İzmir genelinde; günde ortalama 4.500 ton evsel atık çıkmaktadır. Bu miktar, yaz aylarında turizm kaynaklı nüfus artışı nedeniyle 2 katına kadar yükselmektedir. Bu katı atığın yönetimi için; Harmandalı Katı Atık Tesisinin yanı sıra son iki yıl içerisinde Bergama ve Ödemiş’te yer alan Atık Yönetim Tesisleri de faaliyete geçmiş durumdadır.
Harmandalı Katı Atık Depolama Alanı; 1992 yılında, 15 yıllık bir süre için zamanın dinamikleriyle ve hedefleriyle faaliyetine başlamıştır. Tesisinin faaliyete başladığı tarihlerde, çevrede yapılaşma olmamasına karşın, yıllar içerisinde yerleşim alanlarının da tesisin yanı başına kadar ulaştığı düşünüldüğünde bölgedeki heyelan hareketi, İzmir’in sosyal bir sorunu haline gelmiştir.
Bu sorun; yalnızca Harmandalı ya da Çiğli’nin sorunu değil İzmir’in sorunudur. Yapılaşmanın, heyelan alanı yakınlarına kadar gelmesi sorunu, geçmiş yerel yönetimlerce öncelikli olarak ele alınmamıştır. Katı Atık Depolama Sahası çevresinde, güncel olarak onlarca metreye varan ciddi yer hareketleri yaşanmakta ve bölgenin topoğrafyası her gün gözle görülür şekilde değişmektedir. Bölgedeki heyelan oldukça aktif durumdadır. Şiddetli yağış ya da deprem gibi doğal olaylar sonucu Harmandalı Bölgesinde oluşabilecek tetiklenme ve ani hareketlenme ile heyelanın evlere kadar ulaşma tehlikesi bulunmaktadır.
Bütün bunların bilinciyle, 5 Ekim 2022 tarihinde, Çiğli Kent Konseyi öncülüğünde; Harmandalı Katı Atık Depolama Alanının durumu, İzmir’in katı atık yönetimi ve Harmandalı Heyelanı konusunda bir teknik çalıştay gerçekleştirilmiştir. Çalıştaya; İzmir Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, AFAD İl Müdürlüğü, TMMOB, İzmir Barosu, Tabip Odası ve EGEÇEP katılmıştır. Çalıştaya katılan bileşenler, sorunların çözümü ve bir yol haritası oluşturulması için görüş ve önerilerini dile getirmişlerdir.
Çalıştayda alınan karar gereğince, Harmandalı Bölgesi ile ilgili olarak sürecin yakından takip edilmesi ve yeni kurulacak katı atık depolama tesisleri için yer belirlenmesi amacıyla İzmir Büyükşehir Belediyesi koordinasyonunda; içerisinde TMMOB’a bağlı odaların, Tabip Odasının, İzmir Barosunun, Çevre Örgütlerinin, bilim insanlarının, ilgili kamu kurum ve kuruluşların yer aldığı bir heyet oluşturulmuş ve bu heyet halen çalışmalarına devam etmektedir. İzmir Büyükşehir Belediyesi koordinasyonunda kurulan komisyon, yeni kurulacak katı atık depolama tesisleri için yer belirlenmesi çalışmalarını yakından takip etmektedir.
Katı Atık Depolama sorununun uzun vadeli çözümü için İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından Menderes’te kurulması planlanan Entegre Katı Atık Yönetim Tesisi ve Elektrik Üretim Tesisi Projesi ile ilgili Haziran 2020 itibariyle başlatılan ÇED süreci halen devam etmektedir.
Projeye ilişkin olarak yürütülen Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinde tek engel, İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğünün olumsuz görüşü olmuştur. Başlangıçta tesise onay veren Tarım Orman Müdürlüğü, son anda görüş değiştirmiştir. Bu görüş değişikliğine anlam verememekteyiz.
Harmandalı Katı Atık Depolama Alanı’na hala çöp depolanması halk sağlığını ve can güvenliğini tehdit etmektedir. Bu alandaki sorunun giderilmesi için planlanan Menderes Katı Atık Tesisi Projesi’ne hayır demek İzmir Halkına büyük zarar getirmektedir.
Menderes’te Kurulacak Tesisin Hiçbir Olumsuz Etkisi Olmayacaktır!
Menderes’e yapılmak istenen Katı Atık Tesisi Projesi bizler tarafından da incelenmiştir. Proje kapsamında kurulacak tesis, evlerimizden çıkan katı atığın, ‘’tamamen kapalı ortamda’’ herhangi bir kimyevi atık, toz ve duman çıkarmadan işlenmesine ve buradan elektrik üretimine dayalı bir tesistir. Projenin çevresine olacak etkilerini ortaya koyan Tarımsal Etüt Raporu ve Sosyal Etki Analizleri göstermektedir ki; tesis faaliyetinin zeytinlere, diğer bitkisel ve hayvansal tarım işletmelerine ve yerleşim alanlarına hiçbir olumsuz etkisi yoktur. Bunu, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü de bilmektedir.
Yalnızca Menderes ve çevresinin değil tüm İzmirlilerin temiz bir kentte yaşamasına katkı sağlayacak olan, Harmandalı’da yaşayan yurttaşların yaşamlarını doğrudan ilgilendiren, üstün kamu yararı niteliği taşıyan bu projenin hayata geçirilmesi; gerçek dışı bilgilerle izin sürecinin sekteye uğratılmasıyla daha da gecikmektedir.
Yetkililer; siyasi çekişmelerden, zıtlaşmalardan, ayrıştırmalardan, gereksiz polemiklerden bir an önce vazgeçip halk sağlığını ilgilendiren bu konuda siyaset üstü bir yaklaşım sergilemeli, Menderes atık tesisinin önünü açmalıdır.
Son Mahkeme Kararı Çiğli Halkının Mağduriyetini Gidermeyecektir! Aksine Tüm İzmir’i Mağdur Edecektir.
Bizler şu gerçeğin de farkındayız. Mevcut durumda İdare Mahkemesi tarafından Harmandalı tesisinin kapatılmasının çözüm üretmek yerine yeni sorunlar doğuracağı açıktır. Bir yandan Menderes’e yapılacak atık tesisinin önünü keserken bir yandan da İzmir’in günlük 4500 ton atığının çoğunun gönderildiği Harmandalı’nı kapatma kararının hukuki normlara göre değil siyasi saiklerle İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin zor duruma düşmesi için alınmış bir karar olduğunu görebiliyoruz. Şunu da ifade etmek isteriz ki biz Çiğli Halkının mağduriyetinin bahane edilerek tüm İzmir’in cezalandırılması amacıyla oynanan bu siyasi oyunun bir parçası olmayacağız.
Harmandalı Tesisinin Kapatılması Ancak Yeni Bir Tesisin Devreye Alınması İle Mümkündür!
Bu konuda temiz bir çevre için son derece gerekli ve önemli bir kamu yatırımını geciktirmeye devam eden, İzmir Büyükşehir Belediyesini oyalayan tüm kurum ve kuruluşlar; bugün, yarın ve gelecekte İzmir halkına manevi olarak borçludur. Bu inadınızdan vazgeçin!
İzmir halkı, sağlıklı ve kaliteli bir yaşam döngüsü içerisinde yaşamayı hak ediyor. Bunun için Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’nü, Menderes Tesisine yönelik görüşünü tekrar gözden geçirmeye davet ediyoruz.
Harmandalı’da yaşayan yurttaşların, tüm İzmirlilerin sesi olmaya devam edeceğimizi, her zaman ve her yerde meşru haklarımızı sonuna kadar arayacağımızı kamuoyuna saygıyla bildiriyoruz.”
