Haber : Şenay Yıldırım Kaynak: Manşet Gazetesi 29 yıldır Eskişehir Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifi ve Şoförlerler ve Otomobilciler Odası başkanlığını yürüten Suat Er, “Esnaf iyi olursa biz de iyi oluruz” diyor ve yıllardır kendisine güvenerek onu yeniden başkanlığa getiren üyeleri için çalışmaya devam edeceğini söylüyor. Nasıl oldu da 29 yıl iki ayrı kurumun başkanlığını defalarca yeniden seçilerek sürdürebildiniz? Biz esnafımız için çalışıyoruz, ben başka bir iş yapmıyorum tek işim bu, başkanlığını yaptığım bu iki kolda üyelerimiz ve kurumumuz adına en iyisini yapabilmek, sürekli bu alanları geliştirmek ve üyelerimizin sorunlarına çözümler bulmak ve birlikte büyümek, onlar da beni 29 yıldır bu göreve layık gördükleri için teşekkür ediyorum. Eskişehir Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifi’nde neler yapıyorsunuz, kendinizi başarılı buluyor musunuz? Burada amacımız devletin düşük faizli gönderdiği krediyi Eskişehirli esnafa adaletli ve düzgün bir şekilde dağıtmak. Şu an kooperatifte 8 bin üyemiz var. Görevimizi çok iyi bir şekilde yaptığımıza inanıyorum, neden dersen; Türkiye’de 960 kooperatif içerisinde ilk 10’un içindeyiz ve şu anda 17 ayda 280 milyon gibi bir rakam kredi dağıtmışız, buna kendim de şaşırdım, çünkü hükümetimiz plasman gönderirse biz üyelerimize dağıtıyoruz. Biz burada vatandaşa kefil oluyoruz. Bu kredinin alım koşulları kısa bir süre önce değişti sanırım, neler oldu? Bundan 2 ay kadar önce oldu değişiklikler, kredi faizler yüzde 5’ten 8’e yükseldi, ödeme şekli 6 ayda 1 5 yıl süreliyken, 3 ayda bir 4 yıl süreli oldu. Üst limitimiz 200 bin TL. 15 YIL ÖNCE YÜZDE FAİZLER YÜZDE 60’TI O zaman şartlar biraz daha zorlaştı esnaf için… Zorlaşsa da bizim kredi faizimiz yüzde 8 ve hala çok uygun, hele banka faizlerine bakınca çok çok iyi ve yine talep çok. Hükümetimiz esnafa böyle bir can suyu veriyorsa, bunun değerini çok iyi bilmeliyiz, faizimiz bundan 14-15 yıl önce yüzde 55, 60 civarlarındaydı, o zaman yüzde 5’e düşeceğini rüyamda görsem inanmazdım. TİCARET ODASI’NA KAYITLI OLANLARA KREDİ YOK İsteyen herkes sizden kredi alabiliyor mu? ETO’ya kayıtlı esnaf, bizden kredi alamaz, oda kaydı sicil kaydı ve vergi kaydı olması gerekir, bazı art niyetli insanlar ETO’ya kayıtlı olduklarını söylemiyor, ya da kanunsuz olarak hayali işyeri açabiliyorlar, 2,3 ay açık tutup sonra işyerini kapatıyor, ama sanmayın ki biz her isteyene istediği kadar krediyi sorgusuz veriyoruz. Bize vatandaş başvurur, bağlı bulunduğu odaya giderek verdiğimiz evrakları doldurur, müracaatını yapar, kaç lira istediğine bakar, istihbaratını yaparız, işyerine gideriz ama esnafın haberi olmaz, alım gücü var mı bakarız, işyerinin ruhsatına bakarız, TC numarası ile nerde neyi varsa görüyoruz zaten. Örneğin seyyar emlakçıyım diye müracaat edenler var, bunlara kredi vermeyiz. Bu devletin parasıdır, Allaha şükür bu parayı ziyan etmeyiz, hiçbir kaybımız yok, ben de normal bir vatandaş nasıl başvuruyorsa o şekilde başvuruyorum. Nedir bu koşullar? En az 3 aylık kayıtlı üye olacak, 40 bin liraya kadar 2 kefil, 40 bin TL yukarısına ipotek, rehin ve artı 1 kefil istiyoruz. Çünkü biz dosyayı hazırlıyoruz, bankaya gönderiyoruz, eksik bir evrak olursa banka dosyayı bize iade ediyor, Diyelim ki krediyi aldık ama ödemeyi geciktirdik, ne kadar sürede siz yasal yollara başvuruyorsunuz? Temerrüt faizi kredinin 5 katıdır, bu faizin yüksek tutulmasının nedeni; caydırıcı olmasıdır, dağıttığımız kredinin geri ödemesini sağlayamazsak bizim takibimiz yükseliyor, böyle olunca da bize plasman gelmiyor, 15 gün gecikmeden sonra temerrüt faizi başlıyor, ancak biz avukata gitmeden elimizden geldiğince bekletmeye çalışıyoruz. KAMYONCU ESNAFI CAN ÇEKİŞİYOR Gelelim Şoförler ve Otomobilciler Odası’na, oda kimleri kapsıyor ve kaç üyesi var? 1990 yılından bu yana şoför esnafına hizmet etmeye gayret ettik, bugün oda olarak Türkiye’de Eskişehir Şoförler Odası parmakla gösterilen bir oda. Binamızı biliyorsunuz, yaklaşık 20 yıl önce o binayı biz yaptık, yalnızca binamızla değil, 1000 kişilik düğün salonumuz, 600 kişilik düğün salonumuz, ortak sağlık ve güvenlik birimimiz var, bu odaya kayıtlı üye sayımız 3500. Kamyoncu, taksici, taksi dolmuşçu, şehir içi nakliyat, şehirlerarası nakliyat şoförleri bizim üyemizdir, bunların zam talebinde bulunarak tarifelerini biz belirleyebilir ve uygulayabiliyoruz ancak maalesef kamyoncu ve otobüsçüye çok fazla bir şey yapamıyoruz, en mağdur olan kesim de kamyoncu esnafı, onlar çok zor durumda, Nedir kamyoncuların yaşadığı sıkıntılar? Kamyoncu esnafı yıl önce İstanbul’a götürdüğü yükü bugün de aynı fiyata götürüyor, bunun bir fiyat tarifesi yok, güncellemesi yok, hangi koşullarda götürüyorsun maliyeti ne diye soran yok, bugün Eskişehir’de bir Arçelik, Şişecam, Pancar-Koop olmasa kamyoncu tamamen biti demektir. Kamyoncu esnafı can çekişiyor, hükümetimiz taksi ve taksi dolmuşlara 0 faizli kredi ve ÖTV muafiyeti uyguladı, kamyoncu esnafımıza da böyle bir şey yapabilirse çok iyi olacak. Merkezde 467 ticari taksi 168 taksi dolmuş var, bunlar bir şekilde evine ekmek götürebiliyor ama kamyoncunun gecesi gündüzü yok ve çok zor şartlar altında para kazanıyor, yazın ayrı, kışın ayrı lastik takıyor, bir takım lastik 10 bin lira gibi bir rakam, artı psikoteknik belgesi, SRC belgesi, K belgesi alacak, bunlar da çok büyük rakamlar… Bir de bu K belgesi mesleği bıraktığınızda çöpe gidiyor, bir iadesi ya da devri yok, bu tür konularda kamyoncu esnafı çok zor durumda, yasal düzenlemelere ihtiyaç var. Bir de kamyoncu esnafının plakasına da bir düzenleme getirilmeli ki, önüne gelen herkes bu işi yapamasın, yapılacak çok basit şeyler var ama maalesef yapılmadı Şoförler ve Otomobilciler Odası olarak üyeleriniz için eğitimleriniz ve sosyal projeler var mı? Tabi, eğitim birimimiz var, Ankara Gazi ve Anadolu Üniversitesi ile anlaşmamız, hocalarımız var, şoför esnafını gücümüzün yettiği kadar düğün salonlarımızdan yararlandırıyoruz, ambulanslarımız kurtarıcımız var, bankalarla, hastanelerle indirim anlaşmalarımız var, sorunlarında her zaman onların yanındayız… Kamyoncuları konuştuk, peki taksi şoförleri için durum nedir? Eskişehirliler taksicilerden memnun mu şikayet var mı? Eskişehir’de taksici esnafı ile ilgili bir sorun yaşamadık, bir turizm kenti olmamız sebebiyle biz burada taksici esnafına çok önem veriyoruz. Halkımız da taksi şoförlerinden memnun, burada büyük kentlerde sıkça yaşanan kısa mesafeye yolcu götürmemek, bagajı çok diye yolcu almamak gibi sorunlar pek yaşanmıyor. Biz onlara annemizi, kardeşimizi, kızımızı emanet ediyoruz, onların da hal ve hareketlerine dikkat etmelerini bekliyoruz. Taksicilerde tek tip kıyafet olması için çok uğraştık Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen ile birlikte, ama yapamadık… Mavi gömlek, lacivert pantolon ve kravat dedik, ama olmadı. Neden olmadı? Neden yapamadık, çünkü; bazı şoförler 1 hafta çalışıp bırakıyor ona alınan kıyafetler diğer gelene olmuyor, mal sahibi de bu masrafı yapmak istemiyordu. Gerçi şu anda bu da azaldı, çünkü sigortasız çalışan şoför için mal sahibine 10 bin liralık para cezası uygulanıyor, bu kesinlikle çok doğru bir uygulama, şoförlerin en azından bir sabıka kaydının istenmesi, mal sahibinin çalıştıracağı kişiyi çok iyi araştırması lazım, hal ve hareketlerine dikkat etmesi lazım. Yurt dışında her önüne gelen bu işi yapamaz, ehliyetten daha zor alınan belgeleri var, şimdi bu ceza caydırıcı oldu. Biraz da sizden konuşalım, nerde doğdunuz, asıl mesleğiniz neydi? Emirdağ’ın çiftlik köyünden 1967 yılında Eskişehir’e göç ettik, esnaflık yaptık, ticaret yaptık, en son ticari araç alarak çalıştık, 1990 yılında da bu görevlere seçildik, evliyim 4 çocuğum var, 4’ü de üniversite mezunu, 7 tane de torunum var, Son soru, başkanlığa devam mı? Yaptığım görevden zevk alıyorum, başka bir işle uğraşmıyorum, sabah 9’da görevimin başındayım uzun yılların verdiği bir beceri bu, öğleye kadar Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifi’nde, öğleden sonra da Şoförlerler ve Otomobilciler Odası’nda oluyorum. Daha seçimlere 3 yıl var 3 yıl sonra Allah ne gösterir bilemeyiz ama ben bu işi gönülden ve severek yapıyorum, iyi yaptığım düşünülüyor ki 29 yıldır buradayım, artık bir dahaki seçimler için de hayırlısı neyse o olsun…