Eskişehir Bilecik Eczacı Odası 2. Başkanı Nagehan Kaya Şentürk, ilaç yokluğunun giderek derinleştiğini belirterek hem Sağlık Bakanlığı bütçesinde ilaca ayrılan payın düşüşüne hem de ilaç fiyat politikalarının yarattığı yapısal sorunlara dikkat çekti. Şentürk, Türkiye’de 14 aydır ilaç fiyatlarına güncelleme yapılmamasının, üretimi durma noktasına getirdiğini söyledi.
Şentürk, 2010 yılından bu yana Sağlık Bakanlığı bütçesinde ilaca ayrılan payın düzenli olarak azaldığını belirterek, “İlaç bazında baktığımızda bu oran yüzde 1.8’lerden yüzde 0.7’lere gerilemiş durumda. Bu düşüş ilacın ödenebilirliğini azaltıyor” dedi. Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) yapılan değişikliklerin de ödeme koşullarını zorlaştırdığını vurguladı.
Vatandaşların doğrudan etkilendiğini belirten Şentürk, eczanelerin SGK’nın belirlediği SUT kurallarına uymak zorunda olduğunu, bu kuralların zorlaşmasının hastaların ilaca ulaşımını güçleştirdiğini söyledi. 26 Kasım’da yapılan SUT değişikliğiyle referans fiyat bant aralığının 10’dan 6’ya düşürülmesi sonucu hastaların ödediği fiyat farklarının ciddi oranda yükseldiğini ifade etti.
Türkiye’nin ciddi bir ilaç yokluğuyla karşı karşıya olduğunu söyleyen Şentürk, içinde bulunulan enflasyonist ortamda 14 aydır ilaçlara hiçbir fiyat güncellemesi yapılmamasının krizi derinleştirdiğini vurguladı. “Muhtemelen Türkiye’de 14 aydır zam yapılmayan tek kalem ilaç. Bunun sonuçları artık çok net şekilde görülüyor. Hastalar ilaca ulaşamıyor. Bu durum teknik bir tedarik sorunu olmaktan çıktı; yanlış kararların ve zamanında yapılmayan düzenlemelerin sonucu” dedi.
İlaçların hammaddesinin büyük bölümünün ithal edildiğini hatırlatan Şentürk, kur politikalarının üretimi durdurduğunu söyledi: “Euro kuru 21,67’de sabit, reel kur ise 49–50 civarında. Firmalar bu koşullarda hammadde alamıyor, üretim yapamıyor. Üretim olmayınca ne depo ne eczane ilaç bulabiliyor. Sağlık sisteminin en değişmez parçası ilaçtır; ilaç yoksa tedavi yoktur.”
Şentürk, eczacıların her gün ilaç tedarik edebilmek için tevzi sistemiyle çözüm üretmeye çalıştığını belirterek, “Normalde 1000 kutu gelmesi gereken bir ilaçtan firma sadece 100 kutu üretiyor ve bu tüm Eskişehir’e gönderiliyor. Yaklaşık 300 eczane arasında bölününce üç günde bir kutu alabildiğimiz ya da hiç temin edemediğimiz ilaçlar oluyor” dedi. Bu nedenle hastaların tedavilerinin aksadığını dile getirdi.
Sorunun yalnızca belirli ilaç gruplarında değil, tüm tedavi alanlarında yaşandığını belirten Şentürk, diyabet, tansiyon ve kanser ilaçlarından organ nakli hastalarının kullandığı hayati ilaçlara kadar tedarik sıkıntısının ciddi boyutlara ulaştığını söyledi. “Bugün bile bir organ nakli hastamın ilacını bulamadım. Tüm depoları aradım, ulaşılamadı. Şimdi Eskişehir’deki eczacı arkadaşlarımızdan rica ederek temin etmeye çalışacağız ki hasta tedavisine ulaşabilsin” dedi. Şentürk, mevcut sistemin hem hastaları hem eczacıları hem de üreticileri sürdürülemez bir noktaya taşıdığını ifade ederek ilaç politikalarının acilen yeniden düzenlenmesi gerektiğini söyledi.
