Kaynak: Manşet Gazetesi
Söyleşi: Tuğba KOÇAL
Demir Yol İş Şube Başkanı Ali Eryılmaz ile milli hızlı tren ve milli lokomotif üretiminde Eskişehir’in rolünü konuştuk. “Eskişehir demiryollarının kalbi” diyen Eryılmaz, “Hızlı tren ve lokomotif Türkiye’de üretilecekse bu üretim Eskişehir’de olmalı” diye konuştu.
Merhaba, bize kendinizden ve sendikanızdan kısaca söz eder misiniz?
2014 yılından bu yana şube başkanlığı görevini sürdürüyorum. Öncesinde şubede çeşitli görevlerde bulunmuş, 2012 yılında ise şube sekreterliği görevini yapmıştım. Demiryol-İş Eskişehir Şubesi olarak 2 bin 300 üyemiz var. Bu üyelerin 310’u tramvay çalışanı, geri kalanı ise demiryolu işçileri. Hasan Bey Lojistik Merkezi, Polatlı, Balıkesir, Afyon, Bozüyük arasındaki yol takım işçileri de bize bağlı.
HIZLI TREN ESKİŞEHİR’DE ÜRETİLECEK
Eskişehir, demiryolları için çok önemli bir nokta. Bu konuda neler söylemek istersiniz?
Eskişehir demiryollarının kalbidir. 1894 yılında TÜLOMSAŞ’ın kurulması ile Eskişehir demiryollarının merkezi haline gelmiştir. Bu önemin farkındayız. Bunu koruma adına elimizden geleni yapıyoruz.
Milli Hızlı Tren üretimi noktasında Eskişehir’in rolü ne olacak, anlatır mısınız?
Sanayi işbirliği programı kapsamında milli yüksek hızlı 96 adet YHT setinin teknoloji transferi kapsamında tedarik çalışmaları TCDD genel müdürlüğü tarafından başlatılmış belli istekliler arasında ihale usulüne göre 96 (20+60+16) yüksek hızlı tren ön yeterlilik ihalesi ilana çıkılmıştır. İhale kapsamında 250 km/h ticari hıza sahip olacak tüm Avrupa birliği ülkelerinde çalışmasına imkan verecek TSİ sertifikasına sahip yüksek hızlı tren setlerinin üretimi üç aşamada gerçekleşecektir. İlk aşama 20 adet YHT seti yüzde 10 yeterlilikle ikinci aşama 60 adet YHT seti yüzde 53 yeterlilikle üretilecektir. Üçüncü aşama özgün bir tasarıma sahip olacak milli yüksek hızlı tren setleri yüzde 74 yeterlilikle üretilecektir. Bu yeterlik değeri bugüne kadar ülkemizde demiryolu araçlarında ulaşılan en yüksek yeterlilik oranıdır. Türkiye bu proje ile dünyada YHT teknolojisine sahip sayılı ülkelerden biri olacaktır. Bizleri en çok sevindiren bu milli projenin YHT setlerinin her türlü hakkının herhangi bir sınırlama olmaksızın TCDD ve TÜLOMSAŞ’a ait olacak olmasıdır. Ayrıca TÜLOMSAŞ’ta YHT setlerini son montajı, cer motoru üretimi, boji üretimi, YHT seti komple araç rutin testleri, kumanda masası üretimi başta olmak üzere YHT’ye ait diğer birimlerin üretimi montajları ile testleri gerçekleşecektir. Bütün bu işlerimizi gerçekleştirdiğimiz de Eskişehir’in demiryolu kenti olduğunu tescillemiş olacağız.
AR-GE ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR
Bir de gündemde olan milli lokomotif üretimi var. Bu konuda hangi aşamadayız?
Milli lokomotif konusunda Ar-Ge çalışmaları sürüyor. Mühendis arkadaşlarımız araştırma geliştirme konusunda çalışıyor. Bu noktada TÜLOMSAŞ 50 yeni mühendis istihdam etti. TÜBİTAK ile ortak çalışmalar sürüyor. Henüz proje işçiliğe inmedi. Milli tren ve hızlı tren projeleri için mühendislerin çalışmaları sürüyor. Mühendislerin çalışmalarından sonra inşallah üretim atölyelere de inecek. Milli lokomotif yapılacaksa bu zaten Eskişehir’de yapılmalı ve bunu Eskişehir’in demiryolu işçileri yapmalı. Bunu yapabilecek kapasiteye TÜLOMSAŞ’ta sahibiz. Zaten bundan önce yaptığımız Devrim Arabası buna bir örnek. Van’daki demiryollarına ait feribotlara motor üretimi yine Eskişehir’de yapıldı. Hala motorların bakımı için Eskişehir’den arkadaşlarımız Van’a gidiyor. Altay Tank motorlarının yapımına talibiz. Demiryolu işçisine fırsat verildiğinde her işi başaracağına inanıyorum. Sadece teknolojiye uyum sağlanarak önümüzün açılması gerekiyor.
KENDİMİZ ÜRETMELİYİ
Hızlı trenin yeni hatları hizmete girdiğinde daha fazla hızlı tren setine ihtiyacımız olacak. Satın alarak nereye kadar gidecek? Bu sebeple bizim bunu kendimiz üretmemiz lazım. Biz bu hızlı trenin yapımında bulunmak zorundayız. Eskişehir için, Eskişehir gençlerine istihdam yaratmak için de büyük önem taşıyor. Hızlı trenin bakımı, tamiri, yağlaması ne olursa olsun bizim kendimizin yapmamız lazım. O trenin üretimi de buna dahil. TÜLOMSAŞ’ta şu anda bu üretimde birebir bulunacak bin 100 işçimiz var.
ESKİŞEHİR HIZLI TRENİN MERKEZİ
Eskişehir hızlı tren ulaşımında da bir merkez konumunda. Yeni hatlar da hizmete girdiğinde Eskişehir’in önemi daha da artacak değil mi?
Evet, Eskişehir hızlı trenin merkezi olmuş durumda. Zaten ilk hızlı tren Eskişehir- Ankara arasında başladı. Önümüzdeki süreçte Afyon, Antalya, İzmir, Sivas, Erzurum, Erzincan gibi illere de hızlı tren ulaşımı başlayacak. İnşaatlar devam ediyor. Çoğu yerde alt yapılar bitti, üst ray döşemelerine başlandı. Bu yılın sonunda Afyon’un açılması bekleniyor. Daha sonra ise İzmir açılacak. Tüm bu hatlar başladığında da Eskişehir yine merkez konumda olacak.
DEMİRYOLU İŞÇİLERİNE KADRO VERİLMELİ
Peki, demiryolu işçilerinin sorunları nelerdir?
Türkiye’de işçinin sorunları bitmez. Demiryolu işçisinin en büyük sorunu ise yol bakım ve onarım işçilerinin durumu. Bu işçilerimiz dondurucu soğuklarda yollarda çalışan işçiler. Demiryollarının büyük yükünü omuzlarında taşıyan bu arkadaşlarımızın sıkıntıları çok büyük. Bu işçiler bir de mevsimlik işçi olarak çalışıyorlar. Yılbaşlarında çıkış alıyorlar, şu anda çıkışta olan arkadaşlarımız var. Bu süreçte mağdur oluyorlar. Taşeron yasası ile KİT’lere kadro verilmedi. Mevsimlik arkadaşlarımız için yasa önceden ‘yılda 5 ay 29 gün çalışabilir’ diyordu. Bu, taşeron yasası bunu 9 ay 29 güne çıkarıldı. Ama Maliye Bakanlığı onaylarsa olacak. Bu sebeple bir belirsizlik var. Mevsimlik işçi işbaşı yapınca ‘9 ay 29 gün burada çalışacağım’ diyemeyecek. Bu mevsimlik işçilerimizin de kadroya geçirilmelerini istiyoruz.
Vergi zaten en önemli sorun. Aldığımızı vergiye verir olduk. Bunların yanı sıra “permi” sorunumuz var. Permi demiryolcuların bir geleneğidir. Demiryolu işçisinin yılda 2 defa trenlere ücretsiz binme hakkıydı. Ama bunu rahmetli Ecevit 1999’da tasarruf tedbiri olarak permi hakkını elimizden aldı. Şu anda demiryollarında çalışan memurlar bu hakkı kullanıyor ama işçiler kullanamıyor. 3 yıldır sözleşmemizde olmasına rağmen bu hak işçilere verilmedi. Bu konuda görüşmelerimiz sürüyor sonuç alınamazsa mahkemeye taşıyacağız. Bunun yanında Türkiye’de serbestleşme başladı. Serbestleşme özelleştirmeden de sıkıntılı.
Ülkemizde 2 yıla yakın süredir OHAL var. Sendikal eylem yapamıyoruz. Sendikalar itibarını yitirdi. Sendikalar da işçiler de kendilerini silkelemek zorunda. Emekten gelen gücümüzü kullanamaz olduk.
YENİ 14 TRAMVAY HATTI DA RAYA İNDİĞİNDE RAHATLAMA OLACAK
Tramvay sürücüleri de sizin üyeniz. Onlar ne gibi sorunlar yaşıyorlar?
Tramvay sürücüleri, yaya yoğunluğunun fazla olduğu yerlerde çok fazla sorun yaşıyorlar. Trafikte kaza riskleri çok fazla. Tramvayın geçiş üstünlüğü var ama insanlar trafik kurallarına uymuyor. Bu da kazalara davetiye çıkarıyor. Çok stresli ve sorumluluk gerektiren bir işe sahipler. Aynı yoğunluk bilet gişelerinde çalışanlar için de geçerlidir. Halkımız en ufak bir olumsuzluğu belediyeye şikayet ediyor. Tramvay personeli belediyeyi temsil ettiği için yaptıkları hatalar da belediyeye mal oluyor. Bu sebeple belediye hassas davranıyor. Çok basit sebeplerle bu arkadaşlarımız disiplin cezası alıyor. Bu da onların motivasyonunu etkiliyor.
Bunun yanında tramvayların kalabalık olması ile ilgili şikayetler var. Ama Eskişehir halkı tramvayı kullanmak zorunda bırakılmış bir şehir. Alternatifi yok. Örneğin Antalya’da tramvay ile otobüs yan yana aynı hatta çalışıyor. Tercihe göre olunca kalabalık olmuyor. Yeni 14 yeni tramvay seti satın alındı. Bunlar da raya indiği zaman biraz daha rahatlar diye düşünüyorum.
