Anayasa Mahkemesi (AYM)’nin kararına göre, kayıp-kaçak bedelinin Anayasaya aykırı görülmeyerek reddedilmesi üzerine Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) tarafından Ankara’ da bir yazılı açıklama yapıldı.
Genel Başkan Hasan Atak imzasıyla yapılan açıklamada elektriğin yaşamsal bir gereklilik olduğu vurgulandı ve elektrik hizmetinden yararlanmanın yaşamı idame ettirebilme yönüyle bir insan hakkı; Temel Gereksinimlerin Karşılanması anlamında ise evrensel bir tüketici hakkı olduğu hatırlatılarak, “AYM’nin elektriği çalmayan ve kurallara uyan dürüst aboneler cezalandırdığı ve elektrik dağıtım şirketlerinin isteklerini kabul ettiği “belirtildi.
TÜDEF Genel Başkanı Hasan Atak açıklamada; bu karar ile kayıp-kaçak bedeli yasal güvence altına alınarak dürüst elektrik tüketicileri ve aboneleri cezalandırılmış olacağını belirterek şunları söyledi:
“ Çalmadıkları, kullanmadıkları kaçak elektrik ile sorumlusu olmadıkları kayıp elektrik bedelini ödemek zorunda bırakılacaktır. Devam eden davalar geçersiz kılınacak. Tüketici Hakem heyetlerine yapılan başvurular ile tüketici mahkemeleri ve icra müdürlüklerinde devam eden her türlü icra takibi, dava ve başvurular düşecektir. Elektriği çalan hırsızın üzerine gitmeyen ve kayıpları önlemek için yatırım yapmayan elektrik dağıtım şirketleri korunarak ödüllendirilmiş olacaktır. Ayrıca, kesme-bağlama maliyeti, sayaç okuma maliyeti gibi maliyetler de yasal güvence altına alınarak tüketiciye yansıtılacak, haksızlığa bir haksızlık daha eklenmiş olacaktır.
Sosyal bir hukuk devletinde, her türlü yasal, idari düzenleme evrensel hakları gözetmesi ve bu bağlamda yargının bu hakları korumasının gerekliliği vardır. AYM’nin bu yasa hakkında verdiği karar, hem bu haklarla ve hem de sosyal hukuk devleti ilkeleriyle çelişmektedir. Bu karar ile artık bir grup imtiyazlı elektrik dağıtım şirketinin haksız ticari çıkarları ‘kamu yararı’ ndan sayılarak tescil edilmiştir.
Yargıtay ve AYM çelişkisi
Ne yazıktır ki başta Yargıtay Hukuk Genel Kurulu olmak üzere, 26 ayrı mahkemenin ve Muhalefet Partisi’nin başvurusu bu anlayış doğrultusunda haksız çıkmıştır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 21.5.2014 tarihinde vermiş olduğu kararı hatırlatıyoruz. Bu konuda, ‘Tüketici, elektrik enerjisinin nakli esnasında meydana gelen kayıp ile başka kişiler tarafından ‘hırsızlanmak’ suretiyle kullanılan elektrik bedellerinin, kurallara uyan abonelerden tahsili yoluna gitmek hukuk devleti ve adalet düşünceleri ile bağdaşmamaktadır’ diyen Yargıtay kararına karşın; kayıp-kaçağı, ‘Devletin tüketicileri koruyucu tedbirler almasını öngören Anayasa’nın 172. maddesiyle uyumlu’ bularak ‘kamu yararı’ doğrultusunda mübah gören AYM kararının şokunu yaşamaktadır! Bizler dürüst elektrik tüketicileri ve aboneleri olarak; çalmadığımız, kullanmadığımız ve sorumlusu olmadığımız kayıp-kaçak bedellerinin bizlere yansıtılmasını içeren bu kararı hiç bir zaman içimize sindiremeyeceğiz. Buradan Hükümete çağrımız yanlıştan bir an önce dönülmesidir. Bir an önce çalmadığımız, kullanmadığımız ve sorumlusu olmadığımız kayıp-kaçak bedellerinin bizlere ödetilmesini engelleyen yasal ve idari alt yapı düzenlemelerinin yapılmasıdır. Biz dürüst tüketiciler, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı doğrultusunda, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Borçlar Kanununun ruhuna uygun olarak 2007 yılından itibaren bugüne kadar alınan kayıp-kaçak bedellerinin iadesi ve bir daha alınmaması için evrensel haklara ve evrensel hukuk normlarına uygun bir yasal düzenleme yapılmasını istiyoruz.
Barolara Ana Muhalefete ve tüketicilere çağrı
Baroları, AYM’ de devam etmekte olan bu konudaki kişisel tüketici davalarının reddi halinde tüketicilerin davalarını AHİM’ e taşıyabilmeleri için hukuksal yardım sağlamaya çağırıyoruz. Yine, Ana Muhalefet Partisini de açtığı davanın devamını getirerek milyonlarca tüketicinin hakkı için başvurusunu AHİM’ e taşımaya davet ediyoruz. Bu uygulamadan zarar gören ve görecek olan milyonlarca tüketiciyi her türlü demokratik hak arama yol ve yöntemlerini kullanarak; yetkililere bizzat ya da mektup, elektronik ileti ve sosyal medya ile ulaşarak haklarını savunmaya çağırıyoruz.”
