CHP’nin kamuoyu ile paylaştığı Ağustos ayı Basın Özgürlüğü Raporu’na haber takibi yapan gazetecilere engelleme, tehdit ve saldırılar damgasını vururken, Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararlarına rağmen Basın İlan Kurumu gazeteleri cezalandırmaya devam etti. Ağustos ayına damga vuran bir diğer gelişme ise kamuoyunda ‘sansür yasası’ olarak değerlendirilen ‘Dezenformasyonla Mücadele Yasası’ Meclis’ten geçmeden Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı bünyesinde kurulan Dezenformasyonla Mücadele Merkezi oldu.
Raporu hazırlayan CHP’li Utku Çakırözer, “İktidar seçimler yaklaşırken çareyi baskıda, yeni cezalarda arıyor! Gazetecilerin haber takibi engelleniyor, gerçekleri yazan gazete ve televizyonlar cezalandırıyor, ucu Saray’a dokunan her habere erişim engelleniyor! Gazeteciler cezalandırılıyor! Amaç gerçeklerin duyulmasını, öğrenilmesini engellemek! Ne yapılırsa yapılsın gazeteciler gerçek haberden, basın özgürlüğünden vazgeçmeyecek!” dedi.
TUTUKLAMA, GÖZALTI, SORUŞTURMA
CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer basın ve ifade özgürlüğü alanındaki ihlalleri hazırladığı Ağustos ayı Basın Özgürlüğü raporu ile kamuoyuyla paylaştı. Raporda öne çıkan ihlaller şunlar:
· Gazeteciler Zeynep Kuray ve Diren Yurtsever gözaltına alındı, Mehmet Gündem tutuklandı.
· Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eski avukatının şikayeti üzerine Bianet eski Yayın Yönetmeni Nazan Özcan, Kısa Dalga yazarı Ersan Atar ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Sezgin Kesim hakkında yaptıkları haberler nedeniyle soruşturma açıldı.
· Gazeteci-yazar Yavuz Selim Demirağ hakkında ise kitap fuarındaki konuşması gerekçe gösterilerek soruşturma başlatıldı.
· BirGün Yayın Koordinatörü İbrahim Varlı hakkında twitter paylaşımı nedeniyle CİMER şikayeti üzerine soruşturma açıldı.
RÖPORTAJA ‘SİLAHLA’ YANIT
· Yaptıkları röportaj nedeniyle tehdit mesajları alan ‘Sokak Kedisi’ isimli YouTube kanalının sahibi ve sunucusu Ebru Uzun Oruç eşi ile birlikte silahlı saldırıya uğradı.
· Çekmeköy Kışlası’ndaki ağaç kıyımını görüntüleyen ve CHP Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç’un basın açıklamasını takip eden BirGün muhabiri İsmail Arı özel güvenlik grubunun saldırısına uğradı.
· Beykoz Tokatköy Mahallesi’nde kentsel dönüşüm projesi kapsamında yapılan yıkım işleminde mahalle halkı ile güvenlik güçleri arasında yaşanan gerginliği takip eden KRT ekibine polis müdahale etti.
· Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol’u tehdit eden kişi sosyal medya üzerinden de gazeteciler Zafer Arapkirli ve Ayşenur Arslan’ı tehdit etti.
· Eskişehir'de bir oda başkanının basın açıklamasını takip eden gazetecilere yönelik tavrı da tepkilere neden oldu.
· Yaklaşık 20 yıldır Türkiye haberleri yapan Yunanistanlı gazeteci Evangelos Areteos sınır dışı edildi.
ÖLDÜRÜLEN DOKTOR YAYININA CEZA GELDİ
· Gazeteciler ve basın kuruluşlarını hedef alan açıklamalar Ağustos ayında da devam etti. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Yediiklim Yayınevi’nin tanıtım afişinde kullanılan fotoğrafı haber yapan BirGün gazetesini ve Tele1’i hedef aldı.
· Kişisel Verileri Koruma Kurulu, AKP İstanbul Milletvekili Ravza Kavakçı hakkındaki haberler ile ilgili Cumhuriyet Gazetesi’ne 30 bin lira idari para cezası verdi.
· Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Halk TV, Haber Türk, TELE1 ve Netflix’e ceza verdi. Tele1’in Doktor Ekrem Karakaya’nın öldürülmesine ilişkin yaptığı yayın nedeniyle cezalandırılması dikkat çekti.
BASIN İLAN KURUMU AYM KARARINI BİLE TANIMADI
· Basın İlan Kurumu’nun Cumhuriyet, Birgün, Sözcü ve Evrensel gazetelerine verdiği ilan kesme cezaları hakkında Mart ayında ‘basın ve ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine’ hükmeden Anayasa Mahkemesi kararının gerekçesi 10 Ağustsos’ta yayınlandı. İhlallerin yapısal bir sorundan kaynaklandığını belirten mahkeme Meclis’ten düzenleme istedi.
· AYM’nin ‘pilot kararı’na rağmen Basın İlan Kurumu gazeteleri cezalandırmaktan vazgeçmedi! Üç yıla yakın süredir Evrensel gazetesine resmi ilan ve reklam yayını durdurma cezası uygulayan BİK gazetenin ilan hakkını tamamen iptal etti.
SARAYDA MERKEZİNİ KURDULAR
· Ağustos ayında dikkat çeken bir başka gelişme ise İletişim Başkanlığı bünyesinde kurulan ‘Dezenformasyonla Mücadele Merkezi’ oldu. Geçtiğimiz Nisan ayında ‘Dezenformasyonla Mücadele’ gerekçesiyle Meclis’e sunulan ama muhalefetin, gazetecilerin, meslek odalarının daha fazla sansüre neden olacağı için tepki gösterdiği yasa Meclis’ten geçmeden bu merkezin kurulması tepkilere neden oldu.
25 FARKLI İÇERİKLİ ONLARCA HABERE ERİŞİM ENGELLİ
İktidar vekilleri ile yöneticilerine yönelik ‘yolsuzluk ve usulsüzlük iddialarına ilişkin haberlere’ getirilen erişim engelleri Ağustos ayına damgasını vurdu. Sahte mahkeme kararlarıyla erişim engeli getirilen haberlere getirilen erişim engeli haberine de erişim engeli getirildi. Etkin Haber, Yeni Demokrasi, Komun Dergi ve Kızıl Bayrak ile İfade Özgürlüğü Derneği web sitesindeki içerikler Ağustos ayında da erişime engellendi.
Ağustos ayında 25 farklı içerikteki onlarca haberi erişim engelli getirildiği dikkat çekerken, EngelliWeb verilerine göre erişim engeli getirilen haberler şöyle:
“İktidara yakın isimlerin yöneticisi olduğu vakfa vergi muafiyeti verilmesi haberleri, Mersin’de AKP’li meclis üyesine ait iş yerlerinin kaçak su kullandığı iddiasıyla ilgili haberler, Gümrük Müdürlüğü rüşvet ve kaçakçılık operasyonu haberleri, Cübbeli Ahmet Hoca’nın damadının ağabeyi hakkındaki haberler, görevden alınan doktorun yerine görevden aldıran savcının eşinin atanması haberi, Cumhurbaşkanı eski avukatı hakkındaki haberlerin erişime engellenmesi haberleri, AKP’li siyasetçi ve bürokratların Borsa İstanbul’da spekülatif işlem yaptıkları iddialarına ilişkin haberler, Jandarma Genel Komutanlığı 2022 atamaları ile ilgili haber, Kültür ve Turizm Bakanı hakkındaki haberler, Sedat Peker’in iddiaları sonrası savunma sanayisi ile ilgili yapılan haberler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hakkında çizilen karikatürlerle ilgili haberler, Demir Yumruk operasyonuna adı karışan hakim M.O. hakkındaki haberler, AKP Erzurum Milletvekilinin eşinin aralarındaki boşanma davası hakkında attığı tweetlerle ilgili haberler, Eski Başbakan’ın Anıtkabir Özel Defterine yazdıklarıyla ilgili içerikler..”
“GERÇEKLERİ GİZLEMEK İÇİN BASKIYI ARTTIRIYORLAR”
CHP’li Çakırözer raporla ilgili değerlendirmesinde, “İktidar seçimler yaklaştıkça çareyi daha fazla baskıda, daha fazla cezalandırmada buluyor. Sarayın sopası haline dönüşen Basın İlan Kurumu, RTÜK gerçekleri yazan gazeteleri, televizyon kanallarını cezalandırmaktan vazgeçmiyor! Haber takibi yapan gazetecilere yönelik engelleme, gözaltı, soruşturmalar artıyor! Gazeteciler hakkında Cimer şikayetiyle soruşturmalar açılıyor! Gazetecilerin, meslek örgütlerinin ve muhalefetin baskısıyla ‘sansür yasası’nı Meclis’ten geçiremeyenler Saray’da Dezenformasyonla Mücadele Merkezi kuruyor! Amaç tamamen halkın gerçeklerden haberdar olmasının önüne geçmek! Artan baskı, sansür ve cezalandırmalar basın özgürlüğüne, demokrasiye daha fazla zarar veriyor! İhtiyacımız ne sansür, ne de cezalar! İhtiyacımız gazetecilerin çalışma koşullarını iyileştirecek ve haberin özgürce dolaşımını sağlayacak bir demokrasi ve özgürlükler ortamı” dedi.
