1/25 binlik plan ile; Merkez, Odunpazarı ve Tepebaşı belediyelerini kapsayan 1 milyon 73 bin 45 kilometrekare büyüklüğündeki alan planlandı. 1/25 binlik ölçekteki nazım planlar, alt ölçekli planlara temel oluşturmak amacıyla kentin gelişme yönünü ve temel arazi kullanım kararlarını ortaya koyuyor. Plan ile kentsel çalışma alanları belirleniyor; Merkez İş Alanı (MİA) ve ticaret alanları, turizm koruma ve gelişim alt bölgesi, OSB sanayi bölgeleri, küçük sanayi siteleri, depolama alanları toplu işyerleri, tarım ve hayvancılık tesis alanları vs…1/25 bin ölçekli Nazım imar Planı öngörüleri kapsamında temel istihdam üretecek alanlar/ faaliyetler şunlar: Üniversite alanları/yüksek eğitim, Lojistik merkezler, Yenilenebilir enerji alanları, Kültür sağlık spor alanları, Kızılinler termal turizm merkez alanı, Alt merkezler üst düzey hizmet, ticaret, sosyal donatı faaliyetleri (eğitim, sağlık vb.), Endüstri mirası alanları / ticaret turizm, Teknoloji geliştirme bölgeleri üst düzey hizmet, sanayi, Ar - Ge faaliyetleri ticaret, OSB Sanayi ve Küçük sanayi alanları/ sanayi.
İKİ ÖNEMLİ GELİŞME NOKTASI
Plan ile kentin iki önemli gelişme aksı ortaya konuyor: Birincisi; Güneydoğu- Kuzeybatı Gelişme Aksı (Tepebaşı ilçesi sınırları içinde kalan Batıkent, Bursa ve Keskin yolları boyunca uzanan kuzeybatı aksı ve Odunpazarı ilçesinde kalan 71 Evler, Emek, Vadişehir, Ihlamurkent ve Sultandere güneydoğu odağını temsil ediyor.)
ikincisi ise; Kuzey - Güney Gelişme Aksı. (Kuzeyde Muttalip, Koyunlar, Sakintepe yöreleri ile güneyde Kocakır, Yukarı çağlan, Aşağıçağlan ve Kayapınar yöereleri iki önemli odak.) İkinci gelişme aksı, hem depremsellik ve diğer doğal tehlikelere karşı daha güvenli olması hem de güneşlenme ve enerji verimlilik potansiyelinin yüksek olmasından ötürü önem kazanıyor.
YERLEŞİM TEPEBAŞINDA SANAYİ ODUNPAZARI’NDA
Konut gelişme alanlarının 3’te 2’si de Tepebaşı bölgesine veriliyor, böylece 2030 yılına kadar Tepebaşı’nın nüfusu Odunpazarı’nı geçecek. Kentin büyümesi batıya doğru olacak, bunun yüzde 50’si de Batıkent tarafında planlandı. Yine bu planda eskiden olduğu gibi 3. Jeolojik bölgelerde konut ve yerleşim alanları yoğunlaşıyor. Sanayi alanları Odunpazarı bölgesine taşınıyor. Tepebaşı bölgesindeki BAKSAN, Ankara yoluna taşınıyor. Hastane alanları korunuyor. Yukarı ve Aşağı Söğüt Önü arası sağlık tesisi alanı olarak kalıyor. Planda 5 üniversite alanı ayrılıyor, bu alanların sayısal olarak üçü, alan büyüklüğü olarak %80 i Odunpazarı’nda olacak.
MERKEZİ İŞ ALANI
Kent tek merkezli ticaret alanına sahip, ancak 2030 yılında kentin yeni alt merkezlerle çok merkezli gelişme modeline geçmesi planlanıyor. Planlama alanında MİA dışında birisi Tepebaşı ilçesi BAKSAN Küçük Sanayi Sitesi yakın çevresinde diğeri ise Odunpazarı ilçesi Yenidoğan Küçük Sanayi Sitesi yakın çevresinde olmak üzere iki alt merkez öneriliyor.
1/25 binlik plana göre Merkezi İş Alanlarının Dağılımı şöyle:
| İLÇELER | ALAN(ha) % | BRÜT YOĞUNLUK (kişi/ha) | ORTALAMA NÜFUS (kişi) | |
| Odunpazarı | 1290 | 33 | 51-120 | 109.650 |
| Tepebaşı | 2667 | 67 | 51-120 | 226.695 |
TİCARET ALANI
BAKSAN, Keresteciler Sanayi ve Yenidoğan’da bulunan Küçük Sanayi Sitesi. Bu alanların bulundukları konumda eski üretim işlevlerini sürdürebilmeleri olanaklı olmadığından bu bölgeler için fonksiyonel dönüşüm öneriliyor. Bu alanların Ticaret Alanı olarak kullanımı planlanıyor.
TİCARET TURİZM VE KONUT ALANLARI
Eskişehir Kızılinler Termal Turizm Merkezi için 2008 yılında hazırlanan 1/25 binlik plan Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca onaylanmış ve plan sınırları içinde Turizm Merkezi Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Alt Bölgesi” olarak gösterilen bölge özel kanunlara tabi alanlar kategorisinde olduğundan aynı hükümler geçerli kalıyor.
1/25 binlik plana göre Ticaret Turizm Ve Konut Alanlarının dağılımı şöyle:
| Ticaret Turizm ve Konut Alanları | Planlama Alanı | Odunpazarı | Tepebaşı |
| Alan (ha) % | Alan(ha) % | Alan(ha) % | |
| 210 100 | 174 83 | 36 17 |
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
Birinci OSB alanı Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi (EOSB) kentin en önemli çalışma alanlarından biri ve parsel alanı bakımından yüzde 93 doluluk oranına ulaşmış, İkinci OSB alanı Ankara yolu üzerinde, buranın otomotiv sanayi ve havacılık savunma sektörleri için parsel ihtiyacını karşılaması bekleniyor. Üçüncü OSB alanı Hasanbey’de Convansiyonel ve YHT hattı üzerinde bulunan OSB alanı, buranın da raylı sistemler konusunda faaliyet gösterecek yatırıma yönelik sanayi ihtiyacını karşılaması bekleniyor.
SANAYİ ALANLARI
Çukurhisar ve Emirler (Eski Muttalıp Beldesi) mahallerinde dağınık halde bulunan küçük ve orta ölçekli sanayi alanları Ankara yolu üzerinde bulunan yeni planlanan sanayi alanlarına taşınıyor. DDY ve Şeker Fabrikası sanayi alanı olarak kalacak, Muttalip Sanayi alanı Ticaret ve Turizm Konut alanına dönüşüyor, Çukurhisar sanayi alanı aynı şekilde kalıyor.
KÜÇÜK SANAYİ ALANLARI
Kent içinde kalmış ve büyüme imkanı olmayan küçük sanayi siteleri (Baksan Keresteciler vb.) tamamına yakını kent içinde kalmış ve büyüme imkanı olmayan söz konusu alanların Odunpazarı ilçesinde bulunan OSB ve sanayi alanlarına yakın mesafede bulunan bölgede küçük sanayi alanları öneriliyor. Planda otogar alanı olduğu gibi korunuyor.
MECLİS GÖRÜŞMELERİNDE PLANDA NELER DEĞİŞTİ…1/25 binlik planı genel olarak değerlendirerek; İmar Komisyonu’nun verdiği öneriler ile getirilen değişikleri İmar Komisyonu Üyesi AK Partili Meclis Üyesi İnşaat Mühendisi Tuncer Köküer şöyle özetliyor:
Plan genel olarak, ulaşıma olumlu katkıda bulunmuyordu, jeolojik ve zemin açısından kötü bölgelerde gelişme alanlarını planlıyor, alt raporlarda fay hatları yer alıyor, mevcut yerleşim 3’üncü derece riskli alanlarda yoğunlaşıyor. Plan müellifleri bu durumu eleştiriyor, ancak kendileri de yine gelişim alanlarını bu bölgelerde yoğunlaştırdılar. Büyükşehir’in kendi sorumluluğundaki Kuzey ve Güney çevre yollarına gelişim alanları yapılabilirdi, buradan yol geçiriliyor, ancak burası yine tarım alanı kalıyor. Bu bölge konut gelişim alanları seçilseydi, zemin ve jeolojik açıdan olumlu olabilirdi. Ancak en büyük gelişim alanı batıya ve jeolojik açıdan 3’üncü derece bir bölgeye verildi.
ŞEKER FABRİKASI VE TÜLOMSAŞ
Tüm sanayi alanları, küçük sanayiler, BAKSAN Sanayi sitesi Ankara yoluna taşınacaktı. Bir tek Hasanbey Lojistik Merkezi’nde sanayi alanı kalıyordu. Mevcut küçük sanayi alanları da ticaret alanına dönüştürülecekti. 1/25 binlik planlarda Şeker Fabrikası ve Devlet Demir Yolları TÜLOMSAŞ Farikası’nın bulunduğu alanlar, sanayi alanından çıkarılacaktı, bu reddedildi, burası ticaret konut ve turizm alanına çevriliyordu, buraların tekrar sanayi alanı olarak kalması sağlandı. Muttalıp’taki fabrikaların bulunduğu sanayi alanları tarım alanına dönüşecekken, önergemiz ile bu alanlar ticaret, turizm ve konut alanına dönüştürüldü. Bu fabrikaların plan süreci sonuna kadar dönüşümü sağlanacak. Çukurhisar’daki fabrikaların da kaldırılması öngörülüyordu ama bunu mecliste değiştirerek, bu sanayi alanlarının Tepebaşı bölgesinde kalması sağlandı. Bütün şehirdeki sanayi alanları kalkarken, ESYEM Tarım, Sarar Basma Fabrikası ve çimento fabrikası kalıyordu, bunun da sağlıklı bir açıklaması yapılmamıştı.
MERKEZİ İŞ ALANI DEĞİŞTİRİLDİ
Mevcut üniversite alanlarında bir değişiklik yapılmazken, yeni üniversite alanlarında da bir değişiklik yapılmadı. Sadece Osmangazi üniversitesinin önerisi doğrultusunda Acıkır bölgesindeki alan büyütülerek mevcut üniversiteye en yakın olacak şekle getirildi. Çevre yolları aynı şekilde korundu. Üniversitenin bulunduğu çevre yolundan Odunpazarı'na kadar olan bölge MİA olarak planlanmıştı, bunun sonucunda bu bölgede hiç konut yapılamayacaktı. Bu bölge Sakarya Caddesi’ne paralel, Doktorlar Caddesi ve Deliklitaş’ın neredeyse tamamını kapsayarak, Odunpazarı Evleri’ne kadar uzanıyordu. Çifteler Caddesi’nin üst tarafı da Merkezi İş Alanı (MİA) olarak planlıyordu. Biz bunu değiştirerek; Doktorlar Caddesi ile İbrahim Karaoğlan Caddesi arası olarak sınırlandırdık. Buradaki insanlar da sorun yaşayabilir ancak bir merkezi iş alanının da olması gerektiğinden bu alanı oldukça küçülterek koruduk.
BAKSAN
Planda yapılan değişiklik ile; BAKSAN ve Küçük Sanayi Sitesi Ticaret ve Turizm Konut Alanı’na dönüştürüldü. BAKSAN Sanayi Sitesi’nden kalkan yer için Güney Çevreyolu ile Satılmışoğlu Köyü üzerinde 200 hektarlık yer ayrıldı. OSB’den bir tren yolu hattı yapılıyor Hasanbey Lojistik’ten havaalanına kadar ulaşıyor, bu bölgede doğal bir eşik oluşuyor, burada oluşan alanı Sanayi Odası’nın önerisi ile sanayi alanı olarak değiştirdik. Mecliste AK Parti grubunun karşı çıktığı kabul edilmeyen CHP önerisi ise şuydu: CHP öneri getirerek; AÜ karşısındaki park alanını (Bağlar’dan Hava Müzesi’ne kadar olan alanı) rekreasyon alanına çevirmek istedi. Bu değişiklik önerisi reddedilirken diğer değişiklik maddeleri kabul edildi
NE ZAMAN KESİNLEŞECEK
1/25 binlik plan 1 hafta sonra askıya çıkıyor, askı süresi 30 gün, bu süre içinde itirazlar yapabilecek, askıdan indikten sonra da 2 aylık mahkeme süreci var, itiraz olmazsa askıdan indiği an planlar kesinleşecek, itirazlar olursa bu itirazlar sonuçlanınca planlar kesinleşecek.
Büyükşehir Belediye Başkanı Prof. Dr. Yılmaz Büyü
kerşen ne diyor:Bir iki nokta dışında içime sinen bir plan oldu. Öyle veya böyle artık bir planımız var. Bu plana göre 1/5000 binlikleri revize etmek gerekiyor. Plan Eskişehir’in 30 yıl sonra 1 milyon 250 bin nüfusa ulaşacağını öngörüyor. “Şehirlerin geleceğinin anayasasıdır planlar” Bu benim sözümdür. Gerçekten şehrin çizgili anayasasıdır. Deprem sonrası 1/100 binlik planları yaptık. 1/25 binlik plan hazırlama işini İTÜ şehir plancılık bölümüne verdik. Ben dahil kimseden talimat almayacaksınız dedim onlara. Planı her türlü dedikodu ve rant kavgasından korumak istedim. Mevcut yasalar ve şehrin mevcut durumu ile fen ve bilim neyi gerektiriyorsa onu yapacaksınız dedim. Çok uğraştılar, anketler yaptılar STK'lar ile görüştüler. Şehri masaya yatırıp bu 1/25 binlik planlar ortaya çıkardılar. Çıkan ve kabul edilen plan bu. Bu plan da 8 ay bekletildi. Ben reysen getirdim ve plan meclise geldi. AKP grubu 28, CHP 6 öneri getirdi. Şehri daha fazla plansız bırakmama adına kabul edildi. Planının bütününde ittifak vardı. Ben bir noktada itirazım olduğunu söyledim. Askıya çıkacak ve itiraz hakkı süreci var. Meclise tekrar gelecek ya itiraz kabul edilip düzenleme yapılacak. Ya da itiraz edilecek. Vatandaş yargıya giderse uzayacak.
AK Parti İl Başkanı Dündar Ünlü ne diyor:1/ 25 Binlik İmar Planları Eskişehir'in Anayasası. Büyükşehir Belediyesi’nin hazırlattığı 1/ 25 Binlik İmar Planları Komisyon çalışması yaptıktan sonra sivil toplum kuruluşlarının da görüşünü aldık. Bütün diğer yatırımlara engel olmamak adına Eskişehir menfaatine olan, Eskişehir'in gelişmesine, kalkınmasına katkı sağlayacak kararlara olur verdiğimiz gibi Eskişehir'in için önemli olan 1/25 Binlik İmar Planlarına uzlaşı ile arkadaşlarımız kabul oyu verdiler. Daha önce de bu planlar meclise havale edildiğinde bununla ilgili söylenti çıkartıldı. ‘Reddecekler, engel olacaklar’ şeklinde söylemler yapıldı. Buna rağmen bizim bir uzlaşıdan yana olduğumuzu Eskişehir’e yapılacak her türlü yatırımın Eskişehir'in menfaatine olan her türlü kararın arkasında duracağımızı belirtmiştik. Bu 1/ 25 Binlik İmar Planlarında da teyit etmiş olduk. Herkesin 15 Temmuz ruhunu da göz önüne alarak uzlaşının asla bozulmasına da müsaade etmeyeceğiz.
Editör: TE Bilişim
