Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Okan Zafer Yeşilel’in yürütücüsü olduğu proje TÜBİTAK Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB) “1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı” kapsamında desteklenmeye değer görüldü.

“Yüklü Yüzeylere Sahip Metal Organik Kafeslerin Zwitteriyonik Ligandlarla Sentezi, Karakterizasyonu, Fotokromik Özelliklerinin ve Karbondioksit Adsorplama Kapasitelerinin Araştırılması” başlıklı projede ESOGÜ Kimya Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Mürsel Arıcı ve Kimya Mühendisliği öğretim üyesi ve Prof. Dr. Hakan Demiral da araştırmacı olarak yer alıyor. 24 boyunca devam edecek olan proje 718 bin TL bütçe ile sunuldu. Atmosfere salınan karbondioksit miktarındaki artışa odaklanan proje önerisinde, hem daha fazla karbondioksit adsorplama kapasitesine sahip hem de ışık etkisiyle renk değiştirebilen zwitteriyonik ligandlar ile yüklü yüzeylere sahip akıllı metal-organik kafes (MOF) yapıların tasarımı amaçlanıyor.

Prof. Dr. Okan Zafer Yeşilel, günümüzde, pencereler, yeniden yazılabilir kopya kağıtları, gizli yazma, marka koruma ve sahteciliğe karşı mücadele gibi çok çeşitli yüksek teknoloji alanlarında çeşitli potansiyel uygulamaları olan MOF’ların son yıllarda bilimsel ilgi gördüğünü ve “ışık, ısı, çözücü ve su molekülleri gibi dış uyaranlara yanıt olarak renk değiştiren malzemeler olarak” araştırıldığını kaydetti.

Projenin içeriği ve Ar-Ge süreçleri hakkında bilgi veren Prof. Dr. Okan Zafer Yeşilel şu ifadelere yer verdi:

“Bu akıllı MOF’ların sentezinde son yıllarda genellikle yapısında hem katyonik hem de anyonik grup bulunduran zwitteriyonik ligandlar (ZW) kullanılmıştır. MOF’ların ışığa maruz bırakıldığında yapısında bulunan yüklü grupların elektron transferi ile serbest radikaller üretebildiği ve dış uyanlara karşı renk değiştirerek tepki verdiği gözlenmiştir. Bu proje önerisinde, hem daha fazla CO2 adsorplama kapasitesine sahip hem de ışık etkisiyle renk değiştirebilen zwitteriyonik ligandlar ile yüklü yüzeylere sahip akıllı MOF’ların tasarımı amaçlanmıştır. MOF’ların duvarlarını oluşturan ZW-ligandının yapısında bulunan elektronların ışık etkisiyle MOF içinde hareket ederek radikalleri oluşturacağı ve renk dönüşümünün gerçekleşeceği düşünülmektedir. Renk değişim özellikleri ise 365 nm UV ışık altında incelenecek ve katı UV-vis. spektroskopisi ile renk değişimi takip edilecektir. Renk dönüşüm mekanizmasının radikal oluşumu üzerinden yürüdüğü ise ESR yöntemiyle belirlenecektir.”