Eskişehir’de, bir zamanlar mobilya sektörünün merkezi olarak görülen ve yöre halkı tarafından ’Tabakhane’ olarak bilinen bölge artık bitme noktasına geldi.
Doksanlı yıllarda mobilya sanayisinde altın çağını yaşayan Eskişehir, günümüzde imalatın azalması ve yeterli satışların olmamasıyla bu özelliğini kaybetti. Seneler öncesi Türkiye’nin çoğu yerine mobilya satışı yapan Eskişehir’in Tabakhane bölgesindeki işletmeler birer birer kapanıyor. Seneler öncesi 3 bin civarında mobilya imalatçısı varken şimdilerde ise bu sayı 6’ya düşmüş durumda. Bu hale gelmesinin sebebi, Eskişehir’deki sanayinin zayıflaması ve teknik çalışmanın olmaması olarak gösteriliyor. Tabakhanedeki yapıların eski kalması ve yenilenmemesi de mobilya satıcıların işini düşürmüş durumda. Mobilyacılar, yerel yönetimlerin küçük esnafı desteklerse bu durumu aşabileceklerini söylüyorlar.
“Yavaş yavaş yok olmaya başladı”
Eskişehir’de 3 kuşaktır mobilya sektöründe olan Metin Tezişçi, önceden Türkiye’nin her yerine ihracat yaptıklarını, ama artık işlerinin bitme noktasına geldiğinden bahsetti. Yaşadıkları zorlukları anlatan Tezişçi, “Eskişehir dendiği zaman mobilya ve soba sanayisi olarak hatırlanıyordu. Türkiye’nin önde gelen lokomotif ve ekonomik şehirlerinden bir tanesiydi. Bunun en önemli sanayi sektörlerinden biri olan Eskişehir’in Tabakhane bölgesinde mobilya sektörü idame ettiriliyordu. Bizim gibi bu şehirde hemen hemen mobilyacılar odasına imalatçı olarak kayıtlı olan 3 bin 300 tane mobilyacı esnafımız vardı. Bu esnaflar tamamı mobilya sektörüyle ilgilenerek Türkiye’nin her tarafına mobilya sevk ediyorlardı. Tabakhanede iyi bir ticaret vardı. İhracat yapıyorduk. Türkiye’nin her noktasına Edirne’den tutun Kars’a kadar gidiyordu. Türkiye’deki mobilyanın, koltuğun ilk başlangıç noktası Eskişehir ve Ankara’ydı. Bunun haricinde Türkiye’de mobilya diye bir şey üretilmiyordu. Bununda ana ticaret merkezi tabakhaneydi. 2 binli yıllar sürecinden sonra tabakhanede artık Eskişehir mobilyası dip yapmaya başladı. Yavaş yavaş yok olmaya başladı” diye konuştu.
“Tabakhane terk edildi”
Tabakhanenin bu halinden kurtulması için mücadele veren Metin Tezişçi, eski günlere dönmenin özlemini çekiyor. Tabakhanenin şu anki haliyle doğru düzgün satış bile yapamadıklarını ifade eden Tezişçi, alt yapının hala Eskişehir’de olduğunu ve destek geldiği sürece yeniden canlanabileceğini şu sözlerle anlattı:
“Bu süreçte Eskişehir’e bir mobilya AVM’si yapmak için mücadele verdik. Maalesef yerel yönetimler izin vermediler. Eskişehir’e böyle bir sanayi sitesinin var olmasını istemediler. Maalesef 1960’lı yıllardan kalan bu eski baraka diye tabir ettiğimiz Tabakhanenin şu andaki kalmış halinde mobilyalarımızı satamaz hale geldik. Şehirde sektör bitti. Ne acı ki bugün Eskişehir’de gerçekten bu işi ehliyle yapan sadece 3 bin 300’den 6 tane mobilyacı kaldı. Tabakhane terk edildi. Tabakhaneye bir çivi çakılamadığı için artık son günlerini yaşıyor. Çözüm için, yerel yönetimler el ele vermesi gerek. Küçük üreticiyi ve Kobileri desteklemek için elinden gelen her şeyi yapacak. Olmaz diye bir şey yok. Sektörün hala alt yapısı burada.”
“İmalatçı adam yetişmiyor”
12 yaşından beri mobilyacılık yapan 76 yaşındaki Yaşar Aydoğan ise, bu sektörde ilerlemiş illere ulaşmanın 40 seneyi bulabileceğini söyledi. Eskişehir’deki bu sektörden dışarıya mal gönderen onlarca işletme varken şu anda 1-2 tane kaldığını, imalatçı elamanlarında yetişmediğinden bahseden Aydoğan, “12 yaşından beri bu çarşıdayım. Aşağı yukarı 1970’ten beri mobilya imalatçılığı yapmaktayım. Türkiye’nin her yerine mal sattık. Doğu, batı, Ege ve Akdeniz gibi Türkiye’nin her yerine mal sattık. Ama şu anda böyle imkânlarımız yok. Müşterimiz dağıldı. İşlerimiz çok iyi gitmiyor. Şu anda piyasa bozuk. Biz mobilya sanayisini kaybettik. Bizim oralara yetişmemiz için 30-40 sene lazım. Teknik çalışma ve makineleşme yönünden çok geriyiz. Şu anda Eskişehir’de dışarıya mal gönderen 1-2 tane arkadaş var. İmalathanelerimiz çok zorluk içerisinde. İşimizi kaybettik. Biz bir zamanlar İnegöl ve Kayseri ve doğunun her yerine mal satıyorduk. Şu an ise onlar bizi geçti. İnegöl ve Kayseri birbiriyle rakip halinde. Kayseri bile hemen hemen İnegöl’e yaklaştı. Eskişehir’in şu anda dışarıya mal satabilecek kapasitesi yok. Bize gelip 100-200 koltuk takımı istiyorlar veremiyoruz. Ama İnegöl bunu verebiliyor. Bugün İnegöl’de 200 takım koltuk teslim edebilecek fabrikalar var. Bizim bunları yapma şansımız yok. Eskişehir’de işçi sorunu var. İmalatçı adam yetişmiyor” şeklinde konuştu.
