6502 Sayılı Yeni tüketici yasası hakkında aydınlatıcı bilgi vermeye devam ediyoruz. Tüketiciyi koruyan yasalar bir ülkede gelişmişliğin göstergelerindendir. Bununla beraber yeni tüketici yasasının pek çok olumlu yönü olduğu gibi eleştirilen yönleri de var. Bunlardan ilki bankalar ve finans sağlayan kuruluşların her türlü masrafı BDDK düzenlemesi ile alabilmesini sağlayan temel ilkeler başlıklı 4. Maddenin 3. Bendidir:
“ Tüketiciden; kendisine sunulan mal veya hizmet kapsamında haklı olarak yapılmasını beklediği ve sözleşmeyi düzenleyenin yasal yükümlülükleri arasında yer alan edimler ile sözleşmeyi düzenleyenin kendi menfaati doğrultusunda yapmış olduğu masraflar için ek bir bedel talep edilemez. Bankalar, tüketici kredisi veren finansal kuruluşlar ve kart çıkaran kuruluşlar tarafından tüketiciye sunulan ürün veya hizmetlerde ise tüketiciden faiz dışında alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraf türleri ile bunlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlığın görüşü alınarak bu Kanunun ruhuna uygun olarak ve tüketiciyi koruyacak şekilde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından belirlenir.”
Bu konuda herhangi bir düzenleme yokken tüketici kendisinden alınan kredi kartı aidatı için tüketici hakem heyetlerine başvurabiliyorken, yeni kanun ile birlikte BDDK’nın düzenlemesini bekleyecek, bu düzenleme ile bankalara kart aidatı almadıkları bir kredi kartı türü sunma yükümlülüğü getirilirken, BDDK düzenlemesi ile diğer kredi kartı türlerinden aidat alınmasının yolu açılmış olmaktadır.
Tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan mal şeklinde tanımlanan ayıplı mala karşı tüketiciye seçimlik haklar sunulmuştur.
“Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici;
a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,
b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,
c) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,
ç) İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme,
seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.”
Yeni yasada bulunan ayıplı mallara karşı seçimlik haklardan “aşırı bir masraf getirmediği takdirde onarılmasını isteme”, “imkan var ise yenisi ile değiştirilmesini isteme” de eleştirilen hükümlerdendir. Eski yasada değişim ve onarım için herhangi bir kısıtlama öngörülmüş değildir.
www.tukdes.org | [email protected]
Av. Pınar TURHANOĞLU GÜCÜYENER
