Yumurta donasyonu; yumurta üretmeye yönelik fonksiyonu işlevini yitiren ya da menopoz dönemine giren kadınlar tarafından genç, sağlıklı ve doğurganlığı muayene sonucu test edilmiş bir kadının yumurtaları kullanılarak kendi eşinin sperminin döllenmesi ile uygulanan tüp bebek yöntemleri arasındadır.
Sağlıklı uterusa sahip olmasına karşın sağlıklı olarak yumurta üretimi gerçekleştiremeyen kadınlar için yumurta bağışı yöntemiyle çocuk sahibi olma mümkündür. Bu yöntemle klasik tüp bebek tedavisi arasındaki tek ve temel fark ise tedavide kullanılan yumurtaların dönor üzerinden sağlanmasıdır. Bu yöntemle çocuk sahibi olabilme sürecinde başarı oranı %85’in üzerine çıkmaktadır.
Belirli bir sebebe bağlı olarak yumurta gelişimi söz konusu olmayan ya da genetik olarak bazı sorunu olan kadınlarda gebelik olasılığını ortaya koyan gelişmiş bir uygulamadır. Anne adayının ya da baba adayının kan grubu ve fiziksel özelliklerinin benzediği bir kadından yumurtalık nakli yapılarak işlem gerçekleştirilir. Alıcı olan anne adayı belli ilaçlar sayesinde gebelik sürecine hazırlanmaktadır. Bu yöntemle birçok çift başarılı gebelik sağlayarak çocuk sahibi olabilir.
Bkz: https://ivoxtupbebekmerkezi.com/yumurta-donasyonu-nedir-kimler-icin-uygundur/
Yumurta donasyonu için kimler uygundur?
Yumurta donasyonu son yıllarda yoğun olarak kullanılmaya başlayan bir tedavi şeklidir. Bu tedavi için uygun adaylar şöyledir;
- Menopoz dönemine giren kadınlar
- Yumurta üretimi çeşitli sebeplerle duranlar
- Genetik olarak bir rahatsızlığı olanlar
- Belirli bir sebebe bağlı olarak erken yaşlarda yumurtalıkları operasyonla alınan kadınlar
- Fonksiyon görmeyen over ile doğan genetik sorunu olan kadınlar
- Rahmi olsa da erken yaşta menopoz sürecine giren kadınlar
- Kromozomal anemi sebebiyle tekrar eden düşük sorunu yaşayan kadınlar
- Yumurta geliştirici özelliği olan ilaçlara yeterli cevabı vermeyen kadınlar
- Genetik hastalık taşıyan ve bu hastalığı çocuğuna geçirme riski bulunan kadınlar
- Enfeksiyon ya da belirli kanser türlerine bağlı olarak yumurtalıkları alınmış olan kadınlar
- Yumurta rezervi ve kalitesi sebebiyle tekrar eden gebelik denemesi yaşayan kadınlar yumurta donasyonuyla çocuk sahibi olma olasılığını arttırabilir.
Yumurta donasyonu neden yapılır?
Tüp bebek ya da diğer tedavileri denemesine rağmen gebeliği gerçekleşmeyen ya da denemelerine rağmen olumlu sonuç alamayan çiftler yumurta donasyonu yöntemini tercih etmektedir. Kullanılan bütün çocuk sahibi olma prosedürlerini uygulamasına karşın, uzun bir süre bebek sahibi olamadıysanız bu yöntemi denemeye karar verebilirsiniz.
Yumurta donasyonunda anne ya da baba adayının psikolojik olarak olumsuz etkilenmesi süreci de vardır. Diğer yöntemlere göre başka bir kişi için işine girdiği için evlat edinme tarzında bir çocuk sahibi olduğunuzu düşünebilirsiniz. Bu durumda babası belli olan çocuk, anne de bebeği kendi doğurup büyüteceği için bu duygudan çok daha kolay bir şekilde sıyrılabilir.
Çevrenizden duyacağınız bazı olumsuz duygulara karşı da bu yöntem sizi rahatlatabilir. Ayrıca kanser ya da güçlü ilaç tedavisine bağlı olarak yumurtalıklarınız alınmış olabilir. Bu yöntem sayesinde çocuk sahibi olması imkansız anne adayları dahi çocuğunu kucağına alabilir.
Yumurta donasyonunda kullanılan dönorün özellikleri nelerdir?
Yumurta donasyonuyönteminde kullanılandönor de gelişigüzel seçilmez. Bu kişinin de belli test ve muayenelerden geçmesi gerekir. Ayrıca belli özellileri de taşıması gerekiyor. Yumurta dönoründen öncelikle HIV, Hepatit B, Hepatit C, sitomegalovirus, sifiliz, klamidyakaryotip analizi ve kistikfibrosis taraması gibi araştırmalar yapılmaktadır.
Bunlara ek olarak kan grubu, RH durumu da belirlenir. Ayrıca bazı etik kökenden olan kişilerde talasemi ve orak hücreli anemi açısından da belli taramalar yapılmaktadır.
Tüm bu muayene sürecine ek olarak yumurta dönorü şu özellikleri taşır;
- Yumurta bağışlamayı düşünen kişi çift tarafından tanınan kişi olabilir. Bunun yanında çiftin hiç tanımadığı kişiden de bağış alınabilir.
- Yumurta bağışı yapacak kişi 20-30 yaş arasında sağlık durumu iyi olan biri olmalıdır.
- Daha önceki süreçte çocuk sahibi olan kişilere yumurta almada öncelik tanınır.
- Aile geçmişinde zeka geriliği ile ilgili bir durum olmamalıdır.
- Uyuşturucu madde kullanmayan biri seçilmelidir.
- Boy ve kilo endeksi normal kabul edilen aralıkta olmalıdır.
- Ailesinde belirli genetik hastalıklar olmamalıdır.
- Bulaşıcı hastalık testleri temiz olmalıdır.
- Psikolojik ya da psikiyatrik bir sorunu veya bu yönde geçmişi olmamalıdır.
Yumurta donasyonu işlemi için dönor seçimi yapılırken hastanın ten rengi, göz rengi, saç rengi yada vücut yapısı gibi fiziksel özellikleri de çiftin özellikleriyle uyuşmalıdır. Buna ek olarak etnik köken, kan grubu ya da diğer fiziksel özellikler de çifte en benzeyen şekilde olan adaylar arasından seçim yapılmalıdır.
Yumurta donasyonu nasıl yapılır?
Yumurta donasyonu ile ilgili bir tedavi süreci başlatmak isteyen çiftler öncelikle doktordan detaylı olarak bilgi alır. Daha sonra kullanılacak dönor tercihi varsa bu kişi için gerekli incelemeler yapılır. Bu kişi belli değilse işlemi yapan merkez tarafından dönor aileye tanıtılmaktadır. Ayrıca biyolojik özellikler de anlatılır.
Tedavi sırasında ya da sonrasında hem aile hem de dönor birbirini tanımamaktadır. Yani alıcı ve verici hiçbir şekilde bir araya gelmez ve birbirini tanımaz. Bu işlem sırasında gizlilik esastır. Çiftler mutlaka kaliteli ve güvenilir bir sağlık merkezine başvurarak bu işlemi yaptırmalıdır.
Anne adayının ve yumurta dönorunun tedavi süreci eş zamanlı olarak başlatılır. Öncelikle ilaç tedavisi başlanır. Daha sonra sperm alımı ve dölleme gerçekleştirilir. Anne adayının ve dönor için tüm işlemler yapıldıktan sonra gebelik testi pozitifse embriyonun rahim transferi gerçekleştirilir. Sonraki süreç normal gebelik sürecini kapsamaktadır.
Jin. Op. Dr. MürüdeÇakartaş Dağdelen
