Göz kayması bir diğer adı ile şaşılık her yaş grubunu etkileyebilen ve toplumda sık görülen göz hastalıklarından biridir. İki göz arasındaki paralelliğin kaybolmasıyla karakterize olmuş bu hastalık müdahale edilmemesi halinde göz tembelliği gibi ciddi görme problemleri yaratabilecek hastalıklara neden olabilir. Bunun yanı sıra açığa çıkaracak estetik bozukluk nedeniyle kişilerde estetik kaygı oluşabilir.
Göz kayması erken teşhis ve tedavi ile çeşitli yöntemler ile tedavi edilebilen bir problemdir. Şaşılığın neden geliştiğinin tespit edilmesi hâlinde kişi için ideal tedavi planlaması yapılabilir. Göz kayması doğuştan gelen veya sonradan gelişen sebepler sonucunda gelişebilir. Doktor tarafından gerçekleştirilecek olan muayeneler sırasında göz kaymasının neye dayandığı tespit edilebilir. Tedavi öncesinde şaşılığın neden geliştiği kadar hangi tür şaşılık olduğu da belirlenir.
Şaşılık Çeşitleri Nelerdir?
Şaşılık yaşamın her anında açığa çıkabilen bir göz problemidir. En sık çocukluk döneminde karşılaşılan bu hastalık ilerleyen dönemlerde farklı çeşitlerde de gelişim gösterebilir. Şaşılık çeşitleri aşağıdaki gibidir;
● Gizli Şaşılık
● Kırma Kusuruna Bağlı Şaşılık
● Doğumsal Şaşılık
● Yetişkinlik Döneminde Açığa Çıkan Şaşılık
● Kas Felcine Bağlı Şaşılık
Göz Kayması Nedenleri?
Şaşılık gözün; yukarı, aşağı, içe veya dışa doğru kayması ile karakterize olabilir. Gözün sağlıklı hareketlerini sürdürebilmesi için bu 4 yönde de çalışan kas gruplarının eşit kuvvette ve uyum içerisinde çalışması gerekir. Kasların kontrollerini sağlayan sinirlerde bir hasar gelişmesi veya beyindeki göz hareketlerini kontrol eden merkezde bir problem oluşması sonucunda şaşılık gelişebilir.
Şaşılık genetik yatkınlık nedeniyle açığa çıkabilir. Aile üyelerinden birinde şaşılık olması hâlinde çocukta şaşılık görülme olasılığı artabilir. Bunun yanı sıra beyin tümörleri, diyabet hastalığı ve hipertansiyon gibi hastalıklar sonucunda da göz ve beyin arasındaki koordinasyon olumsuz yönde etkileyerek göz kayması gelişebilir.
Şaşılık doğumsal nedenler doğrultusunda da gelişebilir. Prematüre doğum, doğumsal sendromlar veya doğumsal katarakt göz kaymasına neden olabilir.
Şaşılık gelişmesinde göz ve göz çevresinde gerçekleşen travmalarda etkili olabilir. Özellikle bebeklik döneminde göze veya kafa bölgesine bir darbe alınması şaşılık gelişmesine neden olabilir.
Çocukluk çağının ilerleyen dönemleri veya yetişkinlik döneminde yüksek derecede kırma kusurları da göz kaymasına neden olabilir. İki göz arasındaki kırma probleminin ciddi farklılıklar yaratması bir gözün daha tembelleşmesine neden olarak şaşılığa sebebiyet verebilir. Genellikle bu tür durumlarda kırma kusurunun tedavisi ile şaşılık şikayetinin giderilmesi sağlanır.
Yetişkinlik döneminde ortaya çıkan şaşılık göz kaslarını kontrol eden sinir bölgesinde gelişen felç ile ilişkili olabilir. Felç sonucu etkilenen kasa göre göz 4 farklı yöne doğru hareket edebilir. Göz sinir felçleri; üçüncü sinir felci, dördüncü sinir felci ve altıncı sinir felci olmak üzere 3 gruba ayrılır. Felç nedeniyle gelişen göz kayması şikayetleri genellikle ezotropya yönünde olur. Ezotropya içe doğru göz kayması yani gözün burun ucuna doğru bakıyormuş gibi göründüğü göz kayması türüdür. Gözün dışarı bakmasını sağlayan kasın kontrolünü sağlayan sinir altıncı sinirdir. Altıncı sinir felci geçirilmesi halinde gözün dışa doğru hareketini sağlayan kas devre dışı kalır. Bu durum kaslar arasında dengesizlik yaratarak gözün daha güçlü olan yani içe doğru çeken kasa doğru kaymasıyla sonuçlanır. Sinir felci nedeniyle şaşılık gelişim çeşitleri arasında en sık karşılaşılan türdür. Altıncı sinir felci doğumsal, travma sonrası veya beyin ameliyatı nedeniyle açığa çıkabilir.
Göz kayması tedavisine başlamadan öncesinde doktorun göz kaymasının nedenini ve türünü tespit etmesi oldukça önemlidir. Bazı durumlarda gözlük ve egzersiz tedavileriyle tedavi sağlanabilirken geri döndürülebilir olmayan sağlık problemlerinde direkt olarak göz kayması ameliyatına başvurulabilir.
