Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Sağlık, Uygulama ve Araştırma Hastanesi Başhekim Yardımcısı ve Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Elif Doyuk Kartal, dünyada 9 milyondan fazla kişinin HIV taşıdığından habersiz yaşadığını belirtti.
1 Aralık Dünya AIDS Günü dolayısıyla bilgilendirici bir açıklama yapan Prof. Dr. Elif Doyuk Kartal, HIV/AIDS'in toplum sağlığını önemli oranda etkileyen bulaşıcı bir hastalık olduğunu belirtti. AIDS'in, İnsan Bağışıklık Eksikliği Virüsü'nün (HIV) bağışıklık sistemine yaptığı hasardan kaynaklanan bir durum olduğunu ve Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu olarak ifade edildiğini anlatan Kartal, "Birleşmiş Milletler'in (BM) AIDS konusunda mücadele eden kuruluşu UNAIDS‘e göre HIV tanımlandığı 1981 yılından bu yana yaklaşık 78 milyon kişiye bulaşmış olup, 35 milyon kişi bu hastalık nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Günümüzde ise dünyada HIV/AIDS ile yaşayan kişi sayısı yaklaşık 36 milyondur. Dünyada her gün 5 bin kişi yeni enfeksiyon tanısı almaktadır. 2017 yılında 940 bin kişi hayatını kaybetmiştir. Ülkemizde Sağlık Bakanlığı Aralık 2016 verilerine göre 14 bin 695 HIV/AIDS hastası vardır. Ancak hastalığa ilişkin farkındalığın artması, tanı ve tedavi hizmetlerindeki gelişmeler ve sağlık kurumlarına erişimin artmasına karşın toplum yapısındaki değişiklikler, göç, turizm, ticari ilişkiler gibi nedenlerle vaka sayısındaki artışın hızlanmakta olduğu görülmektedir. Yapılan çalışmalar sayesinde hastaların yüzde 75’i durumunu bilmektedir. Geri kalan 9 milyondan fazla kişi ise hala HIV taşıdığından habersiz yaşamaktadır. Hastalığın en önemli özelliği semptom vermeksizin yıllarca vücutta bulunması ve kişilerin sağlıklı görünmesidir. Virüsle ilk karşılaşıldığında ortaya çıkan semptomlar çok silik olup, çoğu zaman gribal enfeksiyon olarak değerlendirilebilmektedir. Yıllar sonra bağışıklık sisteminin zayıflaması ile daha özgül semptomların başladığı dönemde tanımlanması daha kolay olmakla birlikte hastalık artık ileri evreye ulaşmış olup, tedavi olma şansı azalmaktadır. Bu arada hastalık birçok kişiye bulaşabilmektedir. Bulaş zincirinin kırılması ve tedavi için uygun dönemde hastalığın tanımlanabilmesi çok kritik bir durumdur.
2018 yılı Dünya AIDS Günü teması 'Durumunuzu Bilin'
Prof. Dr. Elif Doyuk Kartal, hastalığın kesin tedavisi bulunmamakla birlikte, günümüzde mevcut tedavi seçenekleri ile yaşam kalitesi ve süresinin çok iyileştiğini, ölümlerin yüzde 51 oranında azaldığını anlatarak şunları belirtti;
"Bununla birlikte hastalıktan korunma hala en öncelikli konudur. Koruyucu bir aşısı bulunmamaktadır. Bulaşma yolu en sık korunmasız cinsel temas, ikinci olarak ise damar içi madde kullananların ortak paylaştığı enjektörler ile olmaktadır. Anneden bebeğe doğum sırasında veya emzirme sırasında geçebilir. Öte yandan epitel bütünlüğü bozulmamış cilt teması, el sıkışmak, sarılmak, birlikte yemek yemek, aynı tuvaletin kullanımı gibi sosyal ilişkiler ile bulaşmaz. Hastalıkla mücadelede; toplumsal farkındalığın artırılması, toplumun hastalığının bulaşma yolları hakkında bilgilendirilmesi, riskli olan kişilerin test yaptırmaları ve tanı alan hastaların tedavi olmaları konusunda bilinçlendirilmeleri çok önemlidir. Ülkemizde tanı ve tedaviye erişim herkes için sağlanmış durumdadır. 2018 yılı Dünya AIDS Günü teması 'Durumunuzu Bilin' olarak belirlenmiş olup, kişileri HIV durumlarını bilmeleri konusunda teşvik etmektedir. Test yaptırarak durumunuzdan haberdar olabilirsiniz. Bulaş zinciri de ancak bu şekilde kırılabilir.”
