Son dönemde Eskişehir’de çok sayıda işletmeye, bina bahçelerinde bulunan pergola ve sundurma benzeri yapılar nedeniyle 250 bin TL ile 3 milyon TL arasında idari para cezaları kesilmesi kamuoyunda tartışma yarattı. AHPADİ Derneği Başkanı Mehmet Ektaş, yaptığı açıklamada söz konusu cezaların hukuka aykırı olabileceğini belirterek, ödenen cezaların iptali ya da iadesinin mümkün olduğunu söyledi.
Ektaş, pandemi sonrası hobi bahçelerinde yaşanan sürece benzer bir uygulamanın şimdi de şehir merkezlerinde görüldüğünü ifade ederek, uzun yıllar boyunca belediyeler tarafından göz yumulan yapıların bir anda “ruhsatsız yapı” gerekçesiyle cezalandırılmasının ciddi mağduriyetlere yol açtığını vurguladı.
“Pergola ve sundurma ruhsat gerektirmez”
3194 sayılı İmar Kanunu ve Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’ne dikkat çeken Ektaş, pergola ve sundurma gibi yapıların açıkça ruhsat gerektirmeyen yapılar arasında sayıldığını hatırlattı. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nin 59’uncu maddesinde, pergola, sundurma, çardak ve benzeri yapıların basit inşai faaliyet kapsamında değerlendirildiğini belirten Ektaş, bu yapıların kapalı alan oluşturmaması ve bina cephesini değiştirmemesi halinde ruhsata tabi olmadığını söyledi.
Danıştay’ın yerleşik içtihatlarına da atıfta bulunan Ektaş, Danıştay 6. Dairesi’nin 2019 tarihli kararında pergola ve sundurmaların, hafif yapı malzemeleriyle yapılan, gölgelik amaçlı ve açık yapılar olması halinde ruhsata tabi olmadığına açıkça hükmedildiğini hatırlattı.
Ceza alan işletmeler için iki önemli hukuki yol
Ektaş, idarelerin kestiği idari para cezalarıyla birlikte savcılıklara da “imar kirliliğine neden olma” suçlamasıyla suç duyurusunda bulunduğunu belirterek, bu sürecin işletmeler açısından cezaların iptali veya iadesi için yeni bir hukuki zemin oluşturduğunu ifade etti.
Ceza yargılaması sonucunda;
-
Yapının ruhsat gerektirmediğinin tespit edilmesi ve beraat kararı verilmesi halinde,
-
Ya da yapı sahibinin ceza alması durumunda İmar Kanunu’nun 42/7. maddesi gereği,
idari para cezalarının iptali ya da faizsiz iadesi gündeme geliyor.
Bu konuda İzmir 4. İdare Mahkemesi’nin emsal bir karar verdiğini belirten Ektaş, mahkemenin “aynı fiil nedeniyle iki kez cezalandırılamaz” ilkesine vurgu yaparak idari para cezasını iptal ettiğini, kararın Bölge İdare Mahkemesi tarafından da onandığını aktardı.
“Kamu zararı oluşmadan cezalar iptal edilmeli”
AHPADİ Başkanı Ektaş, mevcut uygulamanın hem işletmeleri mağdur ettiğini hem de idareler açısından kamu zararına yol açabileceğini ifade ederek şu çağrıda bulundu:
“İdareler, pergola ve sundurma gibi ruhsat gerektirmeyen yapılarla gerçekten ruhsata tabi olan yapıları ayıran ciddi bir teknik inceleme yapmalı, hukuka aykırı kesilen idari para cezalarını derhal iptal etmelidir. Aksi halde açılacak davalar sonucunda yargılama giderleri ve vekâlet ücretleriyle kamu daha büyük zarara uğrayacaktır.”
Ektaş ayrıca, haklarında idari para cezası kesilen ya da ceza soruşturması başlatılan işletme sahiplerinin, İmar Kanunu’nun 42/7. maddesi kapsamında haklarını aramaları gerektiğini belirterek, hukuki yolların açık olduğunu vurguladı.
