ASFALT PARASI-2
Daha önce yol harcamalarına katılma payı konusunda şu açıklamayı yapmıştık:
Yol harcamalarına katılma payı, 2464 Sayılı Belediye Kanunu’nun harcamalara katılma payı başlıklı 86. Maddesi’nde açıklanmıştır, hukuki dayanağını buradan alır. Buna göre “Belediyelerce veya belediyelere bağlı müesseselerce aşağıdaki şekillerde inşa, tamir ve genişletilmeye tabi tutulan yolların iki tarafında bulunan veya başka bir yola çıkışı olmaması dolayısıyla bu yoldan yararlanan gayrimenkullerin sahiplerinden meclis kararı ile Yol Harcamalarına Katılma Payı alınabilir.”
Yol harcamalarına katılım payı ile ilgili madde’nin sonunda ki “alınır” ifadesi 06.12.2012 Tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 6360 Sayılı Kanun ile “alınabilir.” ifadesine dönüştürülmüştür. Bu değişiklik ile yol harcamalarına katılım parası alıp almamak belediye meclislerine bırakılmıştır.
Yine 6360 Sayılı geçici 1. Maddesi’nde “Bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce yolların inşa, tamir ve genişletilmesi nedeniyle 2464 sayılı Kanun’un 86’ncı maddesi uyarınca tarh edilmemiş harcamalara katılma payları belediye meclisi kararıyla alınmayabilir.” deniliyordu.
Anayasa Mahkemesi’ne açılan bir dava ile bu maddenin iptali istendi. Anayasa Mahkemesi; 12 Eylül 2013 tarih ve 2013/19 sayılı Kararı ile 6360 sayılı Kanun’un; Geçici 1’nci maddesinin (27) numaralı fıkrasının Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesi ile İPTALİNE karar verdi.
6360 sayılı Yasa’nın Geçici-1’nci maddesinin 27’nci fıkrasının iptal edilmesi ile artık, belediyeler 06 Aralık 2012 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak henüz tarh edilmemiş yol harcamalarına katılma payını tarh ve tahakkuk ettirerek tahsil etmek zorundalar.
06 Aralık 2012 Tarihinden sonraki dönemler ait yol harcamalarına katılım payları ilgili madde halen yürürlükte olduğu için belediye meclis kararı ile alınmayabilir. Bu tarihten sonra katılım payı alıp almamak belediye meclisinin inisiyatifindedir. Kanun koyucunun isteği geçmiş dönemler için de alınmamasını sağlamak iken mahkeme kararı ile bu yol kapatılmıştır.
Bu bilgiyi tekrar ettiğimizde 6 Aralık 2012 Tarihinden sonraki dönemlere ait yol harcamalarına katılım payı alıp almamanın mevcut mevzuata göre tamamen belediye meclisinin kararına bağlı olduğunu görürüz.
Asfalt parasının dayanağı ve başvurulabilecek hukuki yolu daha önce irdelemiştik. Bu kez de birkaç yıl ara ile talep edilen yol harcamalarına katılım payları üzerinde değerlendirme yapmak istiyorum. Belki 25 yılda bir zaruri olarak yapılan “yol harcaması” için gayrimenkul değerinin yüzde ikisini geçmeyecek şekilde yol harcamasına katılma payı alınması makul görülebilir.
Fakat bizim şehrimizde çeşitli kurumların yeniden ve yeniden kazdığı yolların bedelinin taşınmaz sahiplerinden tahsil edildiğine dair kuşkular oluşmaya başladı ki, yasal olarak farklı bir kurumun yaptığı kazı sonucu oluşan zararın yani yeniden asfalt ya da kaldırım yapılmasının bedelinin mülk sahiplerinden alınması mümkün değildir. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi AYKOME yönetmeliği de şu şekildedir:
Ruhsat Bedeli:
MADDE 23- (1) Kurum ve Kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişiler, ilgili mevzuatlar gereği, ruhsat almaya ve Büyükşehir Belediye Meclisinin belirlediği Gelir Tarife Cetvelindeki bedelleri ödemekle mükelleftir.
(2)
Alt yapı çalışmalarına ait ruhsat verilmesi ile ilgili bedel ve harçlar; Altyapı çalışmalarına ait ruhsat verilmesi ile ilgili bedel ver harçlar, kazı izin bedeli=zemin tahrip bedeli+ alt yapı ruhsat bedeli+keşif ve kontrol bedeli şeklinde hesaplanır. (bedellere KDV dahildir)
(3) Kurum ve Kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilerden, kazı izin bedeli ile birlikte, zemin tahrip bedelinin (her yıl Genel Kurulca belirlenecek miktarı aşması halinde) % 50 si kadar teminat alınır. Bu bedel banka teminat mektubu olarak da verilebilir. (4) Kurum ve Kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler için; kazı yapılan yerin tranşe üst kaplaması Büyükşehir Belediyesi veya İlçe Belediyesi tarafından yapılacak ise, bedelinin tamamı, İlgili Belediyesine irat olarak (KDV dâhil) yatırılacaktır.
Yönetmeliğe göre kazıyı yapan kurum ya belediyeye peşin olarak yol harcaması payı yatıracak ya da kendisi kazdığı bölgenin tadilatını yapacaktır.
Farklı bir kurumun yaptığı kazının bedelinin ya peşin alınmış olması ya da bu kurumun bizzat kazdığı bölgenin tadilatını yapmış olması gereklidir. Buna göre kendisinden istenen payın yasaya aykırı olduğunu düşünen tüketiciler Verginin kendilerine tebliğini izleyen otuz gün içinde vergi mahkemesine başvurabilirler Payın tahsili amacı ile gönderilen ödeme emri ile birlikte eski tarihli belediye meclis kararı da dava konusu yapılabilir.
Tekrar gündemimizi meşgul etmeye başlayan yol harcamalarına katılma payı/asfalt parasının dayanağı ve başvurulabilecek hukuki yol bu şekildedir.
www.tukdes.org [email protected]
Av. Pınar TURHANOĞLU GÜCÜYENER
