İş hukukunda arabuluculuk, diğer bir deyimle iş uyuşmazlıklarında arabuluculuk başvurusu nasıl yapılır? Hangi durumlarda iş hukukunda arabuluculuk başvurusu zorunludur, hangi durumda iş uyuşmazlıklarında arabuluculuk başvurusu zorunlu değildir, İstanbul iş avukatı bulabilir miyim, İstanbul iş avukatı nereden bulurum, İstanbul iş avukatına neden ihtiyacım var gibi sorular sıkça sorulmaktadır. İşbu makalede iş uyuşmazlıklarında arabuluculuk ile ilgili bilgilere yer verilecektir.
İşçi iş yerinde haklarını alamıyor ve dava açmak istiyor ise dava açmadan önce arabuluculuk yoluna başvuru yapmak zorundadır. Bu başvuruyu bizzat kendisi yapabileceği gibi yasal avukatı da başvuru yapabilir. Arabuluculuk sürecinin bizzat konunun uzmanı iş hukuku avukatı tarafından takip edilmesi çok önemlidir. Arabuluculuk başvurusu yapmak için iletişim sayfamızdan bizlere ulaşabilir detaylı bilgi alabilirsiniz.
İŞ HUKUKUNDA ARABULUCULUK BAŞVURUSU NEDİR?
İş hukukunda arabuluculuk, diğer bir deyimle iş uyuşmazlıklarında arabuluculuk başvurusu nedir? Bu sorulara cevap verebilmek için öncelikle arabuluculuk kavramı üzerinde durmak gerekir. Arabuluculuk tarafların tarafsız bir üçüncü bir kişinin yardımı ile ihtilaflarını çözmeye yardımcı olması olarak tanımlanabilir. (Küçükkaya,2023)
İş uyuşmazlıklarında arabuluculuk dediğimizde, HUAK md. 2’de arabuluculuk, tarafların bir araya gelerek birbirlerini anlamalarını ve böylelikle kendilerinin çözüm üretmesi için uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız bir üçüncü kişinin katılımıyla birtakım sistematik teknikler uygulanarak ihtiyari uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak tanımlanmıştır. (Taşpolat Tuğsavul, 2012.)
HARBİYE HUKUK BÜROSU İŞ HUKUKUNDA ARABULUCULUK BAŞVURUSU HİZMETLERİ
İş hukuku uyuşmazlıklarında avukatlık hizmeti almak her zaman en güvenilir yoldur. İş hukuku davaları kendi özel usul ve esasları olan ve özel mahkemelerde görülen davalardır. Harbiye Hukuk Bürosu olarak tecrübeli ve uzman avukat kadromuzla müvekkillerimizin iş hukuku davalarını ve uyuşmazlıklarını en hızlı şekilde sonuçlandırmak ve menfaatlilerini korumak bizim önceliğimizdir. Hukuk büromuzda aynı zamanda arabulucu olan tecrübeli avukatlarımız, iş hukuku uyuşmazlıklarında dava şartı olan arabuluculuk hizmeti vermekte, arabuluculuğun sonuçsuz kaldığı noktada dava yoluna gidip iş ve dava takibi yapmaktadır.
İŞ HUKUKUNDA ARABULUCULUKTA AMACI NEDİR?
İş uyuşmazlıklarında arabuluculuk başvurusu amacı nedir diye sorduğumuzda; amaç, uyuşmazlığın barışçıl yöntemlerle her iki tarafın da menfaatlerinin azami ölçüde karşılandığı; kazan-kazan şeklinde ifade edilebilecek bir sonuçla, çözüme kavuşturulmasıdır. (Şıpka, 2007.). Dolayısıyla arabuluculukta öncelikli amaç davasız çözüme ulaşmaktır.
İŞ UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK BAŞVURUSU
Emekçi işçi ile sermaye sahibi işveren arasındaki çıkar çatışmaları, ilerleyen aşamalarda farklı nitelikte uyuşmazlıklara yol açmaktadır. Bu uyuşmazlıklara iş uyuşmazlıkları denir. İş uyuşmazlıkları üzerinde arabuluculuk söz konusu olabilir. (Saylı,2023). Eğer iş hukukunda arabuluculuk ile ilgili bir sorun yaşıyorsanız ve İstanbul’da iseniz, bir İstanbul iş avukatına danışmanızda fayda olacaktır.
İŞ HUKUKUNDA ARABULUCULUK BAŞVURUSU ZORUNLU MU?
İş uyuşmazlıklarında arabuluculuk başvurusu bazı durumlarda zorunlu olabilir. Zorunlu arabuluculuk ile ilgili bir İstanbul işçi avukatı danışabilirsiniz. Buna “dava şartı arabuluculuk” ya da “zorunlu arabuluculuk” denmektedir. İş hukukunda arabuluculukta, zorunlu arabuluculuğa tabi iş uyuşmazlıkları ise, şöyle özetlenebilir.
7036 sayılı Kanunla getirilen düzenleme sonucunda, bireysel ve toplu iş sözleşmesine dayanan işçi ya da işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda arabulucuya başvurulmuş olması gerektiği, bu hususun dava şartı olduğu söylenmiştir. Nitekim 7036 Sayılı Kanun’un “Dava Şartı Olarak Arabuluculuk” kenar başlıklı 3. Maddesinin 1. Fıkrası; “Kanuna, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.” Demektedir. Dolayısıyla iş uyuşmazlıklarında arabuluculuk, işçinin ya da işverenin alacağı, tazminatı ve işe iade davalarında zorunludur. Bu davalar için bir İstanbul iş avukatına ulaşmanız faydalı olacaktır.
İŞ HUKUKUNDA ARABULUCULUK BAŞVURUSU SÜRECİ NASIL İLERLER?
İş hukukunda arabuluculuk sürecinin başlangıç noktası, arabulucuya başvurudur. İş uyuşmazlıklarında arabuluculuk sürecinde taraflar dilerlerse komisyon başkanlıklarındaki listedeki arabuluculardan birini arabulucu olarak seçebilirler. Taraflar bir seçim yapmazlarsa bu durumda liste üzerinden büro tarafından bir arabulucu seçilir. Ardından arabulucu tarafından taraflar toplantıya davet edilir. Bu süreçleri bilmiyorsanız bir İstanbul iş avukatına danışmanız sizin için faydalı olacaktır.
İŞ UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK MÜESSESİNDE TARAFLARIN TOPLANTISI
Arabulucunun tarafları toplantıya davet edeceğinden bahsetmiştik. Taraflar burada arabuluculuk usulünü serbestçe kararlaştırma yetkisine sahiptir. Nitekim Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun “Arabuluculuk Faaliyetinin Yürütülmesi” kenar başlıklı 15. Maddesi;
“Arabulucu, seçildikten sonra tarafları en kısa sürede ilk toplantıya davet eder.
Taraflar, emredici hukuk kurallarına aykırı olmamak kaydıyla arabuluculuk usulünü serbestçe kararlaştırabilirler.
Taraflarca kararlaştırılmamışsa arabulucu; uyuşmazlığın niteliğini, tarafların isteklerini ve uyuşmazlığın hızlı bir şekilde çözümlenmesi için gereken usul ve esasları göz önüne alarak arabuluculuk faaliyetini yürütür.
Niteliği gereği yargısal bir yetkinin kullanımı olarak sadece hâkim tarafından yapılabilecek işlemler arabulucu tarafından yapılamaz.
Dava açıldıktan sonra tarafların birlikte arabulucuya başvuracaklarını beyan etmeleri hâlinde yargılama, mahkemece üç ayı geçmemek üzere ertelenir. Bu süre, tarafların birlikte başvurusu üzerine üç aya kadar uzatılabilir.
Arabuluculuk müzakerelerine taraflar bizzat, kanuni temsilcileri veya avukatları aracılığıyla katılabilirler. Uyuşmazlığın çözümüne katkı sağlayabilecek uzman kişiler de müzakerelerde hazır bulundurulabilir.
Tarafların çözüm üretemediklerinin ortaya çıkması hâlinde arabulucu bir çözüm önerisinde bulunabilir.
Arabuluculuk müzakerelerinde idareyi, üst yönetici tarafından belirlenen iki üye ile hukuk birimi amiri veya onun belirleyeceği bir avukat ya da hukuk müşavirinden oluşan komisyon temsil eder. Komisyon, arabuluculuk müzakereleri sonunda gerekçeli bir rapor düzenler ve beş yıl boyunca saklar.
Komisyon üyelerinin arabuluculuk faaliyeti kapsamında yaptıkları işler ve aldıkları kararlar sebebiyle açılacak tazminat davaları, ancak Devlet aleyhine açılabilir. Devlet ödediği tazminattan dolayı görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle görevini kötüye kullanan üyelere ödeme tarihinden itibaren bir yıl içinde rücu eder.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça yürürlüğe konulan yönetmelikle düzenlenir.” Demektedir.
Taraflar arabuluculuk usulünü kararlaştırmamış ise arabulucu tarafların isteklerini, uyuşmazlıkların niteliğini ve en hızlı çözüm yolunu esas alarak arabuluculuk usulünü belirler ve arabuluculuk faaliyetini yürütür. Bu konuda daha fazla bilgi edinmek için bir İstanbul iş avukatına danışmanız faydalı olacaktır.
İŞ HUKUKUNDA ARABULUCULUK MÜESSESİNİN NİTELİĞİ
İş hukukunda arabuluculuk başvurusu müessesinin niteliği gereği arabulucu tarafları herhangi bir şeye zorlayamaz, bir hakim gibi karar veremez. Arabulucunun görevi yalnızca taraflara yardımcı olmak ve tabiri caizse “orta yolu bulmak ”tır. Arabulucu bilirkişi görevlendiremez, keşif yapamaz, tarafları zorlayıcı bir işlem yapamaz. Bu konuda daha fazla bilgi edinmek için bir İstanbul iş avukatına danışmanız faydalı olacaktır.
İŞ UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK MÜESSESİNE BAŞVURULMADAN DAVA AÇILIRSA NE OLUR?
Yukarıda da açıkladığımız gibi iş uyuşmazlıklarında arabuluculuk faaliyetinin zorunlu olduğu durumlarda arabulucuya başvurulmadığı takdirde dava, dava şartı yokluğu sebebiyle reddedilir. Ancak taraflarca dava açıldıktan sonra beraberce arabulucuya başvuracaklarını beyan edilirse bu durumda dava ertelenir. Nitekim Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun “Arabuluculuk Faaliyetinin Yürütülmesi” kenar başlıklı 15. Maddesi’nin 5. Fıkrası ; “Dava açıldıktan sonra tarafların birlikte arabulucuya başvuracaklarını beyan etmeleri hâlinde yargılama, mahkemece üç ayı geçmemek üzere ertelenir. Bu süre, tarafların birlikte başvurusu üzerine üç aya kadar uzatılabilir.” Demektedir. Eğer bu konulara yeterli bilgiye sahip değilseniz bir İstanbul iş avukatına danışmak sizin için faydalı olacaktır.
İŞ UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCUK FAALİYETİNE HAKİM OLAN İLKELER
İş uyuşmazlıklarında arabuluculuk başvurusu faaliyetine hakim olan temel ilkeler, diğer uyuşmazlıklarda olduğu gibi Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun “Arabuluculuğa İlişkin Temel İlkeler” Başlıklı 2. Bölüm ’de düzenlenmiştir. Arabuluculuğa ilişkin temel ilkeler hakkında yeterli bilgiye sahip değilseniz Bir İstanbul İş avukatına danışmanız sizin için faydalı olacaktır. Buna göre iş hukukunda arabuluculuk faaliyetine hakim olan temel ilkeler şöyle özetlenebilir:
İŞ UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUKTA İRADİLİK İLKESİ
Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun “İradi Olma ve Eşitlik” kenar başlıklı 3. Maddesi; “Taraflar, arabulucuya başvurmak, süreci devam ettirmek, sonuçlandırmak veya bu süreçten vazgeçmek konusunda serbesttirler. (Ek cümle:6/12/20187155/22 md.) Şu kadar ki dava şartı olarak arabuluculuğa ilişkin 18/A maddesi hükmü saklıdır.” Demektedir. Bu hükümden anlaşılacağı üzere arabuluculukta kural iradi olmakla beraber, dava şartı arabuluculuğa tabi olan davalar istisnai durumdadır. Arabuluculukta kural tarafların iradesine dayanmaktır. Eğer bu konuda yeterli donanıma sahip değilseniz bir İstanbul iş avukatına danışmanız sizin için faydalı olacaktır.
İŞ UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUKTA EŞİTLİK İLKESİ
Taraflar arabuluculuk faaliyeti boyunca eşittirler. Bu eşitlik arabulucuya başvurma konusundan arabuluculuk faaliyetinin tamamlanmasına kadar baştan sona devam etmektedir. Taraflar eşit hak ve imkanlara sahip durumda arabuluculuk faaliyetinin içerisine girerler. Eğer eşitlik ilkesi konusunda bir sorunla karşılaştığınızı düşünüyorsanız bir İstanbul iş avukatına başvurabilirsiniz.
İŞ UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUKTA GİZLİLİK İLKESİ
Arabuluculuğun bir diğer kuralı gizliliktir. Arabulucu söylemleri ile de tarafları bu gizliliğe inandırmalıdır. Nitekim Hukuk Uyuşmazlıkları Kanunu’nun 4. Maddesi ; “Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça arabulucu, arabuluculuk faaliyeti çerçevesinde kendisine sunulan veya diğer bir şekilde elde ettiği bilgi ve belgeler ile diğer kayıtları gizli tutmakla yükümlüdür.
Aksi kararlaştırılmadıkça taraflar ve görüşmelere katılan diğer kişiler de bu konudaki gizliliğe uymak zorundadırlar.” Demektedir. Dolayısıyla bu gizlilik taraflar ve görüşmelere katılan diğer kişiler için de bir yükümlülük olarak kabul edilmektedir. Gizlilik ilkesi ile ilgili daha fazla bilgi sahibi olmak için bir İstanbul iş avukatına danışmanız faydalı olacaktır.
İŞ UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUKTA MENFAAT ÇATIŞMASI VEYA MENFAAT İLİŞKİSİ OLMAMASI İLKESİ
Arabulucu ve taraflar arasında herhangi bir menfaat ilişkisi ya da bir menfaat çatışması bulunmamalıdır. Arabulucunun tarafsızlığı tehlikeye düşmemelidir. Bu konuda daha fazla bilgi almak için bir İstanbul iş avukatına danışabilirsiniz.
İŞ UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUKTA MESLEKİ YETERLİLİK İLKESİ
Arabulucu, eğitimlere düzenli olarak katılmalı, kendini geliştirmeli, mesleki olarak arabuluculuk faaliyetini yürütmeye yeterli olmalıdır. Ayrıca, arabulucunun arabuluculuğu yönetme yeteneği, ilaç tedavisi, uyuşturucu madde veya alkol kullanımı gibi sebeplerle zayıflamış ise, bu olumsuz durum ortadan kalkana kadar arabuluculuk sürecini yönetmemelidir. (Şahin, 2018)
İŞ UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUKTA UNVAN KULLANIMI İLE REKLAM VE TANITIMI KURALI
Türkiye Arabulucular Etik Kanunu’nun 8. Maddesi, “Arabulucu, tabela ve basılı kâğıtlarının kullanımında arabuluculuk mevzuatına uygun hareket etmelidir. Arabulucu, reklam ve tanıtımyaparken dürüstlük kuralına uygun bir tutum ve davranış sergilemelidir.
Arabulucunun, kendi nitelikleri, tecrübesi, hizmetleri ve ücreti konusunda vereceği bilgiler doğru olmalıdır. Arabulucu, tabela ve basılı kâğıtlarındaveya elektronik ortamdaki reklam ve tanıtıma yönelik iletişimlerinde, arabuluculuk sürecinin sonucu ve başarısı hakkında kısmen de olsa söz vermemelidir. Arabulucu, hiçbir şekilde etik kurallarla çelişecek nitelikte reklam yapamaz.” Diyerek arabulucuların unvanını ne şekilde kullanması gerektiğini açıklamıştır Bu konuda daha fazla bilgi sahibi olmak için bir İstanbul iş Avukatına başvurmanız sizin için faydalı olacaktır.
İŞ HUKUKUNDA ARABULUCULUKTA GÖREVİN ÖZENLE İFASI VE TARAFLARLA İLETİŞİM KURMA İLKESİ
Arabulucu taraflarla sağlıklı bir iletişim kurmalı, tarafları ortak bir noktada buluşturmak amacıyla görevini özenle ifa etmeli ve taraflara eşit olduklarını hatırlatmalıdır. Arabulucu sabırla ve sakinlikle tarafları dinlemeli, onları anlamaya çalışmalıdır. Bu konuda yeterli bilgiye sahip değilseniz arabuluculuk başvurusu sürecinde bir İstanbul iş avukatına başvurmanız sizin için faydalı olacaktır.
İŞ HUKUKUNDA ARABULUCULUKTA BEYAN VE BELGELERİN KULLANIM YASAĞI
Arabuluculuğa hakim bir diğer ilke arabuluculukta beyan ve belgelerin kullanım yasağı ilkesidir.
Arabuluculuk görüşmelerindeki beyanlar ve belgeler mahkeme, hakim, idare vs. Herhangi bir kurum tarafından istenemez ve kullanılamaz. Bu gizlilik ilkesinin bir gereğidir. Böyle bir uyuşmazlıkla karşılaştığınız takdirde bir İstanbul iş avukatına danışmanız faydalı olacaktır.
İŞ HUKUKUNDA ARABULUCULUKTA TARAFLARIN BİLGİLENDİRİLMESİ İLKESİ
Arabulucu, arabuluculuk faaliyeti süresince sürekli taraflara gerekli bilgileri vermekle yükümlüdür. Bu konuda daha fazla bilgi almak için bir İstanbul iş Avukatına danışabilirsiniz.
İŞ HUKUKUNDA ARABULUCULUKTA BELGE SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLKESİ
Belge saklama yükümlülüğü de arabuluculukta gizlilik kuralının bir gereğidir. Bu konuda daha fazla bilgi almak için bir İstanbul iş Avukatına danışabilirsiniz.
İŞ UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK FAALİYETİ YÜRÜTÜLÜRKEN ARABULUCU NASIL DAVRANMALIDIR?
İş uyuşmazlıklarında arabuluculuk faaliyeti yürütülürken arabulucunun belli kurallar çerçevesinde taraflara yaklaşmalıdır. Arabulucu nasıl davranmalıdır sorusunu şu şekilde cevaplamak mümkündür:
• Arabulucu taraflar arasında eşit davranmalı, eşit davrandığını da taraflara sık sık yansıtmalıdır. Yani arabulucunun adil olması ve adil olduğunu da taraflara inandırması gerekmektedir.
• Arabulucu, arabuluculuk sürecini tarafların kendi kararların verme ilkesine göre yönetmelidir.
• Arabulucu, sabırlı ve sakin bir tutum izlemeli, gerekirse tarafları da sakinleştirmelidir.
• Arabulucu, güzel bir diksiyon ile anlaşılır bir şekilde konuşmalıdır.
Arabuluculuk faaliyeti konusunda bir tereddüt yaşıyorsanız bir İstanbul iş avukatına danışmanız faydalı olacaktır. Bununla birlikte Adalet Bakanlığının hazırladığı İŞ HUKUKUNDA UZMAN ARABULUCULUĞA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR konu ile ilgili ayrıntı arayanların işine yarayabilir.
İŞ HUKUKUNDA ARABULUCULUK SÜRECİNDE İSTANBUL İŞ AVUKATI DESTEĞİ
Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, işe iade davası, hizmet tespi davası, İşsizlik ödeneği, işsizlik sigortası konularında arabuluculuk sürecinde İstanbul iş hukuku avukatından hukuki destek alınmalıdır. Hukuk büromuz İstanbul iş avukatı ekibi ile dava takibi ve hukuki danışmanlık hizmeti vermektedir. İstanbul iş avukatı olarak iş hukuku alanında deneyimli ve bilgili bir ekibe sahibiz. İstanbul iş avukatı ekibi dilediğiniz zaman ulaşarak hizmetlerinden yararlanabilirsiniz.
İstanbul iş avukatlarının en tecrübelileri ile çetrefilli olayları kısa zamanda çözen uzmanları Ankara avukat Danışmanlık kadrosunda bulunmaktadır. İstanbul iş avukatlarından destek İletişim Bilgilerimiz’ e tıklayarak bizi arayabilirsiniz. Bununla birlikte ofise gelmeden İstanbul iş avukatları ile istediğiniz yerden görüntülü ve farklı şekilde iletişim kurmak ve bilgi almak için Online Danışmanlık Sistemimizden randevu alabilirsiniz.
