SÖYLEŞİ: ERDOĞAN EKİNER
Ayten Tutkun’un serüveni.. Hayvan hakları için ne zaman, nasıl ve neden mücadele etmeye başladınız?
AYTEN TUTKUN: Eskişehirliyim ve Atatürk Lisesi mezunuyum. Esnaflık yaptım ve emekliyim. Hayvanları Koruma Derneği’nin 2 yıl genel sekreterliğini, 4 yıl da başkanlığını yürüttüm. Ayrıca Valilik onaylı yerel hayvan koruma görevlisiyim.Şu an HAYTAP (Hayvan Hakları Federasyonu) il Temsilcisi görevini yürütüyorum... Hayvanseverlik serüvenime gelince.. Lise yıllarımda ve sonrasında hayvanlaran korkan biriydim. Evleninceye kadar bu böyle devam etti. Bir tandığımızın küçük bir köpeği vardı ve kendisi sağlık sorunları nedeniyle birkaç ay köpeğiyle ilgilenemeyecekti. Eşim bu duruma üzüldü ve ‘biz misafir edebililir miyiz’ diye sordu bana. Eşimi kırmamak için, bunu hiç arzu etmememe karşın ‘tamam’ dedim. Küçük bir köpetti. Adı ‘Papi’ydi. Tandığımız köpeği bizden geri alınca üzüldüm. Sonra bir gün İstanbul’da gezerken, bir Romanya vatandaşının çantasında küçük köpekler gördüm. Üzüldüm, cebimdeki paraları verip ikisini satın aldım. Köpekler çok küçüktü, veteriner uyarısı ile tedavailerine başladık. İkisi de iyileşti. Birini yeğenim aldı, diğeri Sindy.. Önce Papi ve daha sonra Sindy ile hayvansever oldum.. Başka bir olay benim beni sokak hayvanlarıyla ilgilenmeme neden oldu. Bir köpeğe araç çarpmış, ağzını ve ayaklarını bantlayıp iple araca almak istemişler ve daha sonra bırakıp gitmişler. Belediyelerin henüz ayrılmadığı yıllar.. 1992. Kardeşim köpeğin ağzını açmak isterken, köpek kazada canı yandığı için kardeşimi elini ısırmış. Eski belediyeden mavi bir pikap geldi. Köpekte kırıklar var, paldır küldür aracın arkasına attılar. Gelen belediyenin ‘köpek itlaf ekibi’miymiş. Bizi hastaneye götürmek istiyorlar, köpek kuduz olabilir diye.. Köpeğe ne apacaksınız, dedim. Köpeği müşahede altında tutacaklarını, kuduz ortaya çıkarsa aşıyı bir süre kullanmak gerektiğini söylediler. Hayvanı bugünkü Kentpark’ın olduğu yerde mezbaha var, oraya götürüp küçük bir yere kapatmışlar. Köpek orada iki büklüm.. Kuduz olmadığı anlaşılınca köpeği biz istedik. Çok sayıda kırık tespit edildi. Tedaviyi üstlendik, üç ay sonra köpek sağlığına kavuştu. Eskiden köpekleri zehirliyorlar, silahla vuruyorlardı. 1994’de Hayvanları Koruma Derneği kurulunca, derneğe üye oldum. 2004 yılında hayvanları koruma kanunu çıkıncaya kadar, az sayıda hayvanı koruyabildik. Halen ülkemizde hayvanları itlaf eden belediyeler var.. Ya da çöplük, orman gibi yerlere götürüp bırakıyorlar..
DERNEK ÇALIŞMALARI VE BELEDİYE BAŞKANLARI..
--Dernekteki çalışmalarınızdan söz eder misiniz? Eskişehir’de neler yaptınız?
AYTEN TUTKUN: Dernekte görev aldıktan sonra, öncelikle hayvan hakları konusunda bir kamuoyu oluşturmak ve onların yaşam hakkını savunmak konusunda adımlar attık. İlk olarak eski belediye başkanlarından Ömer Eker bir hayvan barınağı yaptırdı, fakat burada kısırlaştırma ve aşı yapılmıyordu. Daha sonra Tepebaşı Belediye Başkanı olan Tacettin Sarıoğlu ile görüştük. Mevcut barınağın kötü olduğunu ve düzeltelmesi yönünde ona bir rapor sundum. Tacettin Bey, mevcut barınağın düzeltilmesinin zor olduğunu belirterek, yeni bir yer yapacağını ifade etti ve ‘Tepebaşı Belediyesi Doğal Yaşam Merkezi’ kuruldu. Sonrasında Sayın ahmet Ataç da buraya gereken önem ve desteği verdi. Bugün burada sokak hayvanların tedavilerine devam ediliyor. Odunpazarı Belediyesi ile de Burhan Sakallı döneminde iletişim kurduk ve o da bizden bir rapor istedi. 2005’de ‘Odunpazarı Belediyesi Hayvan Sağlık Merkezi’ kuruldu. Halen bu merkez işlevine devam ediyor. Fakat Büyükşehir Belediyesi 5199 sayılı yasanın kendisine verdiği görevi Odunpazarı Belediyesi ve ilçe belediyelerine bir protokol ile devretti. Bu süreçte biraz sıkıntılar yaşandı.
HAYVANAT BAHÇESİ VE HAYVANSEVERLER..
--Büyükşehir Belediyesi’nin oluşturduğu Hayvanat Bahçesi’ne neden karşı çıktınız?
AYTEN TUTKUN: Dünyada artık hayvanat bahçesi gibi yerlerden vazgeçiliyor.. Büyükşehir Belediyesi sokak hayvanları pek fazla bir şey yapmadı. Gerekçe olarak da ‘ödenek’ olmadığını gösterdi. Ama büyük paralar harcayıp Hayvanat Bahçesi yaptı. Örneğin 10 tane penguen için oldukça yüksek bir ödendi. Biz bunu söylediğimizde “Buraya fok balığıda getireceğim, çatla, patla..” dedi. Penguenler Amerika kıtasının bir bölgesinde ve kutuplarda yaşıyor, Eskişehir’de işi ne? Hayvanlar doğal ortamlarında yaşamalıdır. Sizi bir altın kafese koysalar ve buradan çıkmayacaksınız, deseler kabul edermisiniz? Belgesellerde insanlar hayvanları zaten izliyor. Hayvanat Bahçesi ile çoçuklara hayvan sevgisi aşılanmaz.
ESKİŞEHİRLİLER VE HAYVAN SEVGİSİ..
--Eskişehirliler ve hayvan sevgisi, hayvan hakları konusu.. Sizce nasıl?
AYTEN TUTKUN: Eskişehir halkı hayvanlara ve hayvan haklarına duyarlı. Yaralı ya da sorunla hayvanlara yardım etmeye çalışan duyarlı insanlarımız var. Ama özellikle bazı ilçe belediyelerindeki ekipler hayvanları yok ediyor ya da çöplüge, kırsal alana götürüp bırakıyor..
--Söyleşi için teşekkür ederim.
