Son yıllarda vatandaşların deri ve köseli ayakkabılar yerine daha ucuz bez ve suni çeşitlerine talep göstermesiyle birlikte müşteri azalımı yaşayan Eskişehir’deki ayakkabı tamircilerin, sorunların yanına yeni eklenen koronavirüs (Covid-19) sıkıntıları nedeniyle artık ayakta kalmakta zorlanıyor.

Türkiye’de uzun yıllardır geniş kapsamda kendini gösteren ayakkabı sektöründe, son zamanlarda köseli ve deri ayakkabı yerine, malzeme olarak daha çok bez ve suni ürünler kullanılarak yapılan ayakkabılar tercih edilmeye başlandı. Ucuz olduğu için suni ve bez ayakkabı kullanmayı tercih eden birçok vatandaş, eskiyen veya yıpranan ayakkabılarını tamir ettirmek yerine yenisini alıyor. Bu durum ayakkabı tadilatı yapan işletmelerin müşterilerinin azalmasına neden oldu. Müşterisiz kalarak zor günleri geçiren ayakkabı tamircileri, son bir yıldan fazla zamandır devam eden pandemi sebebi ile sektörün durma noktasına gelindiği belirtiyor.

Türkiye Umum Ayakkabıcılar Federasyonu Denetim Kurulu Üyesi ve Eskişehir Ayakkabıcılar Odası Başkanı Nejat Madenoğlu, başta Eskişehir olmak üzere Türkiye’deki ayakkabıcıların zorluklarını dile getirdi. Nejat Madenoğlu, “Bizim mesleğimizde, pandemi sürecinde yardım olmadığı için yeni iş yerleri açılmadı. 10 tane kapanıyorsa 1 tane açılıyor. Vatandaşımız görüyor, açsa ne yapacak! Türkiye genelinde esnaf sayısı düştüğü gibi Eskişehir’de de düşüyor. Bizim sektör daha kötü, çünkü bu sektör günlük kazanıyor. Evine, günlük harcamaya gayret ediyor. Ayakkabı sektöründe belirli bir imalatları ve birikmiş müşteri kapasitesi yok’’ diye anlattı.

‘‘Eskişehir’de dükkân sayısı 500’den 165’ indi’’

Eskişehir’de daha önce ayakkabı tamiri yapan 500 dükkân varken artık dükkânlarının sayısı 165’e indiği belirten Başkan Nejat Madenoğlu, ‘‘Ayakkabılar bez ve suni olduğu için fiyatlarının ucuzlamasıyla beraber tamir etme olayı da bitmiş vaziyette. Deri ve köseli ayakkabı olsa tamir muhakkak gerekiyor. Çünkü biraz daha iyi ve pahalı oluyor. Ucuz ayakkabıyı alan vatandaş tamir ve boya yaptırmıyor. Boya satışlarımız bundan önceki yıllarda çok fazla iken şuan hiç satamaz hale geldik. Bizim genel olarak malzeme satışımız ve tamir olayı çok azaldı. Tamire getirmek yerine gidiyorlar yenisini alıyorlar. Böyle nereye kadar gidecek düşünemiyorum. Bir zamanlar bizim sayımız 500 civarı iken şimdi 165’lere düştü” diye konuştu.

Hastalık bitse toparlanacak

Pandemiden dolayı işlerinin iyice düştüğünden bahseden Başkan Nejat Madenoğlu, esnafın günlük kazançla çarkı döndürmeye çalıştığından bahsetti. Konuyla ilgili konuşan Madenoğlu, “Pandeminin her sektörü etkilediği gibi bizim sektörümüzü de etkiledi. Bizim sektörümüz kapatılmadı ama diğer esnaf kapattığı için bizim işlerimiz de düştü. Eskişehir’imiz de imalat yok denecek kadar az. Herkes kendi içinde gelirini giderini döndürmeye çalışıyor. Hastalık dolayısıyla biz oda ve birlik olarak çeşitli yardımlarda bulunacak gücümüz olmadığı için herkes kendi başının çaresine bakmak zorunda kaldı. Günlük kazançları ile yaşamlarını sürdürmeye çalışıyorlar. Bu hastalıkta aşılama fayda ederse, normale dönüldükten sonra 5-6 ay sonra kendilerini toparlar diye düşünüyorum” şeklinde konuştu.

‘Çıraksızlık’ mesleği bitirecek

Nejat Madenoğlu, vatandaşlar artık ayakkabıcılık mesleğinin geleceğini göremediği için kendi çocuğunun ayakkabı tamircilik yapmaları istemediği için, çırak olarak çalışmaya da göndermediği söyledi. 16 yıldır başkanlık yapan Madenoğlu, ‘‘Artık çoğu şey fabrikasyon olduğu için kimse çocuğunu ayakkabı tamircisinin yanına çırak olarak göndermiyor. El emeğiyle yapılacak işler azaldı. İstanbul’da birkaç ayakkabı okulu var ve bunlar üretim yapıyor, ama mezun olarak fazla sayıya sahip değiller. Türkiye’nin genelinde ne bu mesleğe karşı bir merak, ne de heves var. Zaten imalatçı çok az o yüzden başka işlere yöneliyorlar. Çıraklık eğitimde derslerimiz devam ediyor. Ustalık belgesi ve kalfalık belgesi alabiliyorlar fakat talep çok az. Ayakkabıcılık şu an ileriye dönük bir meslek görünümünde değil’’ dedi.