İş sözleşmesinin ne olduğu, içeriği, hem işverenin hem de çalışanın bilgi sahibi olması gereken bir konu.
Çalışma devam ederken de fesih söz konusu olduğunda da “iş sözleşmesi” önem arz ediyor.
4857 sayılı İş Kanunu’na göre bir çalışan ve bir işveren arasında kurulan iş ilişkisine dayalı, işçinin iş görmeyi, işverenin de bu işe karşılık ücret ödemeyi taahhüt ettiğini gösteren sözleşme olan iş sözleşmesi, işin yapısı ve işçinin çalışma şekillerine göre farklılıklar gösteriyor.
Burada “işçi” ifadesinin hizmet akdine dayanarak ücret karşılığı çalışan herkesi kapsıyor.
İş sözleşmesinin, işin süresi bir yıl ya da daha fazlaysa yazılı olarak yapılması zorunludur.
İş Kanununa göre iş sözleşmeleri belirli ya da belirsiz süreli olarak yapılabilir.
Ayrıca kanuna göre esaslı bir neden olmadıkça, aynı işçi ve işveren arasında ikinci kez yapılan belirli süreli iş sözleşmesi de belirsiz süreli sayılıyor.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 8’inci maddesine göre iş sözleşmesi, “bir tarafın bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşme” olarak tanımlanmış.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (6098 sayılı Kanun/Türk Borçlar Kanunu/TBK) 393/1’inci fıkrasında ise “işçinin işverene bağımlı olarak belirli veya belirli olmayan süreyle iş görmeyi ve işverenin de ona zamana veya yapılan işe göre ücret ödemeyi üstlendiği sözleşme” olduğu belirtilmiş.
Söz konusu bu tanımlardan anlaşılacağı üzere iş sözleşmesi, iş görme, ücret ödeme ve kişisel/hukuki bağımlılık unsurlarından oluşuyor.
Bununla beraber iş sözleşmesi, kişisel ilişki kurmak suretiyle karşılıklı borç doğuran ve sürekli borç ilişkisi yaratan bir sözleşme olma özelliklerini de taşımaktadır.
İşverenin çalışanlarına iş koşulları hakkında bilgi verme yükümlülüğü ve iş müfettişleri tarafından yapılan teftişler de düşünüldüğünde, yazılı yapılan sözleşmenin asgari olarak aşağıdaki hususları içermesi yerinde olacaktır:
- Çalışanın açık iş tanımı, genel ve özel çalışma koşullarını,
- İş yeri bilgilerini,
- Deneme süresi olup olmadığı,
-Günlük ve haftalık çalışma saatlerini,
- Fazla çalışma ve telafi çalışması bilgilerini,
- Temel ücret ve eklerini,
- Ücret ödenmesi dönemini,
- Süresi belli ise sözleşmenin süresini,
- Fesih halinde tarafların uyacakları hükümleri
