Bu uzmanlarla ayrıca raportör olarak özel bir toplantı yapacağım. Bugün hem Atom Enerjisi Kurumu hem de Ulusal Çevre Ajansı'ndan uzmanları davet ettiğimizi belirtmek isterim. Programlarından dolayı maalesef bu sefer toplantımıza katılamadılar. Umarım Ocak ayındaki olağan oturumundan sonraki görüşmelerimizden birinde söz konusu kurumların uzmanları ile de bir araya gelme şansımız olacak.’’ dedi. Toplantı, EURATOM Birliğinin koordinasyon, hukuki konular ve uluslararası ilişkiler için Başkan Yardımcısı Michael Kuske ve Greenpeace'in Nükleer Kampanya Görevlisi Roger Spautz’un sunumlarıyla devam etti.

AVRUPA’DA REAKTÖRLERİN YAŞLARI ACİL ELE ALINMALI

Nükleer tesislerin oluşturduğu riskler içinde en kaygı verici olanının Avrupa’da bulunan nükleer reaktörlerin çoğunun miadını doldurmuş olması ve bu reaktörlerin hala çalışıyor olmasının risk oluşturduğunun altını çizen Günay, “Avrupa’da Rusya hariç olmak üzere 151 adet nükleer reaktör var. 151 Reaktörden 35’i 25 yaşından büyük, 66’sı ise 35 yaşından büyük. Hatta bu 151 reaktörden 7 tanesi 40 yaşından büyük. Tesisler düzgün bir şekilde muhafaza edildiğinde bile, bu reaktörlerin genel durumu sürekli olarak bozulmaktadır. Bu da kaza riskini önemli ölçüde arttırmaktadır. Bu nedenle nükleer reaktörlerin yaşlanması konusu acil ele alınmalı ve bir eylem planı ortaya konmalıdır.

NÜKLEER TESİSLERİ İNCELEYECEK

Nükleer tesislerin yapısını birebir görmek ve karşılaştırılmalı olarak değerlendirmek amacıyla nükleer tesisleri ziyaret etmeyi planlayan Günay,  “Bu reaktörlerin çeşitli yönleri hakkında birinci elden bilgi edinmek için üç farklı nükleer enerji santrali ziyaret etmeyi öneriyorum. Farklı koşullar altında çalışan enerji santrallerinin özelliklerini karşılaştırmalı olarak anlamak amacıyla, yaşlanmakta olan bir reaktör, güvenli ve başarılı bir şekilde çalışan bir reaktör ve yapım aşamasındaki Beyaz Rusya reaktörü için üç saha ziyareti planlanmalı’’ dedi.

Editör: TE Bilişim