Eskişehir Ticaret Borsası Başkanı Ömer Zeydan, 2017 yılını değerlendirdiği söyleşimizde üreticiye katkıları ve borsa çalışmaları ile ilgili geniş kapsamlı açıklamalarda bulundu.
2017 yılını üretici adına değerlendirir misiniz?
Türkiye’nin tarımsal üretiminde verimliliği ve kaliteyi etkileyen en önemli faktörlerden biri iklim koşullarıdır. Ülkemiz genelinde güz mevsimindeki olumsuz iklim koşulları nedeniyle ürün çıkışlarında sorun yaşanmasına rağmen, kış mevsiminde kar ve baharda yağmurların bol olması birçok tarımsal üründe rekoltelerin önceki yıla oranla 2017 de artış göstermesiyle sonuçlanmıştır. İlimiz genelinde hububat tarımı için iklim koşullarının olumlu bir görünümde seyretmesi oldukça sevindiricidir. Bu yıl önceki yılın üzerinde bir rekolteyi ve kaliteyi yakaladık. Söz konusu sonuçların olumlu yansımasını borsa işlemleri hacmimizden de anlıyoruz, şöyle ki, Kasım 2017 sonu itibari ile 2016 yılına göre Elektronik Satış Salonumuzun işlem hacmi yüzde 21,9 artış göstermiştir.
Teknolojiyi sürekli takip eden bir kurum olarak bir yıl içerisindeki çalışmalarınızdan bahseder misiniz?
Bilginin çok hızlı bir şekilde yayılmakta olduğu günümüz dünyasında rekabetçi konumda olabilmek için, değişim ve yeniliklerle bütünleşmek gerekmektedir. Sizin de tespit ettiğiniz gibi, teknolojiyi sürekli takip eden, Türkiye’nin önde gelen borsalarından biri olmanın verdiği sorumlulukla her yıl hizmet kalitemizi artıracak, yeni gelişmelere imza atacak olmanın heyecanı içinde projelerimize yenilerini eklemekteyiz. Sahip olduğumuz değerler ışığında ve bölgemizin ekonomik gelişimine katkı sağlamak amacıyla tüm gelişmeleri yakından takip ederek yeni teknolojileri bünyemize almakta ve başarı ile uygulamaktayız. Bunlar, tüm paydaşlarımızın hizmetine sunduğumuz, İnteraktif Web sitemiz, ETB Mobil Borsam uygulamamız ve en önemlisi de yıllık ortalama 18.000 adet tarımsal emtianın fiziksel ve kimyasal özelliklerinin belirlendiği laboratuvar hizmetimiz ve yine 18.000 adet alım – satımın yapıldığı Elektronik Satış Salonu Sistemimizdir.
Eskişehir bölgesinde ürün anlamında rekolte ve kalite her yıl biraz daha artıyor, bunu neye bağlıyorsunuz?
Borsamızda her yıl üreticilere, ziraat odalarına, ziraat mühendislerine, hububat alıcılarına kısaca tüm tarım paydaşlarımıza yönelik bilgilendirme toplantıları yapmaktayız. Bölgede yapılan yanlış gübre ve yanlış çeşit, yanlış sulama vb. uygulamalarının, elde edilecek ürün miktarını ve kalitesini düşüreceğini ve tarım arazilerimizin verim gücünün giderek düşeceğini, telafisinin ise yıllar alacağını anlatmaktayız. Bu sayede tüm tarım paydaşlarımızın kazanç-fayda ilişkisini iyi kurmalarına yardımcı olmaya çalışıyoruz. Bu yıl elde edilen olumlu veriler bizler için çalışmalarımızın meyvelerini almaya başlamamız adına oldukça sevindiricidir. Üreticilerimiz bu harman sezonunda elde ettikleri verim ve kalite artışı ile emeklerinin karşılığını en iyi şekilde almaya başladılar.
Eskişehir Ticaret Borsası olarak, çalışmalarımızın bölgeye en önemli getirisi,“Kaliteli ve sağlıklı üretim mantığının” bölge geneline yerleşmesidir. Bölgede verimlilik ve kaliteyi esas alan daha bilinçli ve modern hububat yetiştiriciliğinin önü açıldı. Artık çiftçilerimiz ürünlerinin reel kalitesini bilerek pazara arz ediyorlar. Böylelikle tarımsal emtiaların reel analiz değerleri üzerinden, aleni ve şeffaf olarak serbest rekabet ortamında alınıp satıldığı modern Elektronik Satış Salonumuzda yüksek kaliteli ürün daha iyi fiyattan alıcı buluyor. Kalitesi düşük ürün ile kaliteli ürün arasında fiyat makası açılıyor. “En kaliteli ve verimi en yüksek ürünü nasıl üretirim” mantığı bölgede yerleşiyor. Üreticiler katma değeri yüksek ürünlerin üretimine yöneliyorlar. Tarımsal emtiaları Elektronik Satış Salonumuzdan temin eden tedarikçi zahirecilerimiz ve sanayicilerimiz de satın aldıkları ürünlerin kalitelerini bilerek ticaret yapıyorlar.
Eskişehir ekonomisini nasıl değerlendiriyorsunuz?
İnanıyorum ki tarım kalkınmanın en önemli temel taşlarından biridir. Tarım sektörü dünyaca kabul edilmiş çok önemli stratejik bir sektördür. Her ne kadar sanayi kenti olmakla övünsek de şehrimiz tarımsal üretim alternatiflerine sahip verimli bir tarım bölgesidir. Şöyle bir yakın çevremizi incelediğimizde tarıma dayalı sanayinin ne kadar büyük bir ölçekte olduğunu hemen fark edebiliriz. Dolayısıyla Eskişehir ekonomisi içerisinde tarım lokomotiftir ve asla ihmal edilemez, edilmemelidir.
Bu çerçevede, ilimizin tarımsal, ticari ve sosyal alanda gelişimine ve büyümesine katkıda bulunabilmek adına, Eskişehir Ticaret Borsası olarak üzerimize düşen görevi en iyi şekilde yapma gayreti içerisindeyiz.
Eğitim burslarınız devam ediyor mu?
Eskişehir Ticaret Borsasınca sosyal sorumluluk kapsamında maddi desteğe ihtiyacı olan, Üniversite öğrencilerine karşılıksız olarak burs vermeye devam ediyoruz. Her yıl burs verilecek öğrenci sayısı ve burs bedeli Borsa Meclisimizce tespit edilmektedir. Borsamız burs şartlarına uygun olan öğrencilerin başvurularını her yıl Eylül ayından Ekim ayının ilk haftasına kadar almakta ve bu başvurular Burs Komisyonumuzca incelenmektedir. Hiçbir ayrım yapmaksızın başarı sıralamasına ve ailelerin ekonomik durumlarına göre belirlenen sayıda öğrenciye her öğretim yılında 9 ay boyunca karşılıksız burs verilmektedir.
Sosyal faaliyetleriniz de çok fazla, bunun üyelerinize katkıları neler, olumlu dönüşler alıyor musunuz?
Borsaların asli görevlerinin yanı sıra, sosyal-kültürel faaliyetlere destek vermesi gerektiğini düşünmekteyim. Örneğin, 60 adet burslu öğrencimiz var, burs bedellerini düzenli olarak bursiyerlerimizin banka hesaplarına her ay gönderiyoruz. Eskişehir Ticaret Borsası olarak 4 yıl içerisinde 3.000 aileye gıda yardımı, 3.000 öğrenciye kışlık giyim yardımı yaptık. Tabi tüm bu ve buna benzer sosyal yardımları ilgili kurum ve kuruluşlardan zaman zaman koordinasyon desteği alarak yapıyoruz ve sosyal yardımların gizlilik ilkesi çerçevesinde olmasına azami gayret sarf ediyoruz. Eskişehir ile Çifteler ve Sivrihisar ilçelerimizde dayanışmayı pekiştirmeyi sağlamak üzere halkımıza ve üyelerimize her yıl geleneksel hale gelen iftar yemekleri vermekteyiz. Ben ve çalışma arkadaşlarım daha iyi yaşanabilir yeşil bir çevre için Tema Vakfı’nın birer gönüllü üyesiyiz. Bu kapsamda zaman zaman öğrencilerle birlikte ağaçlandırma çalışmaları gerçekleştirdik.
Yeşile, doğaya, tarıma, sağlıklı gıdaya ve suya önem ve özen gösteren bireylerin yetişmesine katkıda bulunabilmek adına her yıl en az 2 ilköğretim okulunda resim, şiir, kompozisyon yarışmalarını sponsor olarak düzenliyor ve katılıyoruz. Osmanlı Padişahı Osmangazi adına ilk hutbenin okutulduğu yer olan Karacaşehir Köyünde düzenlenen Ertuğrul Gazi Şurası ve Yörük şöleninde sponsor olarak bulunmaktayız. Bölgemiz köylerinde ve ilçelerimizde düzenlenen Yağmur ve Şükür Duası etkinliklerine ayni destek yapmakta ve katılmaktayız. Borsamızca bölgemiz hububat üreticilerine, genç çiftçilere yönelik tarımsal bilgilendirme toplantıları düzenlemekteyiz. Modern tarım uygulamaları konusunda gönüllü danışman hocalarımızla teknik bilgi eğitimi vermeye devam ediyoruz. Ahilik kültürünü yaşatmak adına her yıl düzenlenen Ahilik haftası etkinliklerine maddi destek sağlamakta ve üyelerimiz arasından seçilen meslek erbaplarımıza Ahilik kaftanı giydirmek üzere bu etkinliğe katılmaktayız. En iyi yatırım insana yatırımdır mantığı ile Borsamızca önceki yıllarda yaptırılarak Milli Eğitim Bakanlığına devredilmiş olan Eskişehir Ticaret Borsası İlköğretim Okulu ve Eskişehir Ticaret Borsası Anadolu Lisesi okullarımıza gerektikçe tefriş ve tadilat yardımlarımızı halen sürdürüyoruz. T.O.B.B. Oda/Borsa üyelerinin finansmana erişimini kolaylaştırmak için, “Nefes Kredisi Kampanyası” başlatmıştır. Eskişehir Ticaret Borsası olarak biz bu kampanyaya destek ve katkı sağladık. Bu kaynağı üyelerimizin kullanımına sunduk. Üyelerimiz, kampanya kapsamında çok düşük faiz ile kredi kullanabildiler.
Şehrimiz adına oluşturulacak ekonomik, sosyal ve çevresel politikaların oluşturulması çerçevesinde çeşitli platformlara katılıyor ve kurumumuzun görüşlerini beyan ediyoruz. Ayrıca tarımda farkındalığa katkı sağlamak ve tarım aletlerinde nereden gelindiğini sergilemek amacıyla, “geçmişini bilmeyen geleceğini hiç bilemez” söylemi çerçevesinde Borsamızın merkez yerleşkesinde bir Tarım Aletleri Müzesi açtık. Özellikle yerel sanatçılarımıza hizmet etmek üzere merkez binamızda bir sanat galerisi oluşturduk. Buradan resim, fotoğraf, heykel, seramik vb. sanatları icra eden sanatçılarımıza duyuruyor ve davet ediyorum.
Son olarak gelecek projelerinizden ve hedeflerinizden söz eder misiniz?
Ticarete yön veren ve hacim kazandıran Elektronik Satış Salonumuz, ürünlerin reel değerleri üzerinden satılmasını sağlayan laboratuvar hizmetlerimiz, kırsal alanda ilçelerimizde hizmet veren irtibat bürolarımız ve geliştirmiş olduğumuz projeler ile bölgemize çağdaş, lider, yenilikçi bir kurum olarak hizmete devam edeceğiz. Önümüzdeki süreçte, bölgenin ihtiyaç beklentilerini karşılamak üzere Lisanslı Depoculuk, Modüler Çelik Hububat Siloları ve Mezbaha Projelerimizi hayata geçirmeyi planlamaktayız. Lisanslı Depoculuk Projesi, Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında T.C. Eskişehir Ticaret Borsası bünyesinde kurulacak olan ve 120 bin tonluk Lisanslı Depoculuk Sistemi’nin bölgeye kurulmasıdır. Kurulmasını planladığımız sistem, bölgemizde üretilen hububat ve yağlı tohum vb. tarım ürünlerinin, emniyetli ve sağlıklı koşullarda depolanmasını, ürün senetleri vasıtasıyla, finansman ihtiyacına da teminat olarak ticaretin kolaylaştırılmasını sağlayacak hizmet ve faaliyetlerin yürütülmesini gerçekleştirecektir. Üç bin tonluk Çelik Modüler Hububat Silosu projemiz Borsamız yerleşkesinde faaliyette olan tarımsal ürünlerin depolanmasına yönelik tesislerin geliştirilmesini amaçlamaktadır. Borsamız bünyesinde daha önce kurmuş olduğumuz Modüler Çelik Hububat Silo sisteminin kapasitesinin yükseltilmesini bu projemiz ile hedeflemekteyiz. Mezbaha Projesi ise bölgemiz halkının, besici ve kasap üyelerimizin tüm ihtiyaçlarını bir arada giderilebileceği ETB Mezbaha ve Soğuk Hava Deposu Tesisi’nin kurulmasıdır. Eskişehir’de yeterli kapasitede modern hijyenik mezbaha olmaması nedeniyle kurulacak olan tesiste halkımızın sağlıklı kırmızı et tüketmesini sağlayacak hizmet ve faaliyetlerin yürütülmesi sağlanacaktır. Şehrimizin ihtiyaç ve beklentilerinin karşılanacağı ve başvuru sürecinde olan bu projelerimize ilgili kurum ve kuruluşların destek olmalarını bekliyoruz.
