Sağlıklı bir bayram geçirmek için doğru besin seçimi, kurbanlık kesimlerinin doğru şekilde yapılması, gıda güvenliği, etlerin saklanması, hazırlanması ve pişirilme yöntemlerinde bilinçli davranmak gerekmektedir. Bunun yanında tüm aile bireylerinin bir araya geldiği sofralarda ağız tadıyla yemeklerin yendiği bayramımızda özellikle tatlı tüketimi de artmaktadır. Acıbadem Eskişehir Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Şeyda Sıla Bilgili “Kurban bayramında beslenme düzenimizde büyük değişiklikler meydana gelir. bayram telaşı ve ziyaretleri ile öğün saatlerimizin düzeni değişir ve tabi kırmızı et tüketiminde de artış meydana gelir. Sindirim güçlüğü, mide ve kas krampları, bulantı, kabızlık, reflü gibi sindirim sistemi sorunları, kalp çarpıntısı, tansiyon yükselmesi gibi genel sorunları ve besin zehirlenmeleri riski artar. Kronik hastalığı olanlar (diyabet, böbrek hastalığı, kalp damar rahatsızlığı) et tüketim miktarlarına dikkat etmelidirler.” dedi ve kurban eti pişirme ve tüketme önerilerinde bulundu.
Kurban eti nasıl seçilmeli?
Kurbanlığı satın almadan önce veteriner kontrolünden geçtiğinden emin olmalısınız. Kesim yerlerinin sağlık kurallarına uyun olması bize bulaşabilecek mikro organizmalardan korunmuş olmamızı sağlayacaktır. Etler uygun şartlarda kesilmez ve bekletilmezse; hayvanlardan insanlara şarbon, tenya, tüberküloz, salmonella gibi hastalıklar bulaşabilmektedir.
Kurbanı kestikten sonra hemen yemeyin
Bayramda yapılan yanlış alışkanlıkların başında kurban etlerinin kesildikten sonra hatta sabah kahvaltısında tüketilmesi gelir. Hayvandaki mikroorganizmalar kesimden sonra 24 saat içinde ölür ve hayvan ilk kesildiğinde ölüm sertliği dediğimiz sertlikte olur. Özellikle mide ve bağırsak rahatsızlığı olan kişilerin dikkat etmesi gereken konulardan biri de budur. En az 24 saat 0 derecede bekletildiğinde yumuşama sağlanır ve etin lezzeti de artar.
Kurban etini saklama koşulları nasıldır?
Kurban etlerinin korunması ve saklanması insan sağlığı açısından son derece önemlidir. Kurban etleri büyük parçalar şeklinde değil, kıymalık, kuşbaşılık, pirzola, biftek ve bonfilelik olarak birer yemeklik olacak şekilde küçük parçalar halinde buzdolabı poşetinde ya da yağlı kayıtlara sarılarak buzlukta -2 derecede birkaç hafta, derin dondurucuda -18 derecede daha uzun süre saklanabilir. Et kolaylıkla bozulabilen potansiyel riskli bir besin grubudur. Etlerin dondurulduktan sonra tekrar çözünmesi sırasında bazı “mikroorganizmalar” için üreme ortamı oluşabilir. Çözünen et hemen pişirilmeli ve tekrar dondurulmamalıdır. Etleri çözünmesi, oda ısısında açık bırakacak şekilde değil, buzdolabının alt bölmesinde sağlanmalıdır. Etin çabuk çözünmesi amacıyla kalorifer veya soba üzerinde oda sıcaklığında bekletme insan sağlığı açısından tehlikelidir.
Uygun pişirme ve tüketme yöntemleri
En doğru pişirme şekli ızgara, fırında, haşlama veya sebzelerle birlikte tencerede pişirme şeklidir. Etlerin çok uzun süre yüksek ısıya temas etmesi (kızartma – kavurma-mangal gibi) kanserojen öğelerin oluşumuna neden olmaktadır, ayrıca mangalda pişirme sırasında etin dış kısmı hızlı şekilde pişmekte proteinler katılaşmakta ve etin iç kısmı çiğ kalmaktadır. Etlerin az pişmiş veya çiğ tüketilmesi etin kalitesini düşüreceği gibi besin zehirlenmelerine de neden olmaktadır. Kırmızı et doymuş yağ, kolesterol içeriği oldukça yüksek olan bir besindir. Etin görünür yağlarını mutlaka temizlenmelidir. Et yemeklerine ilave yağ eklenmemelidir, vücuda ek yük olur. Kuyruk yağı, iç yağı ve tereyağı kullanımından kaçınılmalıdır. Etler ızgarada pişirilecekse vitamin kaybını önlemek ve kanserojen madde oluşumunun engellemek için etler ateşten 15 cm uzakta olmalıdır ve kömürle kor halini aldıktan sonra etler pişirilmelidir.
Etin verebileceği zararı en aza indirmek için C vitamininden zengin bir grupla tüketilmelidir.
Ette, özellikle kırmızı ette oldukça yüksek miktarda demir bulunur. Bu demirin vücut içerisinde biyoyararlılığını arttırmak için C vitamininden zengin besinlerle eti tüketmekte fayda var. Örneğin uygun pişirme teknikleriyle yapılan eti bol limonlu bir yeşil salatayla tüketmek anlamlı olacaktır.
