Yapay Zeka giderek daha sofistike ve yaygın hale geldikçe, yapay zekanın potansiyel tehlikelerine karşı uyarıda bulunan sesler daha yüksek bir sesle yükseliyor. "Bu şeyler bize göre daha akıllı hale gelebilir ve kontrolü ele almak isteyebilirler, ve bu olmasını nasıl önleyeceğimizi şimdi düşünmemiz gerekiyor" diyen Geoffrey Hinton, makine öğrenimi ve sinir ağı algoritmaları üzerine temel çalışmaları nedeniyle "Yapay Zeka'nın Baba" olarak bilinir.
2023 yılında, Hinton, Google'daki görevini bırakarak "Yapay Zeka'nın tehlikeleri hakkında konuşabilmek" için ayrıldı ve yaşamının bir kısmının bile bu konuda pişmanlık duyduğunu belirtti. Bu ünlü bilgisayar bilimcisi endişelerinde yalnız değil. Tesla ve SpaceX'in kurucusu Elon Musk da dahil olmak üzere, 2023 yılında 1.000'den fazla teknoloji lideri, büyük yapay zeka deneylerine ara verilmesi gerektiği konusunda bir açık mektup yayınladı ve teknolojinin "topluma ve insanlığa derin riskler" taşıyabileceğini belirtti.
Belirli işlerin artan otomasyonu, cinsiyet ve ırk temelli önyargılı algoritmalar veya insan denetimi olmadan çalışan otonom silahlar gibi konularda endişe birçok açıdan mevcuttur. Ve hala yapay zekanın gerçekten neler yapabileceğinin çok erken aşamalarındayız.
Yapay Zekanın 12 Tehlikesi
Yapay zekanın birçok faydası olduğu gibi birçok olumsuz yanı da vardır. İşte teknoloji ve insanlığı olumsuz etkileyebilecek yapay zeka riskleri:
Yapay Zeka Şeffaflığının ve Açıklanabilirliğin Eksikliği
Yapay zeka ve derin öğrenme modelleri, teknolojiyle doğrudan çalışanlar için bile anlaması zor olabilir. Bu durum, yapay zekenin nasıl ve neden sonuçlara vardığının şeffaf olmamasına yol açar, bu da yapay zeka algoritmalarının hangi verileri kullandığı veya neden önyargılı veya güvensiz kararlar verebileceği konusunda açıklama eksikliği yaratır. Bu endişeler, açıklanabilir yapay zeka kullanımının ortaya çıkmasına neden oldu, ancak şeffaf yapay zeka sistemlerinin yaygın uygulama haline gelmesi için hala uzun bir yol var.
Yapay Zeka Otomasyonuna Bağlı İş Kayıpları
Yapay zeka destekli iş otomasyonu, gelecekte iş kayıplarına yol açabilecek önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. 2030'a gelindiğinde, ABD ekonomisindeki çalışma saatlerinin %30'unu oluşturan görevlerin otomatize edilmesi bekleniyor ve bu değişiklikten Siyah ve Hispanik çalışanlar özellikle etkilenebilir. Yapay zeka, 2025'e kadar 97 milyon yeni iş yaratabilirken, birçok çalışan bu yeni teknik işler için gerekli becerilere sahip olmayabilir ve şirketler çalışanlarını yeniden eğitmezse geride kalabilirler. Ayrıca, mezuniyet derecesi gerektiren meslekler bile yapay zeka tarafından yerinden edilebilir, özellikle hukuk ve muhasebe gibi alanlar bu değişimden etkilenebilir. Yapay zeka, sözleşme oluşturma gibi karmaşık görevleri yerine getirebilecek yeteneklere sahip olduğu için bu alanlarda büyük bir etki yaratabilir.
Sosyal Manipülasyon, Yapay Zeka Algoritmalarına Aracılık Ediyor
Yapay zeka, sosyal manipülasyon için bir tehdit oluşturuyor. Özellikle politikacılar, görüşlerini tanıtmak için sosyal medya platformlarına güveniyorlar. TikTok gibi platformlar, kullanıcıların daha önce izledikleri medya ile ilgili içerikleri gösteriyor, ancak bu algoritmalar zararlı ve yanlış bilgiyi filtrelemekte yetersiz olabilir. Ayrıca, yapay zeka tarafından üretilen görsel ve ses değiştirme teknolojileri, yanıltıcı içeriklerin yayılmasına yol açıyor, bu da gerçek ile yanlış arasındaki farkı belirsizleştiriyor ve ciddi sorunlara neden olabilir.
Yapay Zeka Teknolojisi ile Sosyal Gözetim
Yapay zeka teknolojisi ile ilgili olarak, Çin'in yüz tanıma teknolojisini kullanarak kişilerin hareketlerini izleyebilmesi ve ABD'deki polis departmanlarının suç tahmini algoritmalarını kullanarak özellikle Siyah toplulukları etkileyen aşırı polislik sorunlarına neden olabileceği belirtiliyor. Bu durum, demokratik ülkelerde yapay zekayı otoriter bir silaha dönüştürme konusunda soruları gündeme getiriyor. Yazar, Batılı ülkelerin bu konuda hangi sınırlamaları uygulayacaklarını sorguluyor.
Yapay Zeka Araçları Kullanarak Veri Gizliğinin Eksikliği
Eğer bir yapay zeka sohbet botuyla oynadıysanız veya çevrimiçi bir yapay zeka yüz filtresini denediyseniz, verileriniz toplanıyor, ancak nereye gidiyor ve nasıl kullanılıyor? Yapay zeka sistemleri genellikle kişisel verileri toplar, kullanıcı deneyimlerini özelleştirmek veya kullandığınız yapay zeka modellerini eğitmeye yardımcı olmak için (özellikle yapay zeka aracı ücretsizse). Veriler, başka kullanıcılardan alındığında dahi bir yapay zeka sistemine güvenli olarak kabul edilmeyebilir, çünkü 2023'te ChatGPT ile meydana gelen bir hata olayında olduğu gibi "bazı kullanıcılara başka bir aktif kullanıcının sohbet geçmişindeki başlıkları görmelerine izin verdi." Amerika Birleşik Devletleri'nde kişisel bilgileri korumak için bazı durumlarda yasalar bulunsa da, yapay zeka tarafından yaşanan veri gizliliği ihlalini engelleyen açık federal bir yasa bulunmamaktadır.
Yapay Zeka Kaynaklı Önyargılar
Yapay zeka önyargıları sadece cinsiyet ve ırkla sınırlı değil, aynı zamanda veri ve algoritma önyargısı gibi farklı formlarda ortaya çıkabilir. Bu önyargılar, yapay zekanın insanlar tarafından geliştirilmesi nedeniyle ortaya çıkar, çünkü insanlar doğal olarak önyargılıdır. Yapay zeka araştırmacılarının genellikle benzer özelliklere sahip olmaları, yapay zekanın belirli ağızları veya aksanları anlamakta başarısız olmasına veya şirketlerin tarihsel figürleri taklit eden sohbet botlarının olası sonuçlarını düşünmemesine neden olabilir. Bu nedenle, geliştiriciler ve işletmeler, azınlık nüfuslarını tehlikeye atan önyargılardan kaçınmak için daha fazla dikkat ve özen göstermelidir.
Yapay Zeka Sonucu Ortaya Çıkan Sosyoekonomik Eşitsizlik
Yapay zeka (AI) kullanımı, işe alımda ırksal önyargıları yeniden üretebilir ve DEI (çeşitlilik, eşitlik ve dahil etme) çabalarını tehlikeye atabilir. Ayrıca, AI tarafından yönlendirilen otomasyon iş kaybı, mavi yakalı işçilerin gelir kaybına yol açarken, beyaz yakalı işçileri daha az etkiliyor. Bu nedenle, AI'nin toplumsal sınırları aşma veya daha fazla iş yaratma iddiaları eksik bir resmi sunuyor ve ırk, sınıf ve diğer kategorilere dayalı farklılıkları hesaba katmak önemlidir. Aksi takdirde, AI ve otomasyon, bazı gruplara fayda sağlarken diğerlerini olumsuz etkileyebilir.
Yapay Zekanın Etik Değerleri Zayıflatması ve İyi Niyeti Zedelemesi
Yapay zekanın etik değerleri ve iyi niyeti zayıflattığına dair endişeler var. Teknoloji uzmanları, gazeteciler, siyasi figürler ve dini liderler bu konuda uyarılarda bulunuyor. Papa Francis, yapay zekanın yanlış bilgileri yayma yeteneğine dikkat çekiyor ve teknolojinin denetim ve kısıtlama olmadan gelişmesinin olumsuz sonuçlara yol açabileceğini belirtiyor. Ayrıca, generatif yapay zeka araçlarının, özellikle yazma ödevlerinden kaçmak amacıyla kullanılmasının akademik dürüstlüğü tehdit ettiği belirtiliyor. Bazı insanlar, yapay zekanın tehlikelerine rağmen para kazanma fırsatı olduğunda sınırları zorlamaya devam edeceğinden endişe ediyorlar.
Yapay Zeka ile Donatılmış Otonom Silahlar
Yapay zeka destekli otonom silahlar, teknolojik ilerlemelerin savaş amacıyla kullanılmasıyla ilgili bir sorunu temsil ediyor. 2016'de birçok araştırmacı ve uzmanın dahil olduğu bir açık mektup, bu tür silahlara karşı çıktı ve küresel bir YZ silah yarışının tehlikesine dikkat çekti. Bu silahlar, düzenlemelere tabi olmadan hedefleri bulup yok edebiliyor. Bu durum, güçlü ülkeler arasında teknoloji soğuk savaşına yol açtı. Otonom silahların kötü niyetli kişilerin eline geçmesi büyük bir tehdit oluşturuyor ve yapay zeka kötü amaçlarla kullanıldığında tehlikeli sonuçlara yol açabilir.
