Kaynak: ETO 130 Yıl Belgelerle Eskişehir kitabı
Eskişehir termal ve akarsu kaynakları açısından zengin olmasına rağmen, içme suyu
anlamında içimi rahat, yani sertlik derecesi içmeye müsait bir suyu uzun müddet bulamamış-
tur. Su ihtiyacı halk, yeraltından çıkan ve kaplca suyu olarak kullanılan bir çeşit kaynak suyundan karşılamıştır. Ancak bu suyun sıcaklık derecesi oldukça yüksektir ve soğutularak içmeye müsaittir.
Bunun haricinde kaynak suyunun içimi oldukça sert olduğundan rahat bir tüketimi yoktur ve diş çürümeleri, böbrek rahatsızlıklarna sebebiyet verebilmektedir.
Bayındırlık işlerine önem veren cumhuriyet hükümeti şsehirlerin su sorununu da dikkate almış ve Mustafa Kemal Atatürk, Eskişehir ziyaretinde bölgenin bu sıkıntısıla yakından ilgilenmiştir. Atatürk Belediye Başkanı Kamil Kaplanlı'ya şehre bir dahaki gelişinde yörenin içme suyu skıntısının çözülmüş olduğunu görmek istediğini söylemiştir.
Bunun üzerine öncelikle Kaplanlı Suyu'nun geçirileceği güzergâh belirlenip yollar açılmıştır. Eskişehir Bankası bu iş için bir kısım memurlarını su kaynaklarına gönderdiği gibi Biker Şirketi`nin mühendisleri de gelerek işe başlamışlardır.
İlk başta dört memba kazılmış ve sularmn sızdığıana yerler bulunmuştur. Müteahhit tarafindan tanzim ettirilen projeler esas itibariyle kabul ettirilmiştir. Şehrin üstünde yapılacak büyük su deposunun hafriyatı bitmis ve membalara kadar uzanacak su
yollarıı hafriyatında muhtelif kısımlardan başlanmış ve hafriyat oldukça ilerlemis, on beş gün içinde borular döşenmiştir.
İyi bir içme suyuna kavuşan halk pazar günü büyükşenlikler yapmıştır. Yıllardan hatta asırlardan beri
Eskişehir'in en büyük derdi susuzluktu. Ortasından sıcak su çıkan, Porsuk geçen ve daha birçok çeş-meleri de bulunan belediyenin içilebilecek evsafta birdamla suyu yoktu...
Atatürk'ün şehrimizi şereflendirdiği vakit büyük bir isabetle verdikleri emirden
sonra, 45 kilometre uzaklıktaki Kaplanlı suyunun getirilmesine karar verilmiş ve bunun şehre aktarılması Eskişehir Bankası ile Biker şirketine ihale edilmiştir. Nihayet 2 Şubat 1936 Pazar
günü Kaplanlı suyunun şehir kenarına geldiği duyurulmuştur. Bütün halk birdenbire coşup
taşmıştır. Bu şehrin sağlığını müjdeleyen bir sonuçtur. Bir an içinde suyun başı dolmuş,
davul zurnalar gelmiş, kurbanlar kesilmiş, zeybek oyunları oynanmıştır. Bu şenlik,
bu bayram o gün akşama kadar sürmüştür. Suyun şehre getirilmesi sırasında ve sonrasında Atatürk'e gösterilen minnet duygularına, Paşa bir teşekkür telgrafıyla cevap vermiştir.
Atatürk, Eskişehir'i ziyaretinde önce Komutanlığa gittikten sonra belediye vilayet partiyi ziyaret etmiş, şehir planı ve abide ile Kaplanlı Suyu hakkındaki izahatı dinlemiştir.
Halkın iyi bir içme suyuna kavuşmasının ardından, Kaplanlı suyunda görülen hafif bulanıklığın giderilmesi için belediye bir filtre getirtmiştir. Bu makine ile yapılan tecrübe çok iyi netice vermiş, filtre edilen suyun rengi kadar lezzeti de güzelleşmiştir.
Getirilen makine saatte ancak bir metre mik'ap su filtre etmektedir. Bütün şehrin ihtiyacının temini
için belediye icap ederse daha başka makinelerde getirecektir. Su Ankara'ya da gönderilmektedir.
Ankara`da Kaplanlı suyunu arayanlar ve isteyenler pek çoğalmıştır. 21 Ocak 1938'de Atatürk son defa
Eskişehir'e gelir ve kendisini karşılayanlarla garda üç saat görüşür. Bu arada daha önce isteği üzerine
Eskişehir'e getirilmiş olan Kalabak suyuna Atatürk suyu adının verilmek istendiğini duyunca şöyle der:
Tabiatın vermiş olduğu bir nimetin sahibi olmak isteği ve iddiasında hiçbir zaman olmadım.' Bu sözü üzerine su günümüzde de kullanımda olan Kalabak adı kalır.
29 Temmuz 1936 tarihinde Eskişehir'den treniyle geçen Atatürk, istasyonda halk tarafından büyük
bir coşkuyla karşılanmıştı, hemen su meselesini soran Paşa'ya konu hakkında gerekli açıklamalar
yapıldıktan sonra Mustafa Kemal Pasa her eve su verilmesini emretmiştir.
Kalabak Suyu ne zaman şehre getirildi
kaynak:
