Depreme hazırlık, sadece binaların sağlamlaştırılmasıyla sınırlı bir kavram değildir. Aynı zamanda toplumun bilinçlendirilmesi, acil durum planlarının hazırlanması, toplanma alanlarının belirlenmesi ve afet sonrası lojistik altyapının güçlendirilmesi gibi birçok bileşeni içermektedir. AFAD ve yerel yönetimler tarafından düzenlenen tatbikatlar ve eğitim programları, bu bilincin artırılmasına yönelik önemli çalışmalardır. Ancak bu çabaların ne kadarının toplumun geneline yayıldığı, kritik bir değerlendirme konusudur.
Kentsel Dönüşüm Çalışmaları ve Yapı Stoğunun Durumu
2011 depremlerinin ardından Van'da başlatılan kentsel dönüşüm projeleri, şehrin çehresini büyük ölçüde değiştirmiştir. Özellikle riskli olarak tespit edilen binaların yıkılarak yerlerine depreme dayanıklı, modern konutların inşa edilmesi, atılan en somut adımlardan biridir. TOKİ tarafından yapılan konutlar, binlerce aileyi güvenli yuvalara kavuşturmuştur. Ancak kentsel dönüşümün henüz ulaşmadığı eski yerleşim bölgeleri ve kırsal kesimdeki yapılar, potansiyel bir risk unsuru olarak varlığını sürdürmektedir. Bu konudaki son gelişmeler ve projeler, Van Haber ajansları tarafından yakından izlenmektedir.
Yapı denetim mekanizmalarının etkin bir şekilde işletilmesi, yeni inşa edilen binaların da yönetmeliklere uygun olmasını sağlamak açısından kritik öneme sahiptir. Olası bir Van depremi anında can ve mal kaybını en aza indirmenin yolu, tavizsiz bir denetimden geçmektedir. Bu konuda yaşanan herhangi bir ihmal veya usulsüzlük, gelecekte büyük felaketlere davetiye çıkarabilir. Vatandaşların da bu konuda bilinçli olması ve binalarının durumu hakkında bilgi sahibi olması teşvik edilmelidir. Bölgedeki inşaat sektörü ve kentsel dönüşümle ilgili en güncel bilgilere Van Haber platformlarından ulaşılabilir.
Afet Bilinci ve Toplumsal Hazırlık Seviyesi
Teknik altyapı kadar önemli olan bir diğer konu da toplumun afet bilincidir. Deprem anında ne yapılacağı, deprem sonrasında nasıl hareket edileceği gibi hayati bilgiler, her birey tarafından bilinmelidir. Okullarda verilen eğitimler, kamu spotları ve sivil toplum kuruluşlarının çalışmaları bu bilincin artırılmasına hizmet etmektedir. Ancak bu bilgilerin pratik hayata ne kadar yansıdığı, olası bir afet anında ortaya çıkacaktır. Şehirde yaşanan en küçük bir sarsıntı bile, Van Son Dakika Haberleri olarak anında duyurulur ve bu durum, deprem gerçeğini tekrar gündeme getirir. Bu anlık haberler, bir yandan paniğe neden olabilirken, diğer yandan da hazırlıklı olma gerekliliğini hatırlatan bir uyarı işlevi görür.
Acil toplanma alanlarının herkes tarafından bilinmesi ve bu alanların her türlü duruma karşı hazır halde tutulması, afet yönetiminin temel unsurlarındandır. Belediyelerin ve ilgili kurumların bu alanları düzenli olarak denetlemesi ve eksiklikleri gidermesi gerekmektedir. Unutulmamalıdır ki, Van için deprem bir ihtimal değil, er ya da geç yaşanacak bir gerçektir. Bu gerçeğe karşı en güçlü silah ise bilgi, bilinç ve hazırlıktır. Bu hazırlık sürecindeki her adım, şehrin geleceğini güvence altına almaktır.