Şehrimizde belediyelerce talep edilen yol harcamalarına katılma payına defalarca değinmiştik.

 Şehrimizde belediyelerce talep edilen yol harcamalarına katılma payına defalarca değinmiştik. Katılma payı adı altında talep edilenin bahsi geçen kaldırımı kendiniz yaptırsanız oluşacak bedelden misli misli çok olduğunun altını çizmiştik.

Emlak vergi değerinin yüksek olduğu semtlerde istenilen “katılma payları” ile değil yol, yedi katlı binalar dahi yapılması mümkündü.

Bununla beraber “Su ve Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı” adı altında özellikle inşaat ruhsatı alınabilmesi için zorunlu tutulan yüksek meblağlar talep edildiğine ilişkin de şikayetler oluşmaya başladı.

2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nuna  ve 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun          uygulanması için çıkartılan yönetmeliğin ilgili maddelerine bakarak böyle bir bedel tahsilinin zorunlu olup olmadığına ilişkin çıkarsama yapacağız.

 2464 SAYILI BELEDİYE GELİRLERİ KANUNUNUN HARCAMALARA KATILMA PAYLARI İLE İLGİLİ HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK’ te amaç 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun üçüncü kısmında yer alan yol, kanalizasyon ve su tesisleri harcamalarına katılma paylarının uygulanmasına ilişkin esasları düzenlemek.

Buna göre “ Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı

Madde 8- Belediye veya bağlı kuruluşlarınca, belediye sınırları ve mücavir alanlar içerisinde,

a) Yeni kanalizasyon tesisi yapılması,

b) Mevcut tesislerin sıhhi ve fenni şartlara göre ıslah edilmesi hallerinde, bu tesislerden faydalanacak gayrimenkullerin sahiplerinden Kanalizasyon Harcamalarına katılma payı alınır. İki veya daha fazla yol kenarlarında bulunan gayrimenkuller hangi yoldaki kanalizasyona bağlanmış iseler, payın hesabından o yola ait kanalizasyon giderleri nazara alınır.”

8. Madde’ de belirtilenlerin yapılması halinde alınacak olan bir ödemeden bahsedildiğini anlıyoruz. 11. Madde ise ödeme zamanına ilişkin:

“Payın Tahakkuk Zamanı

Madde 11- Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen esaslar dahilinde tahakkuk ettirilir.” Deniliyor.

Ödeme zamanını tespit edebilmek için bu kez de 7. Maddeye bakıyoruz. Bu madde yol harcamalarına katılma payı ve kanalizasyon harcamalarına katılma payına ilişkin ortak bir hüküm:

Payın Tahakkuk Zamanı

Madde 7- Yol Harcamalarına Katılma Payının tahakkuku, iş hangi ihale usulüne göre yapılmış olursa olsun, hizmetin tamamlanarak halkın istifadesine sunulmasından sonra yapılır. (Ek cümle:RG-14/4/2021-31454) Ancak, yapılacak tebliğ ile verilecek süre içinde ilgililerin harcamalara katılma paylarını peşin ödemeyi kabul etmeleri halinde, bu paylar, kabule ilişkin yazılı başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde tahakkuk ettirilir.

Şu kadar ki, belediyenin çalışma programı uygulaması gereğince veya teknik zorunluluklar dolayısıyla kısım kısım inşa, tamir veya genişletme yapılması halinde, bitirilerek istifadeye açılmış olması şartı ile, katılma payının kısım kısım da tahakkuku mümkündür.

İşin bitirilerek hizmete açılmış olduğu geçici kabulünün yapılması ile belirlenir.

Buna göre henüz hizmet sunulmadan “katılma payının peşin ödenmesini kabul etme” mevzuatta mevcutken Eskişehir Su ve Kanalizasyon İdaresi tarafından bu husus “zorunluluk” olarak ifade edilmekte ve ilişik kesme işlemi adı altında aksi halde ruhsat alamazsınız denilerek alınmaktadır.

Dolayısı ile isteme değil tam aksine ödemek istemiyorum denildiğinde dahi bedel tahsili söz konusudur.

İkinci olarak da hesaplama yöntemine ilişkin ciddi kuşku oluşmaktadır. Zira hizmet yapılmış olsa idi hizmetin verilmesine ilişkin bedel tahsil edilecekken yapılmayan bir hizmetten dolayı tarhiyat yapıldığında hesaplama yöntemi belirsizdir. Hangi yılın birim fiyatı esas alınıyor. Nasıl bir hizmet öngörülüyor bunlar belirsiz olan hususlardır. Bunun dışında payın üst sınırı başlıklı aşağıdaki maddenin de göz ardı edildiği görülmektedir.

           “Payın Üst Sınırı

Madde 16- Harcamalara Katılma Payı bina ve arsalarda vergi değerinin (Değişik ibare:RG-14/4/2021-31454) % 2’sini geçemez.”

İnşaat ruhsatı için ilişik kesme gibi bir gerekçe ile peşin alınan katılma payının en azından arsa vergi değerinin %2 sini geçmemesi gerekirken bu hükme de uyulmadığı görülmektedir.

Dolayısı ile hesaplama yöntemi anlaşılmayan bir bedelin isteğe bağlı olarak değil zorlama ile ödettirilmesi söz konusudur.