Eskişehir’de 60 prefabrik evin bulunduğu ve Odunpazarı Belediyesi tarafından yıkılacağı duyurulan hobi bahçesinin sakinleri adına avukat Ahmet Karakocalı bir açıklama yaptı. Türkiye’de hobi bahçeleri konusunun bir sorun oluşturduğunu belirten Karakocalı buradaki sorunda kindar bir yaklaşım olduğunu iddia etti. Karakocalı, “Ülkemizde hobi bahçesi sorunu adı altında ve uzunca bir dönem görmezden gelinerek bugünkü halini almış bir sorun var. Başlangıcı 1980 lerde yaygınlaşması ise 2000 li yıllarda gerçekleşen hobi bahçeleri özelindeki yasal düzenlemeler Kasım 2020 yılında gerçekleşmiştir. Ancak bu yasal düzenlemelerin hemen öncesinde özellikle pandemi etkisi ile ve hatta bugün de müstakil ve insandan uzak yaşama düşüncesi ile hobi bahçeleri yoğun talep görmüştür.
Ülkemizin bu sorunla ilgili başka bir gerçeği ise yaklaşık 20 yıldır rağbet gören hobi bahçeleri ve üzerindeki yapılaşmanın görmezden gelindiği ve ilgililerin yasal zeminde gerekenleri yapmamış olmasıdır.
Masa başında hazırlanan ve bir adım sonrası düşünülmeden çıkarılan yasa, sorunu çözmekten uzak ve yetersizdir. Denetim noktasında ilgililer yıllarca görevini gereği gibi yapmıyor; çiftçi tarımdan para kazanamadığı için üretim yapmıyor ve sonrasında üretim yaptığı veya yapmadığı tarlasını, arazisini satmak zorunda kalıyor; daha sonra satın alanlarca arazi üzerinde hobi bahçesi yapılarak satılıyor ve para kazanılıyor; ancak bu işin faturasını yasalarda sadece hobi bahçesini satın alanlar ödüyor. Sonuç olarak, insanlarda şu soru sürekli tekrarlanıyor: Böyle bir adalet var mı?
Bu sorun kapsamında bahçeleri ve üzerlerindeki yapıları yapanlara kim izin verdi? Neden denetimsiz kaldı? İlgili belediyeler yıkım kararını verirken yasal zeminden hareket ediyor olsa dahi siyasi saiklerle hareket ediyor mu? Bazı belediyeler mücavir alanlarında yüzlerce belki de binlerce yıkım bekleyen yapı için encümen kararı almışken neden sıra gözetmeksizin belli yerlere öncelik veriyor? sorularının özellikle araştırılması gerekmektedir.
İnsanlarda adalet inancı hukukun herkese eşit uygulandığı düşüncesi ile pekişir. Tahminimce Türkiye genelinde hobi bahçeleri üzerlerindeki yapıların %90’ı hakkında yıkım kararı alınmamıştır. Kanımca görünürde hukuki fakat siyasi saiklerle alınan yıkım kararları adalete olan inanç noktasında birçok insanda kırılma yaşatmaktadır. Zaman zaman görüldüğü üzere bu nedenle yani hukukun herkese eşit uygulanmadığı düşüncesi ile yıkım kararının muhatabı olan insanlar eylem yapmakta ve olası mağduriyetlerini dile getirmek istemektedir. Belirli bir sorunun muhatabı olan ve sayısı itibari ile ülke genelinde milyonları bulan insanların tepki ve taleplerinin dikkate alınması gerekmektedir. Milyonlarca vatandaşın sorunun muhatabı olduğu ancak bu sorunun tek kaynağı olmadığı kabul edilmeli, bir an önce yasal zeminde olası mağduriyetlerin nasıl önlenebileceği kanun koyucu tarafından değerlendirmelidir. Birileri, halihazırda yasalarda sorunun yıkımla çözüleceğinin belirtildiğini basitçe ifade edebilir ancak bu sorun bugün yaygın ve önem arz eden toplumsal bir sorun haline gelmiştir.
Botanik park sitesi özelinde bakacak olursak kooperatife ait ve üyelerin kullanımında olan arazide ciddi bir üretim yapılmaktadır. Daha önce ise üzerinde hiçbir zirai faaliyet gerçekleştirilmemiştir. Üyelerin birçoğu orta gelirli, emekli ve içlerinde engelli çocukları bulunanlar var. Belediye, İmar Kanunu ilgili hükümleri gereği içerideki 50 m2 alanlı yapılar için yıkım kararı vermiştir. Buradaki insanlara göre ve ilgili belediyenin başkanının açıklamalarına bakılırsa, 2019 yılında yasal yollara başvurulduğu için burası özelinde kindar bir yaklaşım söz konusudur.
Nitekim Ramazan ayının sonunda ve bayramın hemen öncesinde, insanlar burada bulunmazken yıkım tarihi kapılarına yapıştırılmış, bayramdan hemen sonrası için 09.05.2022 tarihinde yıkım kararı alınmıştır. Kararı öğrenen üyelerin bayram gününde ruhsal ve duygusal dengeleri alt üst olmuştur. Yapılan işlemlerin hukuka uygun olmadığı iddiası ile üyeler adına 05.05.2022 tarihinde dava açılmış ve açılan davada yıkım kararının uygulanmasının vahim ve geri dönülemez sonuçları olacağı dikkate alınarak ilk derece mahkemeleri 06.05.2022 tarihinde yürütme durdurma kararı vermiştir. Bu yürütme durdurma kararı bakımından herhangi bir süre sınırlaması bulunmamaktadır. Ancak mahkeme, savunmalardan sonra kararını değiştirebilir de değiştirmeyebilir de. Yürütme durdurma kararı olmasına rağmen ilgili belediye 9 Mayısta yaklaşık 20 zabıtasını, araçlarla birlikte adeta yıkıma geldik havası yaratmak için göndermiştir. Buradaki bir kısım insanlara 30 gün sonra yıkıma geleceğiz bilginiz olsun diyerek yanlış ve tehditkar beyanlarda bulunmuştur.
Özetle, sorun sadece yapıların hukuka uygun olup olmadığı değildir. Aynı durumda olanlara eşit uygulamanın yapılmaması, bu işin faturasının sadece vatandaşa çıkarılmasıdır. Hobi bahçelerinin ülke geneline yaygın bir sorun olduğu kabul edilmelidir. Milyonlarca vatandaşı ilgilendirdiği için bazı belediyelerce hukuki değil siyasi saiklerle de hareket edilerek eşitlik ve sıra gözetmeksizin yapılan uygulamaların bir an önce sağlam bir yasal bir zemine oturtulması ihtiyacı bulunmaktadır.”
