CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, 2018 yılında kamunun düzenlediği ihaleleri ayrıntılı rakamlarla değerlendirdi. Çakırözer, “30 milyar TL’lik ihale yasa kapsamında olsa da açık, şeffaf ve denetlenebilir olmayan usulle yapılmış. 33 milyarlık ihale Kamu İhale Yasası’ndan istisna tutulmuş. 3.7 milyarlık alım için ise ihale bile yapılmamış” dedi. Çakırözer, “1 yılda yaklaşık 212 milyar TL’lik kamu alımının 66.7 milyar TL’si ‘adrese teslim’ usulü ile yapılmış. Talebimiz, millet için yapılan harcamaların üzerinde şaibenin oluşmasına izin verilmemesidir” ifadelerini kullandı.
Çakırözer, Kamu İhale Kurumu tarafından yayımlanan, 2018 Kamu Alımları İzleme Raporu’nu değerlendirdi.
‘1 YILDA 212 MİLYARLIK KAMU ALIMI’
Kamu alımlarının 3 yöntemle yapıldığını, bunlardan birincisinin Kamu İhale Yasası kapsamında düzenlenen ihaleler yoluyla gerçekleştiğini belirten Çakırözer, “Birçok ihale Kamu İhale Yasası kapsamında yapılsa da yasanın düzenleyici hükümlerinden istisna tutuluyor. Yine birçok kamu alımı ise hiçbir ihale yapılmadan doğrudan temin yöntemiyle gerçekleşiyor” dedi.
‘30 MİLYARLIK İHALE ŞEFFAF DEĞİL’
Kamu İhale Yasası kapsamında yapılan kamu alımlarının toplam tutarının 175 milyar TL’ye dayandığını belirten Çakırözer, pazarlık usulü yapılan ihalelerin toplamının 37 milyar TL’yi bulduğunu belirtti. Çakırözer, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Kamuoyunda en çok tartışılan alımlar, çılgın projeler, yasanın pazarlık usulünü düzenleyen 21. Maddesinin b bendine dayanarak yapılıyor. Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerin yüzde 77’sinden fazlası, ihale yasasının 21/b bendine dayanıyor. Bir ihalenin bu yöntemle yapılması için bazı özel durumların oluşması gerekiyor. Doğal afetler, salgın hastalıklar gibi ani ve beklenmeyen bir olayın yaşanması; yapım tekniği açısından özellik arz etmesi veya can ve mal güvenliği açısından ivedilikle yapılması gerekliliği bu ihale usulünün kullanılması için şart. Ancak son yıllarda duble yollardan, çılgın projelere, hatta Millet Bahçelerine kadar pek çok proje için bu usul işletiliyor. Bu usulle yapılan 30 milyar TL’lik ihale açık ve şeffaf değil, piyasaya duyurulmuyor, yani rekabete açık değil, belli firmaların davet edildiği ihale masalarında, ‘adresine teslim ediliyor.”
‘33 MİLYARLIK İHALE KANUNDAN MUAF’
Hangi ihalelerin Kamu İhale Yasası’nın hükümlerinden muaf tutulacağının yine Kamu İhale Yasası’nda düzenlendiğini belirten Çakırözer, “Kamu İhale Yasası’nın kevgire döndüğünü biliyoruz. Ancak hangi ihalelerin yasadan istisna tutulacağı yine aynı yasanın 3. Maddenin bentlerinde sıralanıyor. İstisna maddeleri 16 yıllık AKP iktidarında ‘z’ bendine kadar dayandı. Yani istisna kapsamında ihaleleri düzenlemek için artık yasada yer kalmadı, alfabede harf kalmadı” dedi. Kamu Alımları İzleme Raporu’nda istisna ihalelerin toplam tutarına da yer verildiğini belirten Çakırözer, “2018 yılında 20 bin ihale, Kamu İhale Yasası’nın düzenleyici hükümlerinden istisna tutuldu. 33 milyar TL’lik ihale Kamu İhale Yasası’ndan muaf sayıldı. Bu da kamunun, kendi ihalelerinde kendi yasasına uymaktan ne kadar kaçındığını gösteriyor” dedi.
‘3.7 MİLYARLIK ALIM İHALESİZ’
Çakırözer ihalesiz olarak doğrudan temin yöntemi ile yapılan alımların toplam tutarının da 3.7 milyar TL’yi aştığını belirtti. Çakırözer, “Hiçbir ihale düzenlenmeden yapılan 3 milyar 787 milyon 522 bin TL’lik alımın neredeyse tamamı mal ve hizmet alımlarından oluşuyor. Sormak gerekiyor. Bu alımlar için neden ihaleye çıkılmadı da doğrudan temin yöntemi benimsendi” ifadelerini kullandı.
‘HEM YASAYA UYGUN, HEM DE ŞEFFAF’
Çakırözer, “Hepimizin vergileri ile oluşan kamu kaynaklarının 30 milyar TL’si şeffaf olmayan kapalı ihalelerde, 33 milyar TL’si mevzuat oyunları ile Kamu İhale Yasası’ndan muaf tutularak, 3.7 milyar TL’si ise ihalesiz bir şekilde harcanmış. 1 yılda yaklaşık 212 milyar TL’lik kamu alımının 66.7 milyar TL’si ‘adrese teslim’ usulüyle, üzerinde kalın çizgilerle soru işareti doğuracak yöntemlerle yapılmış. Millet olarak talebimiz, bizim paramızla, bizim adımıza yapılacak harcamaların yasadan muaf veya istisna tutulmaması, yasal içinde yapılanların ise açık ve şeffaf olmasıdır. Millet için yapılan harcamaların üzerinde şaibenin oluşmasına izin verilmemesidir” dedi.
