Türk-İslam kültürünün büyük bilgesi olan Nasreddin Hoca, 1208 yılında Eskişehir’in Sivrihisar ilçesine bağlı, adı sonradan ‘Nasreddin Hoca Mahallesi’ olarak değiştirilen ‘Hortu’ köyünde doğmuş, yaşamış ve Sivrihisar’da vefat etmiştir.
Nasreddin Hocanın tam adı da Nasrüddin Hoca Nusrat`dır. Hocanın doğum ve ölüm yeri Sivrihisar ilçesidir, diğer şehirlerde ve ülkelerde olan mezar, makam ve anıtları temsilidir.
Felsefi Mizahın En Büyük Temsilcisi Nasreddin Hoca, eleştirel ve çözümleyici düşünmeyi öğreten bilgeliği ile yaklaşık sekiz asırdır yaşayan fıkralarıyla birlikte insanlık için dünyanın merkezinde bir mizah dehasıdır. Babası Şemseddin Babadır.
Asıl görevi hocalık olmasına rağmen, Anadolu’nun çeşitli yerlerinde katiplik, müderrislik, kadılık, mahkemelerde bilirkişilik de yapmıştır. Anadolu insanını iyi tanıyan Nasreddin Hoca kıvrak zekası ve hazır cevaplılığı ile insanlara dersler vermiştir. Mizahlarında yer alan olayların çoğu yaşanmıştır ve bundan dolayı da Nasreddin Hoca fıkralarını dinleyen her insan Nasreddin Hoca fıkralarında kendinden bir parça bulmuş, benimsemiş ve yüzyıllardır bu fıkralar anlatıla gelmiştir.
NASREDDİN HOCANIN MEZAR SANDUKASI
Sivrihisar Ulu Cami kütüphanesinde muhafaza edilen taş mezar sandukanın önceleri Nasreddin Hoca’nın oğlu Ömer’e ait olduğu düşünülmüş olup, akabinde taş sandukanın Prof. Dr. Mehmet Mahur Tulum’un bilimsel incelemeleri ve filolojik çalışmaları sonucunda Nasreddin Hoca’ya ait olduğu belirlenmiştir. Söz konusu yazılı veriler ışığında Nasreddin Hoca’nın doğum ve ölüm yeri Sivrihisar ilçesidir, diğer şehirlerde ve ülkelerde olan mezar, makam ve anıtları temsilidir.
NASREDDİN HOCANIN KIZI HATUN'UN MEZARI
2003 yılında 1888 Ankara Salnamesinden (171.sayfa) yola çıkılarak Nasreddin Hoca’nın kızının mezarının Sivrihisar’ın eski giriş yolu olan Kumlu Yol üzerinde bulunan Tarihi Seydiler Hamamı’nın yanında olduğu tespit edilmiştir.
Prof. Dr. Erol Altınsapan bilimsel başkanlığındaki heyet tarafından 3 aylık kazı neticesinde kemiklerine rastlanmıştır. Uzmanların incelemeleri sonucunda kemiklerin o tarihlere ait olduğu belirlenmiştir. Nasreddin Hocanın kızının adının Hatun olduğu öğrenilmiş ve Sivrihisar Nasreddin Hoca Anıtına defin edilmiştir.
