Elektrik Mühendisleri Odası Başkanı Ender Kelleci, salgınla mücadelede toplum çıkarını gözeten kamusal politika ve uygulamalara ihtiyaç olduğunu belirtti. Kelleci, "Koronavirüs salgınının halk sağlığını tehdit ettiği ve sosyal tahribatın her geçen gün arttığı bu süreçte, evlerine kapanan halkımız için elektrik, su, doğalgaz ve iletişim ihtiyacı her zamankinden daha yaşamsal bir boyut kazanmıştır. Bu yaşamsal ihtiyaçların karşılanarak salgınla mücadele edilmesi de ancak toplum çıkarını gözeten kamusal politika ve uygulamalarla olacaktır. Ancak üzülerek görmekteyiz ki Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), 1 Nisan 2020 tarihinden itibaren yılın ikinci çeyrek elektrik piyasası tarifelerinde fiyat artışı yapılmamasını bir lütufmuş gibi açıklamıştır.
Dünya genelinde petrol fiyatlarında çok hızlı bir düşüş yaşanmaktadır. Bir yıl önce bugün, petrol fiyatları 69 Amerikan Doları düzeyindeyken, bugün bu fiyat 26 Amerikan Doları düzeyine gerilemiştir. Türkiye’nin yüksek oranda ithalata dayalı enerji politkalarına bağlı olarak elektrik üretimi maliyetlerinde de göreceli bir düşüş olmuştur. Maliyetlerdeki bu düşüş bir kamu kurumu olan Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ)’nin üretim maliyetlerine de yansımış, ancak üretim maliyetlerindeki düşüş abonelere yansıtılmayarak elektrik birim fiyatları aynen korunmuştur. Ancak EPDK’nin 1 Nisan 2020 tarihinden geçerli kurul kararlarına göre, EÜAŞ’ın elektrik dağıtım şirketlerine sattığı toptan elektrik birim fiyatı kilowatt saat (kWh) başına yüzde 17’lik bir indirimle 27,56 kuruştan 22,83 kuruşa düşürülmüş ve dağıtım şirketlerine satılan elektrik fiyatlarında 4,74 krş/kWh bir indirim sağlanmıştır.
2019 yılının faaliyet raporları henüz açıklanmazken, 2018 verilerine göre EÜAŞ’ın satış miktarı baz alındığında, EPDK’nın yaptığı 4,74 krş/kWh indirim ile dağıtım şirketlerine ve görevli tedarik şirketlerine yıllık olarak 4,88 Milyar TL kaynak aktarımı yapacağı görülmektedir. Kamu kuruluşu niteliğindeki EPDK’nın, koronavirüs salgınının yaşandığı bu günlerde dar gelirli halkın elektrik faturasına indirim yapabilecekken, dağıtım şirketlerine kaynak aktarımına gittiği görülmektedir. Her defasında sosyal devlet vurgusunun yapıldığı ülkemizde bu payın vatandaş yerine dağıtım şirketlerine aktarılması büyük bir çelişkiyi ifade etmektedir.
Bunun yanında şunu da hatırlatmak isteriz ki, EPDK 2019 yılı dördüncü çeyrek tarifelerini belirlerken, maliyet bileşenlerindeki artışları ve bu artışlardaki en önemli etken olarak da EÜAŞ toptan fiyatlarını gerekçe göstererek elektrik tariflerine yüzde 14,9’luk zam yapmıştır.
Enerjiye erişimin temel bir insan hakkı olarak kabul edildiği günümüzde, tüm yurttaşlara insanca yaşayabilmesi için enerji ihtiyacını ekonomik koşullarda karşılama imkanı sunulmalıdır. Maliyetler düştüğünde oluşan kamu paylarını dahi özel şirketlere aktaran yönetim anlayışından vazgeçilmelidir. Kâr odaklı piyasa yapısı ve enerji politikaları acilen terk edilerek enerji yönetimi, kısıtlı kaynakları en iyi şekilde değerlendiren, siyasi ve ticari müdahalelerden uzak, kamu yararını gözeten bir yapıya bırakılmalıdır"dedi.
