Eskişehir Büyükşehir Belediyesi İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Başkanlığı ekipleri, 2023 yılında gerçekleştirdiği hafriyat yönetimi, inşaat yıkıntı atıklarının geri kazanımı ve denetimi, bitkisel atık yağ denetimi, katı atıkların ve tıbbi atıkların bertarafı, yenilenebilir enerji üretimi ile eğitim faaliyetleri gibi birçok faaliyet ve projeyle şehrin doğasını korumak için önemli çalışmalar gerçekleştirdi.
Büyükşehir Belediyesi İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Başkanlığı ekipleri, gerçekleştirdikleri çalışmalar ile doğanın korunmasını sağlamaya devam ediyor. Giderek artan yapılaşma sebebiyle en büyük problemlerden birini inşaat ve yıkıntı atıkları oluştururken, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi kurduğu Hafriyat Yönetim Bilgi Sistemi ile kentte oluşan hafriyat toprağı ve inşaat yıkıntı atıklarının takibini sağlıyor.
2023 yılı içerisinde, İnşaat ve Yıkıntı Atığı Geri Kazanım Tesislerine, 162.653 ton inşaat/yıkıntı atıklarının kabulü yapıldı. İnşaat ve Yıkıntı Atığı Geri Kazanım Tesislerinde bulunan inşaat ve yıkıntı atıklarından 132.306 ton geri kazanılmış ürün elde edildi. Geri dönüştürülen inşaat ve yıkıntı atıkları, belediyenin yol, otopark, yürüyüş yolu, yeşil alanlardaki sert zemin vb. uygulamalarında, kanalizasyon çalışmalarında ve yeni yapılan inşaatların temel dolgularında ve düzenli depolama lotunda günlük örtü malzemesi olarak kullanılarak, hem çevresel kirliliğinin önüne geçilmiş, hem de doğal kaynaklarkorunmuş oldu. İnşaat ve yıkıntı atıklarının denetimlerinde ise İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Başkanlığı Çevre Denetim Ekibi 2023 yılında 124 adet hafriyat denetimi ve kontrolü yaparak toplam 189 bin 885 TL cezai işlem uyguladı. Ayrıca ekipler tarafından, Eskişehir genelinde yıl boyunca birçok farklı noktada yapılan temizlik çalışmalarında toplam 11.418 ton atık temizlenerek, tesislerde bertaraf edildi. Bitkisel atık yağ denetimlerini de 14 ilçede sürdüren ekipler Eskişehirlilerin ve şehrimize gelen turistlerin yoğun ilgi gösterdiği restoran, kafe ve gıda satışı yapan 239 işyerinde denetimler gerçekleştirdi. İşyerlerine bitkisel atık yağ sözleşmesi olmayan işletmelere bitkisel atık yağları toplayan firmalar ile sözleşme yapmaları ve atık yağlarını lisanslı firmalara vermeleri yönünde uyarılarda bulunularak gerekli bilgilendirilmeler yapıldı.
Çevre bilincine sahip, çevreye duyarlı, örnek birer çevre dostu çocuklar geliştirilmesine yönelik eğitimler kapsamında ise 2023 yılında toplam 30 okulda 1474 öğrenciye eğitim verildi. Ayrıca 2017 yılında faaliyete geçen Entegre Katı Atık Bertaraf ve Enerji Üretim Tesisine 2023 yılında toplam 23 okul ve 691 öğrenci ziyarette bulunmuş, öğrencilere tesis hakkında bilgiler aktarılarak, atıkların kaynağında ayrıştırılması, atık bertarafı konularda eğitimler verildi. 11 Haziran’da ise Dünya Çevre Günü, sürdürülebilir, doğa ile uyumlu, daha temiz, daha yeşil yaşam vurgusuyla Sazova Bilim Kültür ve Sanat Parkında düzenlediği Çevre Çocuk Şenliği ile kutlandı.
Evsel atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermeden bertaraf edilebilmesi konusuna değinen yetkililer, “2017 yılında Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi alanı içinde Entegre Katı Atık Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisleri kurulmuştur. Tesislerin üniteleri mekanik ayrıştırma tesisi, organik atıkların fermantasyonun yapıldığı ve metan gazının üretildiği biyogaz tesisi, metan gazının yakılarak elektrik üretilen enerji tesisleri ile atık ısının değerlendirildiği 2000 metrekarelik bitki üretim serası yer almaktadır. 2023 yılında mekanik ayrıştırmayla kazanılan ambalaj atığı miktarı 2.483 ton olmuştur. Entegre Katı Atık Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesislerine 2023 yılında gelen 257.779 ton evsel atık bertaraf edilmiş olup; tesislerde 36.517 MWh (Eylül dahil) elektrik enerjisi üretilmiştir. Tesisimiz tam kapasite çalıştığında 95.000 hanenin elektrik ihtiyacını karşılayabilmektedir. İlimizde bir günde yaklaşık 4,5 ton oluşan tıbbi atıklar; 2009 yılından bu yana özel üretim, soğutmalı ve lisanslı araçlar ile iş güvenliği konusunda gerekli ekipman ve eğitim almış personel tarafından toplanmakta, akabinde Belediyemize ait günlük 12 ton/gün kapasiteli Tıbbi Atık Sterilizasyon Tesisimize getirilmektedir. Tıbbi atıklar tesisimizde insan ve çevre sağlığına zarar vermeyecek şekilde sıcaklık ve basınç altında sterilize edildikten sonra düzenli depolama sahasında depolanmaktadır. 2023 yılı içerisinde 1.212 ton (Ekim dahil) tıbbi atık toplanarak tesisimizde sterilize edilmiştir. 25.01.2017 tarih ve 29959 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında "Tıbbi Atıkların Toplanması, Taşınması, Sterilizasyonu, Bertaraf Edilmesi, Yeni Sterilizasyon Cihazının Kurulması İşi"ne ait sözleşme Vertisa Çevre Tek. İnş. Rek. Dan. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. Atlas Katı Atık Yön. San. Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi ile Büyükşehir Belediyemiz arasında Mart 2023 tarihinde imza altına alınmış olup, ilerleyen süreçte Tıbbi Atık Sterilizasyon tesisimizde yeni cihazımızın kurulum işlemleri gerçekleştirilmiş, yeni sterilizasyon cihazımız devreye alınmıştır.” dediler.
Sıfır Atık Projesi ve Ambalaj Atıklarının Yönetimi kapsamında belediye birimlerine 25 adet geri kazanılabilir atık toplama ünitesi yerleştirildiğini belirten yetkililer, okullara yerleştirilen atık pil kutuları ile 2023 yılında Eskişehir ili genelinde 4 bin 520 kg atık pil toplandığını belirttiler.
Yıl içinde 21 adet Çevresel Etki Değerlendirme Raporu incelenerek görüş bildirildiğini ifade eden yetkililer, olumsuz görüş verilen 4 adet proje için de hukuki süreç başlatıldığını, ayrıca geçtiğimiz yıllarda ÇED Olumlu kararının iptali için açılan 4 davanın da bu yıl içinde kazanıldığını vurguladılar.
Evsel atıkların Eskişehir merkezde bulunan Entegre Katı Atık Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisine sevk edilmesi için Sivrihisar, Mahmudiye ve Sarıcakaya ilçelerinde aktarma istasyonu kurulumunun 2023 yılında tamamlandığını ifade eden yetkililer, “Aktarma İstasyonları 2024 yılında işletmeye açılacak olup, Sivrihisar aktarma istasyonuna Mihalıççık, Günyüzü ve Sivrihisar ilçelerinin, Sarıcakaya Aktarma İstasyonuna Sarıcakaya ve Mihalgazi ilçelerinin, Mahmudiye aktarma istasyonuna ise Beylikova, Han, Mahmudiye, Çifteler ilçelerinin atıklarının gelmesi planlanmaktadır.” dediler.
Eskişehir Büyükşehir Belediyesinin Mamuca’da kurduğu GES hakkında bilgi veren yetkililer, 999 KW’lık güce sahip olan güneş enerjisi santralinin 18 Kasım 2019 tarihinden itibaren bugüne kadar 6.442.367 kwh elektrik enerjisi ürettiğini, bu enerjininbelediyenin tüketilen enerjisinden çıkartılarak, elektrik enerjisinden tasarruf sağlandığını ifade ettiler. Ayrıca Mamuca GES 2 projesinin tamamlandığı ve kabul işlemlerinin başlandığı, Alpu Uyuzhamam’da ise GES kurulumu için çalışmaların sürdüğü belirtildi. Çalışmalar kapsamında belediye birimlerine çatı GES kurulumu çalışmaları ise sürüyor. Elektrikli araç şarj istasyonu kurulu çalışmasının da devam ettiğini belirten yetkililer, Büyükşehir Belediyesi binalarında enerji verimliliğinin takibinin yapıldığını ifade ettiler.
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin 2020-2024 Stratejik Planına, ‘Eskişehir’in İklim Değişikliğine Duyarlılığını Arttırmak’ amacı kapsamında; İklim Değişikliği Eylem planı hazırlanarak, Eylem Planının %80 oranında gerçekleştirilmesi yönündeki hedefi doğrultusunda oluşturulan Eskişehir Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planının da 2023 yılı Aralık ayı sonunda tamamlanacağı belirtildi.
Şehirlerin iklim hareketini güçlendirmek amacıyla Avrupa Birliği tarafından oluşturulan Net Zero Cities Projesi’nin, İkiz Şehirler Öğrenme Programına Haziran 2023 tarihinde başvuru yapıldığını hatırlatan yetkililer, “24 ülkeden, 85 şehrin başvuru yaptığı programa 40 şehir seçilmiştir. Bu 40 şehirden biri de İkiz Şehir olarak seçilen Eskişehir’dir. Program Mayıs 2025'te sona erecektir.” dediler.
