Memleket Partisi Genel Başkan Vekili Prof. Dr. Gaye Usluer, partisinin genel merkezinde gerçekleştirdiği basın açıklamasında kuruluşunun 82. yıldönümünde Köy Enstitüleri’ni güdeme taşıdı. Usluer, şu şekilde konuştu. TÜRK EĞİTİM TARİHİNİN OLAĞANÜSTÜ BAŞARI HİKAYESİ “Köy Enstitüleri Türk eğitim tarihinin olağanüstü bir başarı öyküsüdür. Yalnızca Türkiye’ye ait, Türkiye için özgün bir eğitim projesinden bahsediyoruz. Neredeyse tüm Anadolu’nun okulsuz ve öğretmensiz olduğu bir dönemde Köy Enstitüleri dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün himayesinde, Millî Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel tarafından İlköğretim Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguç'un çabalarıyla köylerden ilkokul mezunu zeki çocukların bu okullarda yetiştirildikten sonra yeniden köylere giderek öğretmen olarak çalışmaları düşüncesiyle kuruldular.” ÜRETİMLE EĞİTİMİ KAYNAŞTIRDILAR “Köye yönelik planlanan eğitimde, sadece “okumaz yazmazlığı” yenmek için değil, köye öğretmen dışında yararlı eleman yetiştirmek için planlama yapılmıştır. Amaç Türkiye’nin gereksindiği insanı yetiştirmek olmuştur. Mezunların aynı anda hem okul öğretmenleri hem de toplumun eğitmeni olması bekleniyordu. Köy Enstitülerinde öğrenciler aslında kendi okullarını, evlerini, kışlalarını, iş yerlerini vb. inşa ettiler. Birlikte yaparak ve yaşayarak üretim ile eğitimi kaynaştırdılar.” İŞ İÇİN İŞ İÇİNDE EĞİTİM “1940 yılından başlayarak, tarım işlerine elverişli geniş arazisi bulunan köylerde veya onların hemen yakınlarında Köy Enstitüleri açıldı. Şehirlerden uzak ancak tren yollarına yakın tarıma elverişli 21 bölgede köy ilkokullarına öğretmen yetiştirmek üzere açıldılar. Öğretmenler köylülere hem örgün eğitim verecek, okuma yazma ve temel bilgileri kazandıracak hem de modern ve ilmi tarım tekniklerini öğretecekti. Kitaba deftere dayalı öğretim yerine iş için, iş içinde eğitim ilkesi tatbik ediliyordu.” 17251 KÖY ÖĞRETMENİ YETİŞTİRDİLER “Her Köy Enstitüsü’nün kendisine ait tarlaları, bağları, arı kovanları, besi hayvanları, atölyeleri vardı. Derslerin yüzde 50'lik bölümü temel örgün eğitim konularını içeriyordu. Geri kalanı ise uygulamalı eğitimdi. Bu okullar Demokrat Parti döneminde 27 Ocak 1954'te kapatıldı. Kapatıldığı 1954 yılına kadar Köy Enstitülerinde 1.308 kadın ve 15.943 erkek toplam 17.251 köy öğretmeni yetişti.” HER BİRİNİN BİRER ATATÜRK OLMASI TEMENNİ EDİLDİ “Köy Enstitülerinin kuramcısı ve uygulayıcısı Tonguç’tur. “İş içinde, iş aracılığıyla, iş için özgün eğitim anlayışı” dünya eğitim tarihinde hak ettiği yeri almıştır. Hasan Ali Yücel’in dediği gibi, Köy Enstitüleri bizimdir. Bu döneme ait iki anekdotu sizlerle paylaşmak hatırlatmak istiyorum. Parlamentoda bütçe görüşmelerinde Milletvekili Emin Sazak'ın “Köylere giden enstitü mezunları kendilerini birer Atatürk zannediyorlar” demesi üzerine Hasan Âli Yücel, “Bu çocukların her birinin birer Atatürk olması temenni edilir” şeklinde cevap vermişti. Bir diğeri ise dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün 1941 yılında ki söylemidir: “Köy Enstitülerini cumhuriyetin eserleri içinde en kıymetlisi, en sevgilisi sayıyorum. Köy Enstitülerinden yetişen evlatlarımızın muvaffakiyetlerini ömrüm boyunca yakından ve candan takip edeceğim.” DİYANET AKADEMİSİ KANUNUNA EVET DEMEK YAMAN ÇELİŞKİ “Size söz ilk hedefimiz AKP’nin yamalı bohça haline getirdiği eğitim sistemimizi düzeltmek olacak. Hedefimiz Türkiye’nin çağdaş, laik, bilimsel eğitime yeniden geri dönüşü olacaktır. Diyoruz ki; hem Köy Enstitülerine hayranlık hem de Diyanet Akademisi Kanununa “evet” demek olmaz. Yaman çelişki diyoruz.”