Havaların soğumasıyla üst solunum yolu, grip ve bronşit gibi hastalıklar artış gösterirken, hastalıklardan korunmak için taze sebze ve meyve tüketimi önem kazanıyor. Soğuk kış günlerinde besinlerle vücuda gerekenden fazla enerji alınması kilo alımına neden olurken, sağlıklı beslenmek için her renkten mevsim sebze ve meyvelerinin tercih edilmesi gerekiyor. Memorial Kayseri Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Dyt. Merve Kaplan, kış aylarında tüketilmesi gereken sebze ve meyvelerle ilgili bilgi verdi. KIŞ AYLARINDA METABOLİZMA YAVAŞLIYOR Havaların soğumasıyla metabolizma hızı yavaşlar, vücudun bağışıklık sistemi zayıflar. Bağışıklık sistemini güçlendirmek, metabolizma hızını arttırmak için beslenme programında küçük değişiklikler yapılması gerekir. Tüketilen besinlerle yapılacak bu değişiklikler sayesinde daha sağlıklı olunabilir. Kışın metabolizma hızının azalması nedeniyle harcanandan fazla enerji tüketimi kontrolsüz kilo alımına da zemin hazırlamaktadır. Üşüme, enerjiye ve besine olan ihtiyacı artıracağından, kış aylarında karbonhidrattan ve yağdan zengin gıdalar yani yüksek enerjili gıdalar tüketilmesi sorun haline gelir. Soğuk havanın etkisiyle alınan besinler depolanıp, yağ hücresine çevrilebilir. Bu durumdan kurtulmak için yeterli ve dengeli besinler tüketmek gerekir. Kırmızı ve mor sebzeler bağışıklık sistemini güçlendiriyor Kansere karşı etkili kırmızı pancar: Soğuk algınlığına iyi gelen pancarın, yapılan çalışmalarda kansere karşı etkili olduğu belirlenmiştir. Ayrıca folik asit, lif, protein, C ve B vitamini ile potasyum zengini olan pancar, bağışıklık sistemini güçlendirmektedir. Vücut savunmasını güçlendiren mor lahana: Mor lahana vitamin bakımından zengin sebzelerden biridir. Lahanada, beta-karoten, C vitamini ve potasyum ile magnezyum ve demir mineralleri bulunmaktadır. Vücudun savunmasını güçlendiren lahana, vücuda kalsiyum sağladığı için kemik oluşumunu artırmakta ve dişleri güçlendirmektedir. YEŞİL SEBZELER TAM BİR VİTAMİN DEPOSU Antioksidan etkili yeşil pırasa: Pırasa, sindirimi sistemini ve iştahı uyaran bir sebzedir. İçeriğindeki A vitamininin öncül maddesi olan beta-karoten, çinko, flor açısından zengindir. Çok güçlü bir antioksidan olan polifenol içeren pırasanın koyu yeşil yapraklarında beta-karoten miktarı çok fazladır. Magnezyum ve çinko zengini ıspanak: İçeriğinde iddia edilenden çok daha az demir olan ıspanak, magnezyum ve çinko gibi minerallerin yanı sıra birçok hayati vitamin açısından zengin bir sebzedir. Mide, karaciğer ve pankreasın salgılarını uyarır, magnezyum, fosfor, iyot ve vücudun dengesini koruyan mineraller içerir. Lif oranı yüksek brokoli: Vitamin deposu olan brokoli, mineral ve demir eksiliğini gideren önemli bir sebzedir. Lif oranı yüksek olan brokoli, vücudu kanserden ve kemik erimesinden korur. Yeşil ve kırmızı meyveler hastalıklara karşı vücudu korur Tokluk hissi veren atıştırmalık elma: Harika bir atıştırmalık olan elma, içeriğindeki pektin sayesinde uzun süreli tokluk sağlar, sağlıklı bir insanda kan şekerini düzenler. Aynı zamanda kolesterol düşürücü etkisi olan elma, içeriğinde bir dizi antioksidan bulunur. Spordan önce tüketilmesi ideal olan elmanın ağızda iyi çiğnendikten sonra yutulması daha sağlıklıdır. C vitamini içeriğiyle kivi: Diğer narenciyelere göre çok daha fazla C vitamini içeren kivi, vücudu ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Grip ve üst solunum yolu enfeksiyonlarına iyi gelir. Lif açısından da zengin bir besin olan kivi, bağırsakları çalıştırarak sindirimi kolaylaştırır ve kabızlığı önler. Kalbi koruyan ve sinirleri yatıştıran nar: Nar antioksidan içeriği nedeniyle kansere karşı etkilidir. Kardiyovasküler hastalıklara iyi gelen nar, potasyum içeriği nedeniyle kasları, kalbi ve sinirleri korur. Yapılan araştırmalarda nar suyunun antioksidan ve damar sertliğini engelleyici etkisi olduğu belirlenmiştir. SARI VE TURUNCU MEYVELER KIŞ HASTALIKLARINA İYİ GELİR Kolesterolü düşüren, tansiyonu dengeleyen portakal: Klasik bir C vitamini zengini olan portakal, aynı zamanda folik asit bakımından güçlü bir içeriğe sahiptir. Portakaldaki folik asit, B6 ve B12 vitaminleriyle arteriyoskleroz (damar sertliği) ve miyokard enfarktüsüne (kalp krizi) karşı korur. İçerdiği potasyum, kalsiyum ve magnezyum ile kandaki kolesterol seviyesinin düşmesini ve tansiyonun dengelenmesini sağlar. Cilt yaşlanmasını geciktiren armut: Armut, bir yetişkinin günlük C vitamini ihtiyacının % 7’sini karşılar. Cilt yaşlanmasını ve saç dökülmesini önleyen A vitamini ile lutein ve zeaksantin gibi antioksidanlar içerir. Armuttaki yüksek vitamin içeriği hastalıklara karşı vücudu korur. İçeriğindeki potasyum sayesinde yüksek tansiyonun yanı sıra böbrek ve mesane sorunlarına karşı ilaç gibidir. Ağız kokusunu önleyen ayva: Grip ve üst solunum yolu hastalıklarında iyileşme sürecini hızlandıran ayva, ishale iyi gelir. Vücudu zinde tutan ve ağız kokusunu önleyen ayva, kalp ve damar hastalıklarına iyi gelir, varisi önler. (İHA)